پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,611 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,393 |
روابط بینامتنی کلمات قصار امام علی(ع) در سروده‌های شاهانه شاهنامه | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| دوره 1، شماره 1، بهمن 1400، صفحه 1-22 اصل مقاله (424.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/j022.2021.001 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن عبداللهی1؛ زهرا حقایقی* 2 | ||
| 1زبان و ادبیات عربی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکترعلی شریعتی. دانشگاه فردوسی مشهد. ایران | ||
| 2زبان و ادبیات عربی. دانشکده ادبیات وعلوم انسانی دکتر علی شریعتی. دانشگاه فردوسی مشهد. ایران | ||
| چکیده | ||
| براساس نظریه بینامتنیت، هر متنی، زایش و بازخوانش متون پیش از خود یا معاصر با خود است که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم درآن متن دخالت دارد. استفاده از مفاهیم و تعلیمات نهج‌البلاغه وکلمات قصار امام علی(ع) بعد از قرآن، یکی از شیوه‌هایی‌است که نویسندگان برای غنای سخن خویش از آن بهره‌برده‌اند.باتوجه به هدف والای فردوسی در اثرگران‌سنگ خود شاهنامه،مبنی بر پاس‌داشت زبان وفرهنگ پارسی، هدف از پژوهش حاضر شناخت و بیان میزان بینامتنیت کلام امام(ع) در الفاظ و مضامین سروده‌های شاهنامه است تا میزان الگوپذیری حکیم توس را از سخنان و مفاهیم ارزشمند امیرمؤمنان برجسته‌تر سازد. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی روند بینامتنیت در سروده‌های شاهانه شاهنامه (متن حاضر)وکلمات قصار امام(متن غایب)پرداخته‌است و نتایج حاکی از آن است که گونه‌های بینامتنی که به‌صورت واژگانی، مضمونی وگزارشی میان متن حاضر و غایب صورت گرفته‌است بیانگر روابط بینامتنی میان دو متن به صورت نفی جزئی، نفی متوازی ونفی کلی است وشایان ذکر است که پربسامدترین رابطه بینامتنی نفی متوازی است که به شیوۀ مضمونی یا الهامی است و تناص واژگانی به دلیل تأکید فردوسی بر عدم کاربرد الفاظ عربی،از کمترین بسامد برخوردار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بینامتنیت"؛ " نهج البلاغه"؛ "کلمات قصار"؛ "امام علی(ع)"؛ " فردوسی"؛ " شاهنامه | ||
| مراجع | ||
|
ابوالحسنی، علی. (1383). حکمت شیعی در شاهنامه فردوسی. مجله هنر دینی، 19، 258-221.
احمدی، بابک. (چاپ چهارم). ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
اکبری، منوچهر. (1390). دفتر اول فردوسی پژوهی (مجموعه مقالات). تهران: خانه کتاب.
آلن، گراهام. (1385). بینامتنیت (پیام یزدان‌جو، مترجم). تهران: نشر مرکز.
جابر، ناصر. (2007). التناص القرانی فی‌الشعر العمانی. جامعه النجاح للابحاث، العلوم الانسانیه، 12(4).
جهانگیری، علی فخر داوری. (1369). فرهنگ نام های شاهنامه: معرفی اجمالی قهرمانان شاهنامه فردوسی همراه با تطبیق نام های مشترک در شاهنامه و اوستا. تهران: انتشارات برک.
الحسینی الخطیب، عبدالزهراء. (1975). مصادر نهج‌البلاغه و اسانیده (الجزء الاول). بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
حماد، حسن. (بی‌تا). تداخل النصوص فی‌الروایة العربیه. (چاپ اول). قاهره: مطابع الهیئه المصریه العامه للکتاب.
راثی، محسن. (1383). تأثیر نهج‌البلاغه و کلام امیرالمؤمنین در شعر فارسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
راستگو، سید محمد. (1376). تأثیر قرآن و حدیث در شعر فارسی. تهران: سمت.
رستگار فسائی، منصور. (1370). فرهنگ نام های شاهنامه. تهران: مؤسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی، پژوهشگاه.
رنجبر، احمد. (1363). جاذبه‌های فکری فردوسی. تهران: انتشارات امیرکبیر.
سیدی، سید جعفر. (1365). بهره ادبیات از سخنان امام علی (ع). در مجموعه مقالات یادنامه کنگره هزاره نهج‌البلاغه. تهران: بنیاد نهج‌البلاغه.
شیخ الاسلامی، سید حسین. (بی‌تا). غررالحکم - گفتار امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام. تهران: انتشارات انصار.
عزام، محمد. (2005). شعریه الخطاب السردی. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
عشق‌آبادی، زهرا. (1389). بهره‌گیری از اصول اخلاقی نهج‌البلاغه. نشریه قرآن، حدیث و نهج‌البلاغه، 82.
فردوسی، ابوالقاسم. (1387). شاهنامه (به کوشش پروانه طاهری و مونا ناصر المعمار، چاپ اول). تهران: چاپخانه رفاه.
قائمی، مرتضی. (1387). بینامتنی دیوان ابوالعتاهیه با نهج البلاغه. انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، 9، 178-157.
کیوان، عبدالعاطی. (1998). التناص القرانی فی شعر أمل دنقل. (بی‌مک): مکتبه النهضه الحصریه.
مجاهد، احمد. (2006). أشکال التناص الشعری. مصر: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
مختاری، قاسم، و شانقی، غلام‌رضا. (1389). بینامتنی قرآنی و روایی در شعر سیدحمیدی. فصلنامه علمی پژوهشی لسان مبین، 2(2)، 215-197.
مسبوق، سید مهدی، و بیات، حسین. (1391). روابط بینامتنی قرآن با نامه سی و یکم نهج‌البلاغه. مجله مشکوة، 114.
مقدادی، بهرام. (1378). فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر. تهران: فکر روز.
مقدسی، ابوالحسن، خلف، حسن، و همایونی، سعدالله. (1389). روابط بینامتنی نهج‌البلاغه با آثار امین الریحانی. پژوهشنامه نقد ادب عربی، 6(59).
منتصب مجابی، محمد. (1383). تأثیر قرآن و احادیث در شاهنامه فردوسی. تهران: انتشارات طاق بستان.
موسی، خلیل. (2000). قراءات فی الشعر العربی الحدیث والمعاصر. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
میرزائی، فرامرز، و واحدی، ماشاءالله. (1388). روابط بینامتنی قرآن با اشعار احمد مطر. نشر دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه باهنر کرمان، 8(22).
نهج‌البلاغه. (1386). (محمدتقی جعفری، مترجم). قم: انتشارات فرهنگ و هنر.
وعد الله، لیدیا. (2005). التناص المعرفی فی الشعر عزالدین المناصره. اردن: دار المجد لاوی للنشر و التوزیع.
ویلکی، کریستین. (1384). وابستگی متون، تعامل متون. (طاهر آدینه‌پور، مترجم). پژوهشنامه‌ی ادبیات و نوجوان، 28. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 345 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,614 |
||