پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 29 |
| تعداد شماره‌ها | 289 |
| تعداد مقالات | 2,809 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,285,785 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,363,656 |
کلام نفسی و لفظی ازدیدگاه متکلمان(اشاعره ومعتزله) | ||
| مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
| مقاله 10، دوره 2، شماره 1، فروردین 1398، صفحه 184-167 اصل مقاله (633.32 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): https://doi.org/10.34785/J016.2019.142 | ||
| نویسنده | ||
| ساجد اداک* | ||
| کارشناسی ارشد، گروه فقه و حقوق شافعی دانشکده علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
| چکیده | ||
| کلام با دو نوعش ـ نفسی و لفظی ـ از منظر مکاتب و مذاهب مختلف دارای تعاریف و تعابیر گوناگونی می‌باشد، و می‌توان ارایه‌ی این تعاریف را بیانگر اهمیت موضوع دانست، که بر هیچ اهل خبره‌ای پوشیده نمی‌باشد. وجود اختلاف در بیان تعاریف آنها امری بدیهی بوده؛ زیرا اختلاف طبایع در بین آدمی از حکمت‌های الهی می‌باشد. دانشمندان علوم عقلى، از جهتی به دلیلِ اعتقادِ پیروانِ ادیانِ آسمانی به ذاتِ کامل، و بی عیب خداوند؛ و از جهتی دیگر به خاطر راجع شدن مستقیم یا غیر مستقیم تمام احکام و شرایع نَبَوی، به صفتِ کلام خداوند؛ این صفت را به عنوان یکی از صفات کمال خداوندی، ازحیثیت وجود داشتن، و وجود نداشتن، و به دنبال آن، از جهت هویت و چگونگی، به چالش کشیده اند، و به نتایج متفاوت، و حتی متناقضی نائل شده اند؛ به نحوی که عده ای از آنان، وجود همه صفات خداوند و از جمله: صفتِ کلام را در ریشه نفی کرده، و معتقد به خداوندی مجرد از صفاتِ أزلى می باشند، و عده ی کثیری دیگر ، قائل به وجود صفات و از جمله: صفت کلام، برای خداوند بوده، و آنان را، از معانی قدیم و قائم به ذات خداوند می دانند. و برخی دیگر نیز هر چند مانند گروه دوم، قائل به وجود صفات و قیام آنها به ذات خداوند می باشند، اما قِدَمْ و أزلى بودن برخى از صفات، و از جمله: صفت کلام را، نفی کرده، و آنها را حادث می دانند. و علمای هر فرقه ای، با طرح مسائل علمی نظری در این باب، از دیدگاه و عقیده ی خود دفاع کرده، و دلایل خود را تبیین کرده اند. در این جستار، به بررسی کلام نفسی و لفظی، از دیدگاه متکلمین اسلامی، و بالأخص دو گروه اصلی(معتزله و اشاعره) پرداخته می‌شود، که در ادامه بحث، پس از تفکیک معانی لغوی، و اصطلاحیِ کلام، و ارایه ی مصادیق آن، دلایل، و مستندات عقلی، و نقلی هر گروه، به شیوه تفصیل بیان می‌گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کلید واژه: کلام نفسی؛ کلام لفظی؛ متکلمین؛ اشاعره؛ معتزله | ||
| مراجع | ||
|
أفندی، رمضان. (۱۳۱۵). شرح شرح العقائد للنسفی، چاپ: دوم. استانبول: المطبعة الشرکة العثمانیة. احمدیان، ملا عبدالله. (۱۳۸۶). سیر تحلیلی کلام اهل سنت، چاپ: دوم. تهران: نشراحسان. بوطى، محمدسعیدرمضان. (۲۰۰۸). المذاهب التوحیدیة و الفلسفات المعاصرة ، چاپ: اول . بیروت: نشردارالفکر. باقلانی، الإمام أبوبکر.(۲۰۰۵). تمهید الأوائل وتلخیص الدلائل، چاپ اول. بیروت: نشر دارالکتب العلمیة. بغدادی، عبدالقاهر. (۱۹۸۸). الفَرْق بین الفِرَق ، ج 1، چاپ: اول. قاهره: نشرمکتبة ابن سینا. تفتازانی، سعد الدین. (۲۰۰۵). شرح التلویح علی التوضیح، چاپ اول. بیروت: نشرالمکتبة العصریة. تفتازانی، سعد الدین. (۱۴۰۹). شرح المقاصد، ج 4 . تحقیق و مقدمه از دکتر عبدالرحمن عمیره. تفتازانى، سعدالدین. (۲۰۱۳). شرح بر عقاید نسفى، چاپ: اول . بیروت: نشردارالکتب العلمیة. جرجانی، السید شریف علی بن محمد. (۱۳۲۵). شرح بر مواقف قاضی عضدالدین، ج 8، چاپ: اول. تصحیح بدرالدین نعسانی. بیروت: نشر دارالکتب. •خلخالی و مرجانی.(۱۳۱۷). حاشیه بر شرح جلال الدین بر عقائد قاضی عضد. ترکیه: چاپخانه عامر. دَوَّانى، جلال الدین. (۱۳۲۷). شرح بر متن قاضی عضد، ج 2. ناشر: مجلس تدقیقات شرعیه و تدقیق مؤلفات اعضا سندق علی رضا افندید. روحانی، آیت الله سید مهدی همراه با سید حسن خمینی. (۱۳۸۹). فرهنگ جامع فرق اسلامی ، چاپ: اول . تهران: انتشارات اطلاعات. زرکشی، بدرالدین محمد بن بهادر بن عبدالله شافعی. (۱۹۹۲). البحر المحیط، ج 1، چاپ: دوم. تحریر: الشیخ عبدالقادر الغانی. کویت: وزارة اوقاف. سبکی، تاج الدین عبدالوهاب بن علی.(۲۰۰۹). رفع الحاجب عن مختصر ابن الحاجب، چاپ اول . بیروت: نشردارالکتب العلمیة. سیوطی، عبدالرحمن. (۱۹۷۷). المطالع السعیدة فی شرح الفریدة، ج 1 . بغداد: نشرالارشاد. شهرستانی، محمدبن عبدالکریم . (۱۹۹۲). الملل والنحل، ج 1 ، چاپ: دوم . بیروت: نشردارالکتب العلمیة. عبدالجبار بن احمد معتزلی.(۱۹۶۵). المغنی فی أبواب التوحید والعدل، ج 7، چاپ: سوم . بیروت: نشردارالنهضة الحدیثة. عبدالجبار بن احمد معتزلی. (۱۹۹۶). شرح اصول خمسة، چاپ: سوم . قاهره: نشرمکتبة وهبة. غزالی، ابو حامد. (۲۰۰۸). المستصفی، ج 1 ، چاپ اول . بیروت: نشرالمکتبة العصریة. قاضی عضدالدین، عبدالرحمن الإیجى. (۲۰۱۲). المواقف ، ج 8 ، چاپ دوم . بیروت: نشردارالکتب العلمیة. کستلی و خیالی.(۱۳۲۰). حاشیة علی شرح العقاید لسعدالتفتازانی، چاپ اول . بغداد:نشرالمکتبة الحنیفه. گلنبوی، شیخ اسماعیل. (۱۳۱۷). حاشیه بر شرح ملاجلال الدین دوانی، ج 1. ترکیه: چاپخانه عامر. مهاجر، شیخ عبدالقادر. (۲۰۰۹). تقریب المرام در شرح تهذیب الکلام ، ج 2. سقز: نشرمحمدی. • محمدرمضان عبدالله. (۲۰۱۳). الباقلانی وآرائه الکلامیة، چاپخانه: الأمة . بغداد: وزارت اوقاف. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,090 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 391 |
||