
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,601 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,389 |
بررسی زندگی، احوال و آثار الماسخان کندولهای (بر پایۀ نسخههای خطی آثار او) | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 5، دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 4، آذر 1396، صفحه 75-112 اصل مقاله (2.05 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
سید آرمان حسینی آبباریکی* | ||
دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
چکیده | ||
الماسخان کندولهای از شاعران نامی گورانیسرایِ کُرد در قرن دوازدهم هجری به شمار میآید. با اینکه پژوهشگران اشارات فراوانی به احوال و آثار او کردهاند، امّا بیشتر منابع تکرار مطالب پیشین بوده و تاکنون پژوهش دقیق و اطمینانبخشی دربارة زندگی و سرودههای او انجام نگرفته است. آوازهی الماسخان بهسبب منظومههایی است که به وی نسبت دادهاند، هرچند بیشتر این آثار از آنِ او نیست. در این جستار، ضمن نقد و بررسی نظر پژوهشگران دربارهی زندگی و آثار شاعر، کوشش میشود بنا بر نسخههای خطّییی که در انتساب آنان به الماسخان جای تردیدی نیست، دقایق زندگی و پارهای از عقاید و باورهای او آشکار شود. نام و تخلّص، نسب، تاریخ ولادت و زادگاه، شرح حال، تاریخ وفات، آرامگاه و اعتقادات الماس خان، از مباحث برجستهی مقالهی پیشِ روست. در پایان نیز نسخههای خطّیِ آثار او در کتابخانههای ایران و جهان معرفی میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
الماسخان کندولهای؛ زندگی؛ شخصیت؛ شعر کُردی؛ نسخههای خطّی | ||
مراجع | ||
منابع الف) کتاب ها و مقالات ادوای، مظهر (۱۳۹۱). «نسخه ی گربه و موش هورامی (اورامی)». پیام بهارستان، دوره ی دوم، سال پنجم، شماره هجدهم، صص ۸۱-۰۹۹ امینی، محمدرشید (۱۳۹۶)، که شکولی شاعیرانی هه ورامان، سنندج: انتشارات کردستان. بهرامی، ایرج (۱۳۸۹). شاهنامه کردی، تهران: آنا. بید کی (الف)، هادی (۱۳۹۵). «کتاب شناسی توصیفی حماسه های خطی گردی در کتابخانه های ایران»، مجموعه مقاله های همایش شاهنامه پس از شاهنامه ، به کوشش فرزاد قائمی، مشهد: به نشر، صص ۶۷-۹۰. بید کی (ب)، هادی (۱۳۹۵). فهرست توصیفی متون خطی کردی در کتابخانه های ایران: منظومه های دینی و عاشقانه. کشکول: فصلنامه اسناد و نسخه های خطی مناطق کردنشین، سال دوم، شمارهی ۱ و ۲، صص ۱۹۲-۲۲۱. بیگ باباپور، یوسف (۱۳۹۴). دست نویس های کردی، ارمنی و زبان های باستانی در برخی کتابخانه های جهان. تهران: منشور سمیره. پری، جان (۱۳۶۸). کریم خان زند. ترجمه ی علی محمد ساکی، تهران: نشر نو. حسینی آبباریکی، سید آرمان (۱۳۹۳). «نسخه های نویافته از شاعران گرد در کتابخانه ی دولتی برلین». بساتین، سال اول، شماره ی دوم، صص ۲۳۹-۲۶۰. (۱۳۹۵)، «نگاهی به منظومه ی گورانی هفت لشکر و معرفی نسخه های خطی آن». پیام بهارستان ، سال هشتم، شماره ی ۲۷، صص ۶۸-۹۸. زندیه، حسن و فریبرز ویسی (۱۳۹۳). رویکرد ایلات و طوایف کرمانشاهان در هم گرایی و واگرایی نسبت به حاکمان زندی . پژوهشنامه ی تاریخ های محلی ایران، سال دوم، شماره سوم، صص ۳۶-۵۱. سلطانی، محمد علی (۱۳۸۴). حدیقه ی سلطانی. تهران: سها، چاپ دوم. شریفی، احمد (۱۳۷۴). «شاهنامه کردی». نمیرم از این پس که من زنده ام، به کو شش غلامرضا ستوده، تهران: دانشگاه تهران، صص ۹۴۷ - ۹۵۶. صالحی، محى الدین (۱۳۸۰). سرود با دیه. سنندج: انتشارات کردستان. صفی زاده بوره که یی، صدیق (۱۳۸۰). دایرة المعارف گردی. تهران: پلیکان. - (۲۰۰۸). میژووی ویژه ی کوردی. هه ولیر: تاراس، چاپ دوم. غضنفری امرایی، اسفندیار (۱۳۶۴). گلزار ادب لرستان. تهران: کاوش. قره داغی، محمد علی (۲۰۱۱). که شکلی که له پووری ئه ده بی کوردی. هه ولیر: ئاراس. کردستانی، مصطفی (بی تا). خورشیدی خاوه ر. بغداد: المکتبة العربیة. کندوله ای، الماس خان (۱۳۷۳). شیرین و فرهاد. تصحیح امین گجری، قم: سینا. - (۱۳۹۴)، سیاوش نامه، تصحیح و تعلیقات از خلیل بیگزاده، تهران: یار دانش. - (۲۰۱۴). داستانی مشک و پشیله . تصحیح و مقدمه از کاروان عثمان خیاط و محمد رشید امینی، سلیمانیه: انستیتوی کَلَپوری کرد. گجری، امین (۱۳۷۸). از بیستون تا دالاهو. تهران: انتشارت مه. گلستانه، ابوالحسن محمد بن امین (۱۳۴۴). مجمل التواریخ پس از نادر. با ذیل زین العابدین کوهمره، به کوشش محمد تقی مدرس رضوی، تهران: ابن سینا، چاپ دوم. مردوخ روحانی، بابا (۱۳۹۰). تاریخ مشاهیر کرد. تهران: سروش، چاپ سوم. نامی، محمدصادق (۱۳۱۷). تاریخ گیتی گشا. تصحیح و مقدمه از سعید نفیسی، تهران: اقبال. ورهرام، غلامرضا (۱۳۶۶). تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در عصر زند. تهران: معین. یزدانپناه، مجید (۱۳۸۴)، تصحیح رستم و زنون الماسخان کندوله ای (و مقابله با شاهنامه فردوسی)، کرمانشاه: چشمه ی هنر و دانش. Mahmoudveysi, Parvin (2016). The Meter and the Literary Language of Gūrānī Poetry. Hamburg.
ب) نسخه های خطی جنگ گورانسی [شامل اشعاری از بهرام، گریه و موش الماس خان و سروده های دیگر از او] . کتابخانه ی دولتی برلین، شماره Ms.or.oct ۱۱۷۸ جنگ گورانی [نامه های منظوم الماس خان و میرزا شفیع ]. کتابخانه ی شخصی محمد رستگار رضاقلی، سقز. جنگ گورانی، کتابخانه ی شخصی یحیی محمدی، سنندج. رضاخان رستم و اسفندیار . کتابخانه ی دولتی برلین، تاریخ کتابت / سر ایش: ۱۰۱۲ ق.، شماره ی Ms.or.oc ۱۱۸7. کندوله ای (الف)، الماس خان. سروده ی زمستان بر زن. کتابخانه ی دولتی برلین، شماره ۹۷۷۴ Hs, or. کندوله ای (ب)، الماس خان. خسرو و شیرین. کتابخانه ی دولتی برلین، کاتب: عبدالرحمن ابن ملا رستم، تاریخ کتابت: ۱۲۴۱ ق.، شماره Petermann II Nachtrag۱۳. کندوله ای (ج)، الماس خان. شیرین و خسرو. کتابخانه ی ملی دانمارک، تاریخ کتابست: ۱۳۰۶ق،، شماره ی cod.pers.add.۵۴. کندوله ای (د)، الماس خان. شیرین و فرهاد. کتابخانه ی دولتی برلین، کاتب: محمدرحیم کرمانشاهانی، تاریخ کتابت: ۱۳۳۲ ق.، شمارهHs, or. ۹۷۷۷. کندوله ای (هـ)، الماس خان. گربه و مسحوش. کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی، | شماره ۹۷۸۸. کندوله ای (و)، الماس خان. مناجات، کتابخانه ی دولتی برلین، کاتسب شده در حیم ولد کریم، شمارهHs. Or. ۹۷۷۸. کندوله ای (ز)، الماس خان. مناجات نامه کتابخانه ی شخصی غفار ابراهیسی، جوانرود. کندوله ای (ح)، الماس خان. تادر. سازمان اسناد و کتابخانه ی ملی جموری اسلامی ایران، کاتب: صفر علی مو سوری، تاریخ کتابت: ۱۳۰۵ ق.، شماره ی بازیابی .۵-۷۲۵۵. کندوله ای (ط)، الماس خان. نادر نامه به کتابخانه ی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی تهران، شماره ۴۶. کند وله ای (ی)، الماس خان. نادر نامه. کتابخانهای دولتی برلین، شمارهHs. Or.۹۷۷۵. کندوله ای (ک)، الماس خان. نادر نامه. کتابخانه ی شخصی قدرت قزوینه ای، کنگاور، کاتب: علی فرزند الله داد. کندوله ای (ل)، الماس خانه شما در نامه، کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی، شماره .۱۳۶۹۰. کندوله ای (م)، الماس خان. جنگناهای نادر. کتابخانه ی مجلس شورای اسلامی، کاتب: فرج الله بن عزیز الله ترکاشوند، ۱۲۷۷ ق.، شمارهی ۱۲۸۷۴. کندوله ای ، نورعلی، خورشید خاور. کتابخانه ی دولتی برلین، تاریخ کتابت ۱۹۹۰م.با شماره Ms.or.oc .۱۱۷۱.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,473 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 6,414 |