تعداد نشریات | 15 |
تعداد شمارهها | 147 |
تعداد مقالات | 1,442 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,421,416 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,243,034 |
داڕشتەناسیی بەیتی مەم و زین و بەراوردکردنی هێمانە گرنگەکانی لەگەڵ چیرۆکی ئەفسووناویی کوردیدا | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 12، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 6، پاییز و زمستان 1397، صفحه 187-215 اصل مقاله (1.08 MB) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
مظهر ابراهیمی ![]() | ||
1کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان | ||
2کارشناسی زبان و ادبیات کردی، دانشگاه آرتوکلو، ترکیه | ||
3دانشیار زبان و فرهنگ کردی، دانشگاه آرتوکلو، ترکیه | ||
چکیده | ||
ئامانجی وتاری بەردەست، دیاریکردنی پێکهاتەی بهیتی مهم و زین و پاشان بەراوردکردنی هێمانە ژێرخانی و سەرخانییەکانیەتی لەگەڵ چیرۆکی ئەفسووناویی کوردیدا. ئهنجامی داڕشتهناسیی مهم و زین نیشان دەدات پێڕەوەکەی ڤلادیمیر پراپ لە زۆر لایەنەوە لهگەڵیدا تهبایه. سێ هێمانی جیاوازی «شینگێڕی»، «دوعا» و «بەڵێنی» ژی دەبینرێن، کە بە سەرنجدان بە گرنگییان لە پێشڤەچوونی گێڕانەوەکەدا، دەکرێت بە «ئەرک» هەژمار بکرێن. له سی و یەک ئهرکی دهستنیشانکراوی پراپ، بیست و سێ نموونهیان لە مەم و زیندا هەن. ئەم بەرهەمە له دوو بزاڤ پێکدێت و کەسایەتییە سەرەکییەکانی بزاڤی یهکهم بریتین لە مهم، پاڵهوانی سەرەکی؛ زین، کچەمیر؛ بهکر و میرزێندین، تاوانکار و بهنگینه، قهرهتاژدین و خاتووئهستی، یارمهتیدهر. له بزاڤی دووههمدا، بهنگینه پاڵهوانه و له کۆتاییدا دهبێته پادشا. بەراوردی بهیتی بەرباس و چیرۆکی ئهفسووناویی کوردی ڕوونی دەکاتەوە، سەرەڕای جیاوازیی چەشن، لە باری پێکهاته و هێمانه ژێرخانییهکانهوه هاوبهشیی زۆر له نێوانیاندا ههیه. بەڵام ههندێک جیاوازیش دەبینرێن که گرنگترینیان سهرنهکهوتنی سەرلەهەنگ یان پاڵهوانی سهرهکییە. لێکۆڵینهوهی ئهم لایهنه نیشان دەدات، سهرەڕای ههبوونی چهند خاڵی ههڤپار، لهم ڕووەوە جیاوازیی بهرچاو لهگۆڕێدایە. بۆ نموونه، له بهشی ناوهندی و سهرهکیی گێڕانەوەکەدا، به پێچهوانهی بهشی دهستپێک و کۆتایی که زۆر له چیرۆکی ئهفسووناوی نزیکن، بهرهوڕووی جۆرێک سهربوردهی ڕاستهقینه دهبینهوه؛ بە چەشنێک کە دهتوانین بڵێین بەیتی مهم و زین ڕاستییهکی کۆمەڵگای کوردستانە کە بە ئهفسانه و ڕووداوی ئەفسووناوی دەورە دراوە. | ||
کلیدواژهها | ||
ئەدەبی زارەکیی کوردی؛ بەیتی مەم و زین؛ چیرۆکی ئەفسووناوی؛ داڕشتەناسی؛ ڤلادیمیر پراپ | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 173 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 259 |