
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,517 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,353 |
عسر و حرج در قرارداد ها و آثار آن در حقوق ایران به استناد اصول حقوقی | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
مقاله 5، دوره 4، شماره 2، مهر 1400، صفحه 136-115 اصل مقاله (626.32 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): https://doi.org/10.34785/j023.2021.005 | ||
نویسندگان | ||
اقبال علی میرزائی* 1؛ آزیتا امینی2 | ||
1استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
2کارشناس ارشد حقوق خصوصی، گروه حقوق دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. | ||
چکیده | ||
دربارۀ «عسر و حرج» در اجرای قراردادها و آثار آن در اندیشه های حقوقی بسیار سخن رفته اما نتیجۀ بحث ها تأثیر چشمگیری در رویۀ قضائی نداشته و نیز وارد قانون مدنی نشده است. این فاصله میان نظریه و عمل بی جهت نیست: نویسندگان حقوق عمدتاً به تحلیل مفهوم دشوار شدن اجرای قرارداد و تبیین قواعد مناسب پرداختهاند ولی از اعتبار قواعد مزبور در نظام حقوقی و امکان استناد به آنها در دادگاهها کمتر بحث شده است. بی گمان، حکم دادگاه باید مستدل و مستند به قانون باشد و در موضع سکوت قوانین با استناد به سایر منابع حقوق صادر شود. اصول حقوقی یکی از این منابع است. به استناد اصول متعددی از قبیل لاضرر، نفی حرج، لزوم رعایت حسن نیت، ممنوعیت سوء استفاده از حق و منع سودجویی در وضعیتهای اضطراری، توقف اجرای قرارداد حرجی موجّه می نماید و به دنبال آن، اعمال ضمانت اجرا های مناسب مانند فسخ یا تعدیل قرارداد به یاری استدلالهای حقوقی میسر می شود. | ||
کلیدواژهها | ||
عسر و حرج؛ اصول؛ قرارداد؛ تعدیل؛ فسخ | ||
مراجع | ||
اخلاقی، بهروز و فرهاد امام.( 1379)، اصول قرارداد های تجاری بینالمللی، موسسه یکنواخت کردن حقوق خصوصی( یونیدورا)، ترجمه و تحقیق، تهران: انتشارات شهر دانش.
اسماعیلی، محسن( 1381)، تأثیر اوضاع و احوال بر قرارداد ها از منظر حقوق تطیقی، نشریه رهنمون، زمستان، شماره 1، صص 154-137.
السنهوری، عبدالرزاق احمد( 1998)، الوسیط فی شرح القانون المدنی الجدید، بیروت، دار احیاء التراث.
اصغری آقمشهدی، فخرالدین، حمیدرضا ابویی( 1389)، حسن نیت در اجرای قراداد ها در حقوق انگلیس و ایران، فصلنامه حقوق، دورۀ 40، شماره 2، تابستان، صص1تا 21.
انصاری، مرتضی( 1375)، مکاسب، تبریز: مطبعه الاطلاعات.
بولانژه، ژان(1376)، اصول کلی حقوقی و حقوق موضوعه، ترجمه دکتر علیرضا محمدزاده وادقانی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره 36، بهار.
پروین، فرهاد، ناصر نصرتی صدقیانی( 1390)، تحلیلی از مسئولیت مندرج در ماده 132 قانون مدنی و تأملی بر تخصیص یا عدم تخصیص آن، نشریه علمی- پژوهشی فقه و حقوق اسلامی، سال دوم، شماره سوم، پاییز و زمستان، صص 55-33.
جواد، حوراء عزیز کریم، سید محمد مهدی قبولی درافشان، اعظم انصاری( 1399)، مطالعۀ تطبیقی مقابله با شروط غیرمنصفانه در حقوق ایران و عراق، فصلنامۀ مجلس و راهبرد، سال 27، شماره 103، پاییز، صص 219 تا 238
جعفری لنگرودی، محمد جعفر( 1381)، تئوری موازنه، تهران: گنج دانش.
-جعفری تبار، حسن(1393)، مبانی فلسفی تفسیر حقوقی، تهران: شرکت سهامی انتشار.
حکیم، محمد تقی( 1963)، اصول العامه للفقه المقارن، بیروت: دارالاندلس للطباعه و النشر.
حیاتی، دکتر علیعباس، مفهوم«اصل حقوقی» و مقایسۀ آن با «قاعدۀ حقوقی»( مطالعۀ تطبیقی در حقوق ایران و فرانسه، دو فصلنامۀ علمی-پژوهشی، دانش حقوق مدنی، سال هفتم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1397، ص 15-26.
خطیب، عبدالله، محمد رضا فلاح و علی تولایی(1397)، مبانی فقهی و حقوقی نظریۀ تعدیل قضائی قرارداد ها در نظام حقوقی ایران و مصر، پژوهشنامه حقوق اسلامی، شماره 47، بهار و تابستان،صص 154-133.
دارابپور، مهراب و مریم دارابپور( 1399)، ضمان ناشی از ویروس کرونا و تأثیر آن بر قرارداد های تجاری داخلی و بینالمللی، مجله تحقیقات حقوقی- ویژه نامه حقوق و کرونا، 88-59.
شفایی، محمدرضا( 1376)، بررسی تطبیقی اوضاع و احوال در قرارداد ها، تهران: ققنوس.
شریفی، سید الهامالدین، ناهید صفری( 1389)، مطالعه تطبیقی اثر هاردشیپ( عسر و حرج) در اصول حقوق قرارداد های اروپایی(PECL)، اصول قرارداد های تجاری بینالمللی( یونیدورا) و حقوق ایران، نامه مفید، شهریور، شماره 79، صص 24-3.
شهیدی، مهدی( 1382)، حقوق مدنی، جلد سوم: آثار قرارداد ها و تعهدات، مجمع علمی و فرهنگی مجد،تهران.
-صادقی، محسن( 1384)، اصول حقوقی و جایگاه آن در حقوق موضوعه، نشر میزان.
صادقی مقدم، محمد حسن( 1390)، تغییر در شرایط قرارداد، تهران: نشر میزان.
صالحی راد، دکتر محمد( 1378)، حسن نیت در اجرای قرارداد ها و آثار آن، مجلۀ حقوقی دادگستری، شماره 26، بهار، صص 116-63.
صفایی، دکتر سید حسین( 1375)، مقالاتی دربارۀ حقوق مدنی و تطبیقی، تهران: نشر میزان.
-------------( 1382)، حقوق مدنی، قواعد عمومی قرارداد ها، تهران: نشر میزان.
عسکری، سامان، هادی احتشامی( 1395)، مقایسۀ نظریۀ عقیم شدن قرارداد با نظریات قوه قاهره، تغییر اوضاع و احوال و دشواری اجرای قرارداد، نشریه فقه و حقوق اسلامی، بهار و تابستان، شماره 14، صص 194-173.
غمامی، مجید و حسین خدادادی( 1394)، دشوار شدن اجرای قرارداد و آثار آن، فصلنامه مطالعات حقوق خصوصی، دوره 45، شماره 4، زمستان، 644-623.
قریشی، سید مهدی، سلمان علیپور قوشچی، عذرا رضازاد باری( 1396)، کاربرد قاعدۀ عسر و حرج در تعدیل قرارداد، مطالعات حقوق، شماره 16، زمستان، صص 68-51.
قنواتی، جلیل( 1399)، مطالعه تطبیقی تأثیر کرونا ویروس بر تعهدات، مجله حقوق اسلامی، سال هفدهم، شماره 64، بهار، 46-1.
کاتوزیان، ناصر( 1376)، حقوق مدنی، قواعد عمومی قرارداد ها، ج 5 ، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.
---------( 1378)، حقوق مدنی؛ دوره عقود معین، جلد اول: معاملات معوض؛ عقود تملیکی، چاپ هفتم، شرکت سهامی انتشار.
--------( 1380)، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، ج3 ، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.
--------( 1381)، حقوق مدنی، قواعد عمومی قراردادها، ج4 ، تهران: شرکت سهامی انتشار با همکاری بهمن برنا.
--------( 1390)، فلسفه حقوق، ج1، تهران: شرکت سهامی انتشار.
گرجی، ابوالقاسم(1372)، مجموعه مقالات حقوقی، ج2، انتشارات دانشگاه تهران.
مجاهد طباطبایی، محمد( بیتا)، اصول الفقه، چاپ سنگی.
محسنی، حسن( 1385)، مفهوم اصول دادرسی و نقش آنها و چگونگی تمیز این اصول از تشریفات دادرسی، مجله کانون وکلا، بهار و تابستان، شمار 193-192، صص 131- 99.
محقق داماد، سید مصطفی( 1379)، قواعد فقه، تهران: انتشارات سمت.
مکارم شیرازی، ناصر( 1370)، قواعد الفقهیه، ج1، قم: مدرسه امام علی.
موسوی بجنوردی، میرزا حسن( 1419ق.)، القواعد الفقهیه، قم: نشر الهادی
مومنی راد، احمد، آرین پتف، مجتبی ثابتی( 1396)، چرایی و دامنۀ سلب اجباری حق بر اساس نظریۀ اضطرار، فصلنامۀ مطالعات حقوق عمومی، دوره 47، بهار، 226-201.
نجفی، محمد حسن( 1981)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، تحقیق و تعلیق محمد القوچانی، الطبعه السابعه، بیروت: دار الاحیاء تراث العربی.
نیازآبادی، مهدی و نرگس انصاری( 1399)، تحلیل وضعیت ناشی از شیوع کرونا ذیل معاذیر موجه عدم اجرای تعهدات قراردادی، مجله تحقیقات حقوقی- ویژه نامه حقوق، 485-459.
یوسف زاده، احمد، مهدی سخنور، سروش رستم زاده اصلی(1397)، تعدیل قضائی قرارداد بر مبنای عدم تعادل اقتصادی آن در حقوق ایران، حقوق آمریکا و اسناد بینالمللی، فصلنامه علمی- پژوهشی دانش حقوق مدنی، سال هفتم، شماره دوم، پاییز و زمستان. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 967 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 503 |