
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,551 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,367 |
داڕشتەناسیی بەیتی مەم و زین و بەراوردکردنی هێمانە گرنگەکانی لەگەڵ چیرۆکی ئەفسووناویی کوردیدا | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 12، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 6، اسفند 1397، صفحه 187-215 اصل مقاله (1.31 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مظهر ابراهیمی* 1، 2؛ خیرالله آجار3 | ||
1کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان | ||
2کارشناسی زبان و ادبیات کردی، دانشگاه آرتوکلو، ترکیه | ||
3دانشیار زبان و فرهنگ کردی، دانشگاه آرتوکلو، ترکیه | ||
چکیده | ||
ئامانجی وتاری بەردەست، دیاریکردنی پێکهاتەی بهیتی مهم و زین و پاشان بەراوردکردنی هێمانە ژێرخانی و سەرخانییەکانیەتی لەگەڵ چیرۆکی ئەفسووناویی کوردیدا. ئهنجامی داڕشتهناسیی مهم و زین نیشان دەدات پێڕەوەکەی ڤلادیمیر پراپ لە زۆر لایەنەوە لهگەڵیدا تهبایه. سێ هێمانی جیاوازی «شینگێڕی»، «دوعا» و «بەڵێنی» ژی دەبینرێن، کە بە سەرنجدان بە گرنگییان لە پێشڤەچوونی گێڕانەوەکەدا، دەکرێت بە «ئەرک» هەژمار بکرێن. له سی و یەک ئهرکی دهستنیشانکراوی پراپ، بیست و سێ نموونهیان لە مەم و زیندا هەن. ئەم بەرهەمە له دوو بزاڤ پێکدێت و کەسایەتییە سەرەکییەکانی بزاڤی یهکهم بریتین لە مهم، پاڵهوانی سەرەکی؛ زین، کچەمیر؛ بهکر و میرزێندین، تاوانکار و بهنگینه، قهرهتاژدین و خاتووئهستی، یارمهتیدهر. له بزاڤی دووههمدا، بهنگینه پاڵهوانه و له کۆتاییدا دهبێته پادشا. بەراوردی بهیتی بەرباس و چیرۆکی ئهفسووناویی کوردی ڕوونی دەکاتەوە، سەرەڕای جیاوازیی چەشن، لە باری پێکهاته و هێمانه ژێرخانییهکانهوه هاوبهشیی زۆر له نێوانیاندا ههیه. بەڵام ههندێک جیاوازیش دەبینرێن که گرنگترینیان سهرنهکهوتنی سەرلەهەنگ یان پاڵهوانی سهرهکییە. لێکۆڵینهوهی ئهم لایهنه نیشان دەدات، سهرەڕای ههبوونی چهند خاڵی ههڤپار، لهم ڕووەوە جیاوازیی بهرچاو لهگۆڕێدایە. بۆ نموونه، له بهشی ناوهندی و سهرهکیی گێڕانەوەکەدا، به پێچهوانهی بهشی دهستپێک و کۆتایی که زۆر له چیرۆکی ئهفسووناوی نزیکن، بهرهوڕووی جۆرێک سهربوردهی ڕاستهقینه دهبینهوه؛ بە چەشنێک کە دهتوانین بڵێین بەیتی مهم و زین ڕاستییهکی کۆمەڵگای کوردستانە کە بە ئهفسانه و ڕووداوی ئەفسووناوی دەورە دراوە. | ||
کلیدواژهها | ||
ئەدەبی زارەکیی کوردی؛ بەیتی مەم و زین؛ چیرۆکی ئەفسووناوی؛ داڕشتەناسی؛ ڤلادیمیر پراپ | ||
مراجع | ||
سه رچاوه کان ئه لف. کوردی حجازی، محه مه د (۲۰۱۲). شوناسی گولی و فه لسه فهی نه ته وه ی کورد. سلیمانی: به ریوه به ریتیی چاپ و بلاوکردنه وه. حه بیبی، هادی (۲۰۱۲). ئوستووره له خویندنه وه ی به یتی مهم و زیندا. رامان، ژ. ۱۸۳ گه لاویژ)، لل. ۷۵ -۰۸۱ مان، ئوسکار (۱۳۹۰). توحفه ی موزه فه رییه. پیشه کی و ساغ کردنه وه ی ماموستا هیمن مه هاباد: سه یدیان، چاپی سییه م. مه حموودزاده، ره هبه ر (۱۳۸۱). پیکهاته ی به یتی کوردی. ورمی: سه لاحه دین ئه یووبی. Alî Salim, Goran. (2017). Rengdana Folkorê di Destana Mem u Zîn ya Ehmedê Xanî da. Teza Lisansa Bilind, Zanîngeha Wan, Enstîtuya Zimanên Zindi, Şaxa Makezanista Ziman u Çanda Kurdî
Aslan, Remziye. (2015). "Berawirdkariye Destana Memê Alan u Mem u Zina Ehmedê Xanî". Internatioonal Journal of Kurdish Studyo. V. 1, Issue 2 (Jan), rr. 86-101.
Çeliktaş, Sami. (2018). Tipolojiya Lehengê Kurd li Çarçoveya Nêrînên Joseph Campbell- Bi Minakên Rustemê Zal u Memê Alan. Teza Lîsansa Bilind, Zanîngeha Mardin Artuklu, Enstîtuya Zimanên Zindi, Şaxa Makezanista Ziman u Çanda Kurdî.
Jameel Mohammad, Hawkar. (2017). Binyadi Gêrranewe le Dastani Mem u Zîn i Oscar Mann u Memê Alan'ê Ebdurrehim Rehmî Hekari (Lêkolîneweyekî Berawirdkarive). Teza Lisansa Bilind, Zanîngeha Bîngol, Enstîtuya Zimanên Zindî, Şaxa Makezanista Ziman u Edebiyata Kurdî.
Tarduş, Ibrahîm. (2018). "Taybetiyên lehengên Tradisyonel di Vegotina Kurdî de". The Journal of Mesopotamian Studies (MS). V. 3, Issue 1 (Jan), rr. 57
بی. فارسی آیدنلو، سجاد (۱۳۸۷). «چند بنمایهی مهم ازدواج در ادب حماسی ایران.» مجلهی دانشکدهی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، شماره ی ۱۹۰، صص ۱-۲۶. ابراهیمی مظهر (۱۳۹۴). ریخت شناسی قصه های پریان در زبان کردی. پایان نامه ی کارشناسی ارشد. دانشگاه کردستان، دانشکده ی زبان و ادبیات، گروه زبان و ادبیات فارسی، سنندج. ابراهیمی، مظهر و سید احمد پارسا (۱۳۹۵). ریخت شناسی قصه های پریان در زبان کردی».| نقد ادبی، سال ۹، شمارهی ۳۵ (پاییز)، صص ۵۲-۷ ایگلتون، تری (۱۳۶۸). پیش درآمدی بر نظریه ی ادبی. ترجمه ی عباس مخبر. تهران: نشر مرکز. پراپ، ولادیمیر (۱۳۷۱). ریشه های تاریخی قصه های پریان. ترجمه ی فریدون بدره ای. تهران: توس. --- (۱۳۸۹). ریخت شناسی قصدهای پریان. ترجمه ی فریدون بدره ای. تهران: توس، چاپ دوم. سلادن، رامان و پیتر ویدوسون (۱۳۸۴). راهنمای نظریه ی ادبی معاصر. ترجمه ی عباس مخبر . تهران: طرح نو، چاپ سوم. مارزلف، اولریش (۱۳۹۱)، طبقه بندی قصه های ایرانی، ترجمه ی کیکاووس جهانداری. تهران: سروش، چاپ سوم. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 701 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 795 |