
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,272 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,474 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,336 |
بررسی انتقادی ساختارهای اصول فقه شیعه و ارائه طرحی نو | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
دوره 3، شماره 1، فروردین 1399، صفحه 73-39 اصل مقاله (648.33 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): https://doi.org/10.34785/J016.2020.588 | ||
نویسنده | ||
اکبر محمودی* | ||
استادیار جامعة المصطفی العالمیة قم، قم، ایران | ||
چکیده | ||
دانش اصول فقه از زمان پیدایش آن تاکنون تحولهای زیاد و متنوعی به خود دیده و در پس آن، ساختارهای گوناگونی برای تنظیم مباحث آن ارائه شده است. این ساختارها در مراحل آغازین ابتدایی و ساده بوده و به مرور زمان و براساس گسترش مسائل آن، پیچیده و سخت شدند. نداشتن مقسم واحد، عدم رعایت در توازن بخشها و فصول، ذکر نشدن برخی مباحث مهم، موازیکاری، عدم مناسبت زیرفصل با فصل، ابهام و اجمال از مهمترین ایرادهای ساختارهای مطرح به شمار میروند. قبول توسط اکثر اهل فن؛ هماهنگی با چینشهای گذشته تا حد امکان؛ پوشش همه مباحث؛ مناسبت بحث با جای آن؛ عدم ذکر مباحث استطرادی؛ ترتیب منطقی و منظم؛ عدم پیچیدگی زیاد؛ عدم تکرار؛ پرهیز از اطناب ممل و اجمال مخل؛ بهترین بودن از مهمترین مختصات ساختار مطلوب است. این مقاله با روش تحقیق توصیفی تحلیلی انتقادی و اسناد کتابخانهای، مهمترین ساختارهای پیشنهادی از سوی اصولیان شیعه برای دانش اصول فقه را بررسی کرده و سپس براساس مختصات ساختار مطلوب، چینش پیشنهادی را طرح میکند. این چینش هفت بخش دارد: آشنایی با اصول فقه؛ شناخت احکام؛ تعیین ادله استنباط احکام؛ دلالت ادله احکام؛ عوارض ادله احکام؛ تعادل و ترجیح ادله احکام؛ امتثال احکام. | ||
کلیدواژهها | ||
ساختار اصول فقه؛ مباحث اصول فقه؛ باببندی اصول فقه؛ تبویب اصول فقه | ||
مراجع | ||
اسلامی، رضا ( 1385)، مکتب اصولی شهید آیتالله صدر، مجله پژوهش و حوزه.
انصاری، مرتضی (1419ق)، فرائد الأصول، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
انصاری، مرتضی (1428ق)، مطارح الأنظار، قم: مجمع الفکر الإسلامی.
بروجردی، سید حسین (1421ق)، لمحات الأصول، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام.
بهایی، محمد (1425ق)، زبدة الأصول، قم: دارالبشیر.
تونی، عبدالله (1424ق)، الوافیة فی أصول الفقه، قم: مجمع الفکر الإسلامی.
حکیم، سید محمدسعید (1428ق)، الکافی فی أصول الفقه، بیروت: دارالهلال.
حکیم، سید محمدسعید (1414ق)، المحکم فی أصول الفقه، بیروت: مؤسسه المنار.
حلی، جعفر (1403ق)، معارج الأصول، قم: مؤسسه آلالبیت.
حلی، حسن (1425ـ1429ق)، نهایة الوصول، قم:مؤسسه امام صادق.
خراسانی، محمدکاظم (1409ق)، کفایة الأصول، قم: مؤسسه آلالبیت.
خمینی، سید روح الله (1423ق)، تهذیب الأصول، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام.
خویی، سید ابوالقاسم (1417ق)، الهدایة فی الأصول، قم: مؤسسه صاحب الأمر.
سبحانی، جعفر (1414ق)، المحصول فی علم الأصول، قم: مؤسسه امام صادق.
سبزواری، سید عبدالأعلی (1417ق)، تهذیب الأصول، بیروت: مؤسسه المنار.
سیستانی، سید علی (1414ق)، الرافد فی علم الأصول، قم: دفتر آیتالله سیستانی.
صدر، سید محمدباقر (1423ق)، بحوث فی علم الأصول، تقریر حسن عبدالساتر، بیروت: محبین.
صدر، سید محمدباقر (1431ق)، بحوث فی علم الأصول، تقریر شاهرودی، قم: دائرةالمعارف فقه اسلامی.
صدر، سید محمدباقر (1410ق)، دروس فی علم الأصول، بیروت: دارالتعارف.
طوسی، محمد (1417ق)، العدة فی أصول الفقه، قم: محقق.
عاملی، حسن (1417ق)، معالم الدین، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
عراقی، ضیاءالدین (1417ق)، نهایة الأفکار، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
قمی، ابوالقاسم (1430ق)، القوانین، بیروت: داراالمرتضی.
کمپانی، محمدحسین (1409ق)، الأصول علی النهج الجدید، ضمن «بحوث فی الأصول»، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
لاریجانی، محمدصادق (بهار1380ش)، طرحی نو در تدوین و تبویب مباحث علم اصول، مجله پژوهش و حوزه.
مددی، سید احمد (1385ش)، علوم اعتباری و روشهای واقعگرایانه، ضمن ج2: «جایگاهشناسی علم اصول»، قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه.
مطهری، مرتضی (1380ش)، کلیات علوم اسلامی (جلد 3: اصول فقه و فقه)، تهران: انتشارات صدرا.
مظفر، محمدرضا (1416ق)، اصول الفقه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
مکارم، ناصر (1424ق)، أنوار الأصول، قم: امام علی بن أبیطالب.
موسوی، سید مرتضی (1376ش)، الذریعة إلی أصول الشریعه، تهران: دانشگاه تهران.
نائینی، محمدحسین (1376ش)، فوائد الأصول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
نجاشی، احمد (1413ق)، رجال النجاشی، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
مجله الکترونیکی شبکه اجتهاد (mag.ijtihadnet.ir). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 534 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 577 |