
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,616 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,399 |
وجوه خوشایندسازی در زبان کُردی میانه | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 9، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 12، اسفند 1400، صفحه 135-152 اصل مقاله (675.17 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J013.2022.882 | ||
نویسندگان | ||
هیرش کریم حمید1؛ پارسا یعقوبی جنبه سرایی* 2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
چکیده | ||
یکی از بحثهای جامعهشناسی زبان، تابوهای زبانی است که در هر زبانی، درجات مختلفی از محدودیت و ممنوعیت را برای گویشوران آن زبان رقم میزند. بر همین اساس کاربران زبان بنا به انواع تعهد، نگرانی یا ضرورت نظم اجتماعی، با وجوهی از روشها از بهکارگیری واژگان و تعابیر تابو طفره میروند؛ از این شگرد با تعابیری همچون خوشایندسازی یا حسنتعبیر یاد میشود. در این نوشتار به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، وجوه خوشایندسازی در زبان کُردی میانه با تکیه بر الگوی مشهور به «مدل وارن» طبقهبندی، دلالتیابی و تفسیر شده است. نتیجه نشان میدهد که بنا به بافت اجتماعی- فرهنگی حاکم بر فضای تعاملی گویشوران کُردی میانه، تابوهای زبانی عمدتاً شامل موضوعات اخلاقی، دینی، سیاسی و عرفی است که وجه جنسی و جسمانی تابوها که ذیل امر اخلاقی و عرفی است، بیشتر از بقیه به چشم میآید. بر همین حسب گویشوران مذکور با گرایش به انواع شگردهای طفره با ساختهای معنایی و صوری به خوشایندسازی زبانی روی آوردهاند که در این میان بهکارگیری شگردهای استعاره، مجاز، واژگان مبهم، عبارات اشارهای، هممعنایی، وامواژه، واژگان خنثیکننده بنا به ماهیت خاص خود، بیشتر در میان آنها رواج دارد. در مواردی نیز بنا به یکی از وجوه خوشایندسازی یعنی تضاد معنایی کنش اجتماعی بزرگی همچون تغییر نام شش روستا اتفاق میافتد. فراتر از شکل و کمّیت شگردهای مذکور، خوشایندسازی زبانی به مثابۀ نوعی دوری از خشونت زبانی، ایجاد امنیت و همدلی و در نهایت درک حضور دیگریست که گویشوران زبان کُردی میانه هم بنا به عقبۀ اجتماعی و فرهنگی خود بدان دست یازیدهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
زبان کُردی؛ کُردی میانه؛ تابو؛ خوشایندسازی؛ الگوی وارن | ||
مراجع | ||
الف) فارسی:
ابهریانآزادی، سـلماز. (1389). بررسی تطبیقی دشواژهها و بهواژهها در فارسی و ترکی آذربایجانی، پایاننامۀ کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی. دانشگاه الزهراء.
باقرى، مهری. (1379). مقدمات زبانشناسى. تهران: قطره.
پیروز، غلامرضا و کالی محرابی. (1394). «بررسی معنیشناختی حسن تعبیرات مرتبط با مرگ در غزلیات حافظ»، فصلنامه ادب پژوهی، شمارۀ سی و سوم، 8-103.
زندی، بهمن و کرم الله پالیزبان. (1393). «بررسی زبانشناسی بهگویی در گویش کُردی ایلام»، فصلنامه مطالعات زبان و گویشهای غرب ایران. سال دوم، شمارۀ 6، ص 69-89.
عربیوسفآبادی، عبدالباسط و همکاران. (1398). «رویکردی زبانشناختی پیرامون شبکة شعاعی در ترجمة ممنوعیتهای زبانی رمان التَشهّی». علم زبان، 6(9): 277-304.
فرامکین، ویکتوریا و همکاران. (1387). درآمدی بر زبان زبانشناسى همگانى. ترجمة علی بهرامی و سهیلا ضیاءالدین، تهران: رهنما.
مدرسی، یحیی. (1391). درآمدى بر جامعةشناسی زبان. تهران: فرشیوه. چاپ سوم.
موسوی، سجاد. (1391). بررسی زبانشناختی حسن تعبیر در زبان فارسی. پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان.
نوروزی، علی و حمید عباسزاده. (1389). «حسن تعبیر در زبان و ادبیات عربی: شیوهها و انگیزهها». زبان و ادبیات عربی، د2، ش3، صص 149-174.
هادسن، گرور. (1387). مباحث ضرورى و بنیادین زبانشناسى مقدماتى (ضروریات زبانشناسى مقدماتى). ترجمۀ علی بهرامی. تهران: انتشارات رهنما. چاپ سوم.
یول، جورج. (1385). بررسی زبان. ترجمة علی بهرامی. تهران: انتشارات رهنما. چاپ دوم.
ب) کُردی:
شمس، هێمن عهبدولحهمید. (٢٠١٨). «پهیوهندی و کارلێکی زمان و بیر: تابۆی سێکسی وهک نموونه»، زانکۆی سهلاحهدین، گۆڤاری زانکۆ بۆ زانسته مرۆڤایهتییهکان، بهرگی ٢٢، ژماره ٣، لاپهڕه ١٣٣-١٥٥.
Hammad, O. (2007), Euphemism: Sweet Talking or Deception‖. D. Essay in Jawad, Hoshang Farooq. (2009), “A Cognitive view to Euphemistic Expressions in Kurdish”, Koya University Scientific Journal, NO 14 Karimnia, Amin& Khodashenas, Mohammad Reza. (2016),Euphemistic Strategies Used by Iranian EFL Learners: Death and Lying in Focus ,The Journal of Applied Linguistics and Applied Literature: Dynamics and Advances, Volume 4, Issue, pp. 63-80. Khanafar, Adil Malik. (2012), Euphemism in Arabic: Typology and Formation, Journal of the College of Arts. University of Basrah No. (61)
Mohammed, F. & Majeed, S. H. (2018). “A Content analysis of euphemism –formation strategies in Evro Daily newspaper”. Humanities Journal of University of Zakho, 6, 611. doi:10.26436/2018.6.2.514 Omar, Shalina, (2015). "Being Japanese in English: The Social and Functional Role of English Loanwords in Japanese" Scripps Senio Theses. Paper 620. Silaški, N. (2011). Metaphors and euphemisms-The case of death in English and Serbian. Filološki pregled, 38(2), 101-114 Shi, Y., & Sheng, J. (2011). The Role of Metonymy in the Formation of Euphemism in Chinese and English. Journal of Language Teaching and Research, 2. doi:10.4304/jltr.2.5.1175-1179 Warren, B. (1992). “What Euphemisms Tell Us About the Interpretation of Words”. Studia Linguistica, 46(2), 128-172. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 556 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,352 |