
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,574 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,377 |
کاریگەریی ئایدیۆلۆجی لەسەر بەسووژەبوونی تاکی کورد لە پەیوەندی لەگەڵ زمانی دایکدا: خوێندنەوەی ڕۆمانی پێشبازیا چیرۆکێن نەقەدیایی | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 8، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 10، اسفند 1399، صفحه 87-108 اصل مقاله (623.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J013.2020.283 | ||
نویسنده | ||
مظهر ابراهیمی* | ||
کارشناسی ارشد زبان و ادبیات کردی، آموزش و پرورش استان کردستان، سنندج، ایران | ||
چکیده | ||
وتاری بەردەست، پەرژاوەتە سەر پرسی زمان لە نێو کوردەکان لە تورکیا و باندۆری ئایدیۆلۆجی لەسەر پێڤاژۆی بەسووژەبوونی تاکی کورد لە هەمبەر زمانی دایکدا. بەم پێیە، ڕۆمانی پێشبازیا چیرۆکێن نەقەدیایی نووسینی شەنەر ئۆزمەن، بەگوێرەی کۆمەڵێ چەمک وەک «ئایدیۆلۆجی»، «دەزگای سەرکوت و دەزگا ئایدیۆلۆجیکەکانی دەوڵەت» و «سووژە و پێڤاژۆی بەسووژەبوون» لە تیۆریی ڕەخنەیی لویی ئاڵتوسێر، خوێندراوەتەوە. لێکۆڵینەوەکە دەریدەخات دەسەڵاتی تورکیا هاوکات لەگەڵ سەرکوتی فیزیکی، لە ڕێگەی دەزگا ئایدیۆلۆجیکەکانەوە، پێڤاژۆی پاکتاوکاری و پەراوێزخستنی زمانی کوردیی پێشخستووە. چوار دەزگای چالاکی هاودەستی دەوڵەت لەم پەیوەندییەدا بریتین لە دەزگای ئایینی، خێزان، خوێندنگە و میدیا، کە توانیویانە لە چێکردنی سووژەی ملکەچدا بە تەواوی سەربکەون. ئەم سووژانە، هاوکات لەگەڵ کردەی ئایدیۆلۆجیک، لە ڕێگەی بەکارهێنانی سەرکوتەوە، زۆرترین ئاستەنگیان بۆ سووژە سەربزێو و بەرەنگارەکان ناوەتەوە. پاڵەوانی سەرەکیی ڕۆمانەکە، لە پێگەی سووژەیەکی زمانپارێزدا، ملکەچی ئایدیۆلۆجیی زاڵ نابێت؛ بۆیەش دەکەوێتە بەر هەڕەشە و لە کۆتاییدا بە دەستی سووژەیەکی فریودراوی دەزگای ئایینی دەکوژرێت. سووژە گوێڕایەڵەکان، لە ژێر کاریگەریی هەر دوو جۆر دەزگای سەرکوت و ئایدیۆلۆجیکدا هەڵسازراون؛ بەڵام دەزگا ئایدیۆلۆجیکەکان باڵادەستترن و توانیویانە سووژەی دەستاژۆی زمانی بە سەرکەوتوویی بنیاتبنێن؛ بە جۆرێ کە، سووژەکان بۆخۆیان، «ئازادانە» ڕەوشی داسەپاو بەرهەم دەهێننەوە. سەرکوتی ڕاستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ، سەرکەوتنی ئایدیۆلۆجیی زاڵ، بەرخۆدانی بێئاکام، هیوابڕاوی و دۆڕان کەشی زاڵی ڕۆمانەکە پێکدەهێنن. سەرەڕای ئەمانەش، پەشیمانیی بکوژ لە کوشتنی سەرلەهەنگ (پاڵەوانی سەرەکی) و گەیشتن لە ڕاستیی ڕوانگەکانی ئەو لە کۆتایی دەقەکەدا، ئاماژەن بۆ بەردەوامبوونی ڕەوتی بەرەنگاری و بەرخوەدان. | ||
کلیدواژهها | ||
زمانی کوردی؛ ئایدیۆلۆجی؛ دەزگای سەرکوت و ئایدیۆلۆجیکی دەوڵەت؛ سوژە؛ پێشبازیا چیرۆکێن نەقەدیایی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
سەرچاوەکان
Kurdî:
Acar, Xeyrullah (2010). “Di Serdema Komara Tirkîyê Rewşa Kovarên Kurdî”. Le Komełe Witarî Yekemîn Koȓî Nêwneteweyî Edebî Kurdî. Sine: Zanistgey Kurdistan, Twêjîngey Ziman û Edebî Kurdî.
Barak, Weysî (2002). “Siyasetên Zimannasîyê û KurdîI”. Li Konferansa li ser Zimanê Kurdî. Koln: Weşanên Komkar, rr. 62-87.
Çîçek, Cuma (2013). Zimanek Çima Tê Qedexekirin?: Polîtîkayên Zimanî û Rewşa Kurdî li Tirkiyeyê ji Înkarê Ber bi Nasînê. Stenbol: Peywend.
Guler, Emîn (2019). Karakter di Romana Kurmancî de: Girê Şêran, Mirina Bêsî, Pêşbaziya Çîrokên Neqediyayî, Qerebafon, Sobarto. Teza Lîsansa Bilind bi şêwirmendiya Prof. Dr. Abdurrahman Adak, Şaxa Makezanista Ziman û Çanda Kurdî, Enstîtûya Zimanên Zindî yên li Tirkiyeyê, Zanîngeha Mardîn Artukluyê.
Opengîn, Ergîn (2014). “Repertûara Zimanî û Afirandina Edebî: Nirxandineke Zimannasî li Ser Edebiyata Kurmancî ya Hevçerx”. Tîr û Armanc: Gotarên Rexneyî li ser Edebiyata Kurdî ya Modern. Amadekar: Remezan Alan & Ergîn Opengîn. Stenbol: Peywend.
Ozmen, Şener (2010). Pêşbaziya Cîrokên Neqediyayî. Stenbol: Lîs.
Polat, Kazim (2015). Êşa Zimanê Min. Stenbol: Şemal.
Semed, Xelîl. “Pêşbaziya Çîrokên Neqediyayî”. http://www.amidakurd.net/ku/tekst/ [10 March 2019]
Seydo Aydogan, Îbrahîm (2014). Guman 2: Wêjeya Kurdî û Romana Kurdî. Stenbol: Rûpel.
Şêr, Ferzan. “Çîrokên Şenêr Yên Neqediyayî”. http://www.academia.edu/3363233/ [14 March 2019]
Vural, Orhan. “Pêşbaziya Çîrokên Neqediyayî û Şener Ozmen”. https://bendname.wordpress.com/2018/04/07/pesbaziya-ciroken-neqediyayi-u-sener-Ozmen/ [10 March 2019]
Zêdo, Çetoyê. “Notên ji Pêşbaziya Çîrokên Neqediyayî- Şener Ozmen” https://cetoyezedo.blogspot.com/2013/08/noten-ji-pesbaziya-ciroken-neqediyayi.html [11 March 2019]
English:
Althusser, Louis (1971). “Ideology and Stete Ideological Appartus” in Lenin and Philosophy and Other Essays. Trans. Ben Brewster. New York: Monthly Review Press.
Malmisanij, M (2006). The Past and the Present of Book Publishing in Kurdish Language in Turkey. Next Page Foundation.
Oktem, Kerem (2008). "The Nation’s Imprint: Demographic Engineering and the Change of Toponymes in Republican Turkey", European Journal of Turkish Studies, Thematic Issue, No. 7 | Demographic Engineering - part I, URL: http://www.ejts.org/document2243.html ]26 October 2020[
Sadjadi, Seyed Bakhtiar (2010). Investigating the Subject's Identity: The Critical Treatment of the Lacanian-Althusserian Dialectic and Subjectivity Formation in James Joyce’s A Portrait of the Artist as a Young Man. Exeter University.
Sadjadi, Bakhtiar & Alireza Ahmadirad (2018). “Subjectivity and Ideological Interpellation: An Althusserian Reading of Bozorg Alavi’s Her Eyes”. International Journal of Applied linguistics & English Literature, Volume 7, Issue 1 (January 05). pp. 203-210.
فارسی:
بدیو، آلن (1388). «آلتوسر: سوبژکتیویتهای بدون سوژه». ترجمة صالح نجفی. از آلن بدیو: فلسفه-سیاست-هنر-عشق. گزینش و ترجمة مراد فرهادپور، صالح نجفی و علی عباسبیگی. تهران: رخداد نو.
برتنز، یوهانس ویلم (1382). نظریة ادبی. ترجمة فرزان سجودی. تهران: آهنگ دیگر.
بوردیو، پیر (1387). دربارة تلویزیون و سلطة ژورنالیسم. ترجمة ناصر فکوهی. تهران: آشیان.
پین، مایکل (1379). بارت، فوکو، آلتوسر. ترجمة پیام یزدانجو. تهران: نشر مرکز.
تاج بخش، پروین و سمیه قاسمیپور (1393). «بررسی داستان «بچة مردم» جلال آل احمد بر مبنای نظریة ایدئولوژی آلتوسر». نشریة ادب و زبان، دانشگاه باهنر کرمان، س. ١٧، ش. ٣٥ ( بهار و تابستان)، صص. 99-118.
صادقی، امیرحسین (1387). «پدرسالاری در بامداد خمار با تکیه بر نظریات آلتوسر». پژوهش زبانهای خارجی، ش. ٤٦ (پاییز)، صص. 85-100.
صفایی، علی و الهام کارگر (1395). «بررسی گفتمان آموزشی داستان «لبخند انار» هوشنگ مرادی کرمانی بر مبنای نظریة ایدئولوژی آلتوسر». نشریة ادب و زبان، دانشگاه باهنر کرمان، س. ١٩، ش. ٤٠ (پاییز و زمستان)، صص. 436-442.
فرتر، لوک (1392). لویی آلتوسر. ترجمة امیر احمدی آریان. تهران: نشر مرکز، چاپ دوم.
کلیگز، مری (1394). درسنامة نظریة ادبی. ترجمهی جلال سخنور، الاهه دهنوی و سعید سبزیان. تهران: نشر اختران، چاپ دوم.
مددی، مجید (١٣٩٦). لویی آلتوسر: علم و ایدئولوژی. پژوهش، گزینش و برگردان مجید مددی. تهران: نیلوفر.
میلر، پیتر (1388). سوژه، استیلا و قدرت. ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده. تهران: نشر نی.
کوردی:
ئەحمەدزادە، هاشم (٢٠١٥). جێهانی ڕۆمان. سلێمانی: ئەندێشە.
ناوخۆش، سەلام (2018). "لینگویساید و دیالێکتی کرمانجی باکوور لە قۆناغی کۆلۆنیالەوە". ڕامان، ژ. 250، لل. 1٠٩-1١٥.
سەجادی، بەختیار (٢٠١٦). "خودی ئایدۆلۆجیک وەک بەڕێوەبەری ناسنامە". گۆڤاری بیر و هزر، س. ١، ژ. ١(خاکەلێوە)، لل. ٩٧-١٠٠.
شێخولئیسلامی، جەعفەر (٢٠١٨). "زمانناسیی کۆمەڵایەتی لە نووسینەکانی د. ئەمیر حەسەنپووردا". دەروازە، ژ. ٢ (نیسان)، لل. ٢٠٠-٢٢١. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 893 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 597 |