
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,597 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,387 |
نقد و بررسی نامدارترین ترجمۀ کردی رباعیات خیام | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 7، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اسفند 1400، صفحه 91-108 اصل مقاله (540.97 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J013.2022.506 | ||
نویسندگان | ||
حسن آرم کان* 1؛ فاطمه مدرسی2 | ||
1دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. | ||
چکیده | ||
رباعیات خیّام به زبانهای فراوانی ترجمه شده و شهرتی عالمگیر برای این شاعر و افتخاری بزرگ برای ادبیات ایران زمین به بار آورده است. ترجمههای مختلفی از رباعیات خیام به زبان کردی صورت گرفته که یکی از موفقترین آنها ترجمۀ شاعر، نویسنده و مترجم مشهور کرد، عبدالرحمان شرفکندی متخلّص به «هژار» است. این ترجمه در عین وفاداری به ساختار شعر خیام و مفهوم و محتوای اصلی آن، از نوع ترجمۀ آزاد و مفهومی است و مترجم تلاش میکند نگاه خیام به جهان بیرون و درون، پیام اصلی او و روح کلّی حاکم بر اشعارش را به مخاطب کُردزبان القا کند و ویژگیهای معنایی و صوری شعر اصلی از قبیل وزن و قالب، لحن کلام و استواری سخن خیام و موسیقی بیرونی و درونی را به برگردان خود منتقل سازد. مقالة حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و تکیه بر دادههای کتابخانهای و اسنادی، به نقد و تحلیل این ترجمه از لحاظ صوری و معنایی میپردازد و شیوۀ مترجم را در برگردان شعر مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهد و به این نتیجه میرسد که عواملی از قبیل شاعر بودن خود مترجم، تسلّط کامل او بر زبانهای مبدأ و مقصد، درک درست از محتوای متن و قصد نویسندۀ اصلی اثر، پرهیز از ترجمۀ تحتاللفظی، انتخاب لحن و واژههای متناسب با فضای اثر و انتقال و بازسازی موسیقی درونی و معنوی شعر خیام سبب توفیق مترجم در امر ترجمه شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
ترجمه؛ خیام. هژار؛ رباعی؛ زبان کردی | ||
مراجع | ||
ابراهیمی، شیرین. (1393). شرح آثار و احوال استاد عبدالرحمن شرفکندی (هژار). سنندج: شمیم.
پارسا، سید احمد. (1388). تأثیرپذیری شاعران کُرد ایران و عراق از حافظ شیرازی. تهران: مؤسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری متن.
خیّام، عمر. (1339). رباعیات. تصحیح و مقدمۀ محمدعلی فروغی. تهران: زوّار.
حسامپور، سعید و کاووس حسنلی. (1384). «زیباییشناسی شعر خیام: پیوند هنری اجزای کلام». فصلنامۀ پژوهشهای ادبی. انجمن زبان و ادبیات فارسی، شمارۀ7: 121-144.
حسنپور، هیوا و ابوالقاسم رادفر. (1393). «بررسی ترجمۀ کُردی زاری از لیلی و مجنون نظامی». پژوهشنامۀ ادب غنایی دانشگاه سیستـان و بلوچستــان. سال دوازدهم، شمارۀ 23: 131-150.
دشتی، علی. (1348). دمی با خیام. چاپ دوم، تهران: امیرکبیر.
شرفکندی، عبدالرحمان. (1370). چوارینهکانی خهیّام (ترجمۀ رباعیات خیام). چاپ دوم، تهران: سروش.
ــــ (1390). خیام به کردی. تحقیق صلاحالدین آشتی. تهران: کولهپشتی.
ــــ (1394). رباعیات خیام به فارسی و کُردی. ویرایش محمّدماجد مردوخروحانی. تهران: کانی کتیب.
ــــ (1388). ههنبانه بورینه (فرهنگ کردی ـ فارسی). چاپ ششم، تهران: سروش.
ــــ (1367). مصاحبه. ماهنامۀ کیهان فرهنگی. مؤسسۀ کیهان، شماره 53: 1-6.
شفیعیکدکنی، محمد رضا. (1391). موسیقی شعر. چاپ سیزدهم، تهران: آگاه.
شمیسا، سیروس. (1386). فرهنگ عروضی. چاپ چهارم، تهران: علم.
لطفیپور ساعدی، کاظم. (1371). درآمدی به اصول و روش ترجمه. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
مردوخ روحانی، محمد ماجد. (1392). فرهنگ فارسی کردی دانشگاه کردستان. چاپ دوم، سنندج: دانشگاه کردستان.
معین، محمّد. (1384). فرهنگ فارسی. چاپ دوم، تهران: راه رشد.
ویسی حصار، رحمان و منوچهر توانگر. (1393). «استعاره و فرهنگ: رویکردی شناختی به دو ترجمة رباعیات خیام». دو ماهنامة جستارهای زبانی. شمارۀ 4: 197-218.
هدایت، صادق. (1342). ترانههای خیام. تهران: امیرکبیر.
همایی، جلالالدّین (1371). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ هشتم، تهران: هما.
هاشمی، سید مرتضی و همکاران. (1390). «تصویری از حافظ در دیوان ناری». فصلنامۀ مطالعات ادبیات تطبیقی. دانشگاه آزاد جیرفت، شماره 20: 151-168. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 682 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,274 |