پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,504 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,349 |
توێژینه‌وه‌یه‌کی شیکارانه‌ی ده‌ستخه‌تی توحفه‌تولخوللان فی زمانێ کوردان بەرهەمی مه‌لا مه‌حموود بایه‌زیدی | ||
| پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
| مقاله 11، دوره 4، شماره 2 - شماره پیاپی 6، اسفند 1397، صفحه 167-185 اصل مقاله (1.05 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسنده | ||
| هیمن عمر خوشناو | ||
| استادیار زبان وادبیات کردی، دانشگاه سوران، کردستان عراق | ||
| چکیده | ||
| پوخته مه‌لا مه‌حموود بایه‌زیدی (1797-1863) یه‌کێک له‌و نووسه‌ره کوردانه‌ی که نه‌قشی گه‌وره‌ی له‌سه‌ر سه‌ره‌تاکانی ئه‌ده‌بیاتی نووسراوی کوردی چاندووه و به پشتیوانی ئه‌لیکساند‌ر ژابای قونسولۆسی ڕووسی له ئه‌رزه‌ڕۆم، خزمه‌تێکی به‌رچاوی به ئه‌ده‌بیاتی نووسراوی کوردی کردووه. تا ئێستا له به‌رهه‌می عادات و رسوماتنامه‌ی ئه‌کرادی و چل حیکایه‌ت و چه‌ند ورده نووسینێکی تر بترازێ، به‌رهه‌می دیکه‌ی ساغنه‌کراوه‌ته‌وه. ئه‌م توێژینه‌وه‌یه تیشک ده‌خاته سه‌ر به‌رهه‌مێکی ئه‌و نووسه‌ره‌ی کورد له‌باره‌ی زمان و ڕێزمانی کوردی که له ساڵی 1856 بۆ خاتری «ژابا»ی داناوه. باسه‌که وێڕای ساغ‌کردنه‌وه‌ی ته‌واوی ده‌ستخه‌ته‌که، شێواز و ڕوانینه‌کانی بایه‌زیدی بۆ زمانی کوردی و ڕێزمانه‌که‌ی ده‌خاته ڕوو له چۆنیه‌تی کارتێکراوی لە ڕێزمانی عه‌ره‌بی و ورده‌کارییه‌کانی تایبه‌ت به زمانی کوردی و به‌راوردییه زمانییه‌کانی له هه‌مبه‌ر زمانی تورکی و تێکه‌ڵ‌کردنی به‌شێک له وشه و ئاخاوتنه‌کانی زاری کرمانجی ناوه‌ڕاست له‌گه‌ڵ زاری کرمانجی ژووروو و داهێنانی له دروست‌کردنی تێگه‌ھ و زاراوه تایبه‌ته‌کانی زانستی زمان و دیالۆگه‌کانی بۆ فێربوونی زمان و شێوازی هاوواتا و به‌شه‌کانی ئاخاوتن له‌ناو زاری کوردیی کرمانجی ژووروودا ده‌بنه ته‌وه‌ری توێژینه‌وه‌که.گرنگیی ئه‌م توێژینه‌وه‌یه له‌وه‌دایه یه‌که‌م جاره ئه‌م ده‌ستخه‌ته ساغده‌کرێته‌وه و ده‌بێته یه‌که‌م به‌رهه‌می ڕێزمانی کوردی که به فراوانی له‌باره‌ی وشه‌سازی و ڕسته‌سازی و دهنگسازی و فهرههنگسازی دواوه. وێڕای ئه‌وه‌ی یه‌که‌م جاره ده‌ستخه‌تێکی کوردی پێش 170 ساڵ له‌مه‌وبه‌ر ساغده‌کرێته‌وه. گرنگیی ئه‌م توێژینه‌وه‌یه له‌وه‌دایه یه‌که‌م جاره ئه‌م ده‌ستخه‌ته ساغده‌کرێته‌وه و ده‌بێته یه‌که‌م به‌رهه‌می ڕێزمانی کوردی که به فراوانی له‌باره‌ی وشه‌سازی و رسته‌سازی و دهنگسازی و فهرههنگسازی دواوه. وێڕای ئه‌وه‌ی یه‌که‌مجاره ده‌ستخه‌تێکی کوردی پێش 170 ساڵ له‌مه‌وبه‌ر ساغده‌کرێته‌وه. وشه‌ی سه‌ره‌کی: ڕێزمانی کوردی، زاری کرمانجی ژووروو، وشه‌سازی، فه‌رهه‌نگ، مه‌لامه‌حموودی بایه‌زیدی، ژابا. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ڕێزمانی کوردی؛ زاری کرمانجیی ژووروو؛ وشه‌سازی؛ فه‌رهه‌نگ؛ مه‌لا مه‌حموود بایه‌زیدی؛ ژابا | ||
| مراجع | ||
|
سه رچاوه کان ژابا، ئوگست (۲۰۱۰). فه رهه نگی کوردی فه ره نسی. پیشه کی و وه رگیرانی پیشه کی و دووباره له چاپدانه وهی نه جات عه بدوللا. هه ولیر پیربال، فه رهاد (۲۰۰۰). مه لا مه حموود با به ریلی به که م چیروکنووس و په خشاننووسی کورد. هه ولیر بایه زیدی، مه لا مه حموود (بیتا)، توحفه توئه خواتلان فی زمانی کوردان، کولکسیونی ئه رشیفی په الیکساندر ژابا. ztürk, Mustafa (2017). Koleksiyona Aleksander Jaba ya Destnivisen Kurdi.
Vekolin û Saloxdan. Weşana Lis. Celik, Murat (2015). Adat Risumatnamee Tewayifé Ekradive, Mela Mehmúde
Bazidi: Mein û Lékolin. Tezi Master, Zankoya Mardin Artuklu. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 510 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 607 |
||