
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,591 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,386 |
نەتەوەخوازی و کێشی شیعری کوردی | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 13، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 9، شهریور 1399، صفحه 247-264 اصل مقاله (764.71 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J013.2020.747 | ||
نویسنده | ||
احسان مردوخ روحانی* | ||
مرکز علمی- کاربردی بهزیستی کردستان، سنندج، ایران | ||
چکیده | ||
پیشاندانی کاریگەریی رووداوە سیاسییەکان لەسەر گۆڕانی کێش، روانگەیەکی نوێیە کە لەم وتارەدا باسی لێدەکرێ. لەم توێژینەوەیەدا لە بیرورای حەسەنپوور و وەلی لەسەر مێژووی نەتەوەخوازیی کوردی و پەیوەندیی دەقی ئەدەبی بە رووداوە سیاسییەکانەوە و هەروەها جۆرەکانی کێش لە زمانەکانی دنیادا کەڵک وەرگیراوە. جۆرەکانی کێش لە زمانی کوردیدا عەرووزی و بڕگەیین کە لە عەرووزییەوە بو بڕگەیی گۆڕاوە. سەرنجی ئەم لێکۆڵینەوەیە لە سەر زاری کرمانجیی ناوەڕاست لە کوردستانی رۆژهەڵات و باشوور لە سەردەمی نالی تا کۆتایی دەیەی ١٩٨٠دایە. لەم وتارەدا گۆڕانکاریی کێشی شیعری کلاسیکی کوردی، لە زاڵبوونی کێشی عەرووزی بە سەر زاراوەی کرمانجیی ناوەراست تا زاڵبوونی کێشی بڕگەیی- وەکوو هێمایەک لە گۆڕانکاریی پێناسەی کورد و بەهێزتر بوونی نەتەوەخوازیی کوردی- تاووتوێکراوە. یەکێک لە هۆکارەکانی گۆڕانی کێشی شیعر، بە بڕوای توێژەر، بزووتنەوەی نەتەوەخوازانەیە. بەم بۆنەشەوە بەرهەمی هەندێک لە شاعیرە بەناوبەنگەکانی کورد - لە کوردستانی رۆژهەڵات و باشووردا- بە شێوەی مێژوویی -بەڵگەیی تاووتوێکراوە و سێ قۆناغی عەرووزی، بڕگەیی- عەرووزی و بڕگەیی دیاریکراوە. وەک دەردەکەێ، گۆڕانی کێشی شیعری کرمانجیی ناوەڕاست لە عەرووزییەوە بۆ بڕگەیی هاوکاتە لەگەڵ سەرهەڵدان و پەرەسەندنی بزووتنەوەی نەتەوەخوازانە کورد لە شەڕی دووەمی جیهانیدا. | ||
کلیدواژهها | ||
نەتەوەخوازی؛ کێشی شیعر؛ شیعری ئازاد؛ شیعری کلاسیک؛ شیعری عەرووزی؛ شیعری بڕگەیی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
منابع
فارسی:
پرهیزی، عبدالخالق (1396). وزن شعر کردی و تطبیق آن با وزن شعر فارسی. تهران: انتشارات فردوس، چاپ دوم.
شمیسا، سیروس (1381). آشنایی با عروض و قافیه. تهران: انتشارات فردوس، چاپ هجدهم.
شیرازی، هاشم (1380). کتاب خاطرات (از فعالان سیاسی کردستان). به کوشش هاشم سلیمی. تهران: انتشارات گلبان، چاپ دوم.
ضیامجیدی، لیلا و محسن امینی (1389). «وزن اشعار فولکلور در کردی کلهری»، دانشگاه کردستان، مجموعهی مقالات نخستین همایش بینالمللی ادبیات کردی ( بخش فارسی و لاتین)، 25.
محمدی، غلامحسین (1389). «وزن شعر کردی و سازگاری آن با نظم هجایی»، دانشگاه کردستان، مجموعهی مقالات نخستین همایش بینالمللی ادبیات کردی ( بخش فارسی و لاتین)، 20. وحیدیان کامیار، تقی (1397). وزن و قافیه شعر فارسی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ولی، عباس و دیگران (1398). ناسیونالیسم و مسألهی خاستگاهها: گفتارهایی در خاستگاه ناسیونالیسم کرد، ترجمهی مراد روحی. تهران: نشر چشمه.
کوردی:
ئێلخانیزاده، سواره (٢٠١٤). شەنگەسوار. ئاماده کردن و پێداچوونەوە سەلاحەدین ئاشتی. تاران: دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی غەزەلنووس، چاپی دووەم.
ئیمامی زەنبیلی، سەی کامیل (١٣٩٢). شاری دڵ دیوانی ئاوات. ئامادەکردنی سەید جەعفەر ئیمام زەنبیلی. تاران: نەشری ئانا.
بالخی، سەید محەممەد (مەحوی) (١٣٨١). دیوانی شیعر. لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕێس و فاتیح عەبدولکەریم. سنە: نەشری کوردستان.
بێکەس، شێرکۆ (٢٠٠٦). دیوانی شیعر کۆی بەرهەمەکان. هەولێر: چاپی کوردستان.
پەشێو، عەبدوڵڵا (٢٠١٤). هەسپم هەورە و ڕکێفم چیا شیعری ١٩٨٠-٢٠٠٥. هەولێر: چاپخانەی ڕۆژهەڵات، چاپی چوارەم.
پەشێو، عەبدوڵڵا (٢٠١٤). پشت لە نەوا و ڕوو لە کڕێوە شیعری ١٩٦٥- ٢٠٠٥. هەولێر: چاپخانەی ڕۆژهەڵات، چاپی چوارەم.
خەزنەدار، مارف (٢٠٠٣). مێژووی ئەدەبی کوردی، بەرگی سێهەم نیوەی یەکەمی سەدەی نۆزدەهەم (١٨٠١-١٨٥٠). هەولێر: دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی ئاراس.
شەرەفکەندی، عەبدولڕەحمان (هەژار) (٢٠٠١). بۆ کوردستان. هەولێر: دەزگای چاپ و بڵاو کردنەوەی ئاراس.
--- (٢٠٠٧). چێشتی مجێور، سنە: ناوەندی چاپ و بڵاوکردنەوەی مهرگان، چاپی دووەم.
شەیخولئیسلامی، فاتح (٢٠١١). وتووێژ، شیعر و پەخشانی سواره ئێلخانیزاده، لێکدانەوە و شیکردنەوەی بەرهەمەکانی سوارەی ئێلخانیزاده. کۆکردنەوە و ئامادەکردنی موحەممەد بەهرەوەر. هەولێر: چاپخانەی حاجی هاشم.
شەیخولئیسلامی، مەحەممەد ئەمین (هێمن) (١٣٩٦). سەرجەمی شیعر و پەخشان. سنە: نەشری کوردستان.
شاوەیسی میکاییلی، مەلا خدر (نالی) (١٣٨٧). دیوانی شیعر. لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی مەلا عەبدولکەریمی مودەڕڕێس و فاتیح عەبدولکەریم. سنە: نەشری کوردستان.
کۆیی، حاجی قادر (١٣٩٠). دیوانی شیعر. لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی سەردار حەمید میران و کەریم مستەفا شارەزا. سنە: نەشری کوردستان.
گۆران، عەبدوڵڵا (١٣٩٣). سەرجەم شیعرەکانی عەبدوڵڵا گۆران بەرگی یەکەم. کۆکردنەوە و پێشەکی موحەممەدی مەلا کەریم. تاران: بڵاوکراوەی پاییز.
گەردی، عەزیز (١٣٨٣). ڕابەری کێشی شیعری کلاسیکی کوردی، پیرانشار: پەخشانگای سامرەند.
گەردی، عەزیز (٢٠١٤). کێشناسی کوردی، چاپی یەکەم، هەولێر: پەخشانگای نارین.
لوقمانی، ڕەحیم (١٣٨٩). «عەرووز و کێشی شێعری کوردی». کۆمەڵە وتاری یەکەمین کۆڕی نێونەتەوەیی ئەدەبی کوردی (بەشی کوردی)، زانستگای کوردستان، ٢٠.
موهتەدی، سەلاحەددین (٢٠١١). دە ساڵ دوای کاک سواره، لێکدانەوە و شیکردنەوەی بەرهەمەکانی سوارەی ئێلخانیزاده، کۆ کردنەوە و ئاماده کردنی موحەممەد بەهرەوەر، چاپی یەکەم، هەولێر: چاپخانەی حاجیهاشم.
مەلەکشا، جەلال (١٣٨٩). زڕەی زنجیری وشە دیلەکان. سنە: پەخشانگای هەژار، چاپی دووەم.
هەڵمەت، لەتیف (٢٠١٤). دیوانی شیعر. تاران: ناوەندی بڵاوکردنەوە غەزەلنووس.
نووری فارس حەمە خان (٢٠٠٤). عەرووزی کوردی، هەولێر: دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی ئاراس.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,287 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 871 |