تعداد نشریات | 15 |
تعداد شمارهها | 145 |
تعداد مقالات | 1,424 |
تعداد مشاهده مقاله | 1,414,032 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 2,235,811 |
ارزیابی کیفیت طرح های توسعه و عمران شهرهای میانی و بزرگ در ایران | ||
فصلنامه مطالعات شهری | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 دی 1398 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمدمهدی قاجارخسروی ![]() | ||
1دکتری شهرسازی | ||
2دانشگاه هنر، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
جایگاه و اهمیت طرحها در برنامهریزی و ارزیابی آنها در جهات مختلف، همچنان موضوعی داغ، موردتوجه و قلمروی چالشبرانگیز در محافل علمی و حرفهای است. یکی از رویکردهای رو به گسترش ارزیابی طرحها، بررسی "کیفیت طرحها" برای بررسی مطلوبیت طرحها، کاربرد روشها و تئوریهای برنامهریزی و نقاط قوت و ضعف آنها نسبت به وضعیت آرمانی است. هدف اصلی این مطالعه نیز ارزیابی کیفیت طرحهای توسعه شهری (طرح جامع) در ایران برای شناسایی و تحلیل نقاط قوت و ضعف درونی طرحها در زمینه های یاد شده است. روش تحقیق، ترکیبی از رویکردهای پژوهشی تحلیلی و تبیینی است. بدین روی طرح ها براساس چهارچوب نظری و مدل مفهومی طراحی شده کیفیت طرحهای جامع شامل 7 مؤلفه پایه (مبنای واقعی، تجزیهوتحلیل، طرح و برنامه، اجرا، هماهنگی سازمانی، سازماندهی و ارائه، روش برنامهریزی) و 3 مؤلفه پیشرو (مشارکت، نظارت و ارزیابی و توسعه پایدار) ارزیابی شده اند. جامعه آماری این مطالعه، طرحهای شهرهای میانی (29 طرح) و بزرگ (5 طرح) در نظر گرفته شده است. نتایج این تحقیق نشان میدهد امتیاز کلی کیفیت طرحهای جامع در هر دو گروه شهرهای میانی و بزرگ در حد متوسط (میانگین نمره 4.95 از 10) قرار دارد. از میان 7 مؤلفه پایه کیفیت طرح، مولفه های مبنای واقعی، تجزیهوتحلیل، سازماندهی و ارائه، وضعیت مطلوبی داشته و مؤلفههای طرح و برنامه، هماهنگی سازمانی، اجرا و روش برنامهریزی دارای وضعیت مطلوبی نیستند. مؤلفههای پیشرو توسعه پایدار نیز علی رغم نمره پایین وضعیت مستعد و قابل پیشرفت دارد و مؤلفههای "مشارکت" و "نظارت و ارزیابی" به صورت عمومی در طرح ها مورد توجه قرار نمی گیرد. در بین طرح موردبررسی طرح جامع شهر رشت و پسازآن چهار طرح مهاباد، بجنورد، آمل، سبزوار، کرمان و بیرجند بهعنوان بهترین طرح ها شناسایی شدند و میتوان از آنها بهعنوان طرحهای پیشرو یادکرد. در بررسی همبستگی درونی اجزای طرح نیز مشخص شد مؤلفه "طرح و برنامه" مهمترین و تأثیرگذارترین مؤلفه کیفیت طرح است و آن را می توان به عنوان شاخص اصلی و نمایانگر کیفیت طرح های جامع برشمرد. همچنین بین کیفیت طرحهای شهرهای بزرگ و شهرهای میانی تفاوت معناداری وجود ندارد و طرح ها به صورت عمومی دارای وضعیت مشابه هم هستند، با این حال کیفیت طرح ها در طی دو دهه گذشته افزایش یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزیابی طرح؛ کیفیت طرح؛ طرح جامع | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 79 |