
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,600 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,389 |
تحلیل جامعه شناختی پوشش روزمره و آئینی زنان در میان اقلیتهای مذهبی (مورد مطالعه: زرتشتیان و مندائیان) | ||
جامعه شناسی فرهنگ و هنر | ||
مقاله 1، دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 10، فروردین 1401، صفحه 22-1 اصل مقاله (1.38 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): https://doi.org/10.34785/J016.2022.009 | ||
نویسندگان | ||
رامونا محمدی1؛ ابوالفضل داودی رکن آبادی* 2؛ محمد رضا شریف زاده3؛ حسین اردلانی4 | ||
1گروه تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشکده هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2عضو هیات علمی گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، واحد یزد، دانشگاه ازاد اسلامی، یزد، ایران | ||
3عضو هیات علمی گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
4عضو هیات علمی گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
سبکهای پوششِ روزمره و آئینی در زمرۀ بارزترین نمودهای هویتی گروههای اجتماعی است و مؤلفههایی چون باورهای دینی، مناسک آئینی، آداب و رسوم، اقلیم، آبوهوا و غیره هر یک به نوعی بر شکلگیری و یا تغییرات تدریجی آن تاثیرگذارند. پوشش نقش مهمی در برساخت هویت و هستی اجتماعی گروهها دارد و این برساخت هویت بهمیانجی پوشش را میتوان بهشکلی انضمامی و تجربی در میان اقوام و مذاهب ساکن در ایران ردیابی کرد. این پژوهش تلاش دارد به مطالعۀ تجربی پوشش زنان در میان دو اقلیت مذهبیِ زرتشتی و مندائی، در جشنها و مراسم آئینی و کلاً در زندگی روزمره آنان بپردازد تا بدینوسیله سویههای اشتراک و افتراق این دو فرهنگ بهلحاظ سبکهای پوشش و نیز زمینهها و شرایط برسازندۀ این وضعیت واکاوی شود. نتایج نشان میدهد که زرتشتیان و مندائیان، بهعنوان دو جامعه قومی-مذهبی، با داشتن پوششی متحدالشکل، که هر یک دارای خصوصیات ویژهای میباشند و نیز با وجود تمامی تمایزاتی که بین زرتشتیان و مندائیان از لحاظ اعتقادات مذهبی و دینی دیده میشود، نهفقط گرایش بالائی به حفظ هویت قومی از طریق پوشاک دارند، بلکه با وجود تفاوتهای دینی، شباهتهای بسیاری در زمینه رنگ، اجزا و برخی اعتقادات فرهنگی و دینی در لباس زنان این دو قوم مشاهده میشود. همچنین نتایج حاکی از آن است که این گرایش به پوشش سنتی، قومی و مذهبی در میان اقلیتهای ایرانی غالباً محدود به مراسم و اجتماعات خصوصی آنهاست و آنان در زندگی روزمره پوششی همانند سایر ایرانیان را ترجیح میدهند. | ||
کلیدواژهها | ||
پوشش؛ قوم؛ مذهب؛ زنان مندائی؛ زنان زرتشتی | ||
مراجع | ||
آذرگشسب، موبد اردشیر (1382). آیین سدره پوشی زرتشتیان. تهران: انتشارات کانون زرتشتیان. آشتیانی، علی محمد (1373). حجاب در ادیان الهی. تهران: نشر اشراق. احمدی، حمید (1399). قومیت و قومگرایی در ایران از افسانه تا واقعیت. تهران: نشر نی. اسکندری، بهنا (1394). صابئین مندائی ایران: تحقیق در دین صابئین مندایی و اشتراک آنان با سایر ادیان. یزد: انتشارات سید علیزاده اشتری، فرهاد و همکاران (1397). استان شناسی خوزستان. تهران: چاپ و نشر کتابهای درسی ایران. برنجی، سلیم (1367). قوم از یاد رفته: کاوشی درباره قوم صابئین مندایی. تهران: دنیای کتاب. تحویلدار، عباس و فروزنده، مسعود (1392). ایران سرزمین صلح ادیان الهی. تهران: سفیران. چوکسی، جمشید گرشاسب (1381). ستیز و سازش زرتشتیان مغلوب و مسلمانان غالب. ترجمه نادر سعیدی، تهران: ققنوس. خمیسی، ساهی (1394). آیا صائبین مندائی را میشناسید. تهران: یادآوران. رستمی، حیدرعلی ( 1397). پژوهشی در آیین صابئین با تکیه بر منابع اسـلامی. تهران: انتشارات سمت. شیرالی، عادل (1392). صابئین مندایی در ایران. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. ضیاپور، جلیل (1346). پوشاک ایلها، چادرنشینان و روستائیان ایران. تهران: وزارت فرهنگ و هنر. کیخسروی، مهردخت (1379). سدرهپوشی. شیراز: انتشارات رهگشا. ممتحن، حسینعلی. (1337). تحقیق در احوال مذاهب و رسوم صائبیان عراق و خوزستان. تهران: بینا. میرفتاح، منصوره (1389). جشنها و آئینهای ایرانی از دیروز تا امروز. تهران: نشر محمد. نیکنام، کورش (1392). آیینها و مراسم سنتی زرتشتیان ایران. تهران: فروهر. هیلنز، جان راسل (1387). راهنمای جامع ادیان زنده. ترجمه عبدالرحیم گواهی، تهران: بوستان کتاب. یارشاطر، احسان و گروه نویسندگان (1382). دانشنامه ایرانیکا پوشاک در ایرانزمین. ترجمه پیمان متین، تهران: امیرکبیر. یکتایی، مجید (1340). تریانا. تهران: بینا. دانشور، سیمین و بهنام، عیسی. (1376). لباس زرتشتیان ایران. مجله نقش و نگار. 16-18. رئیس السادات، تهمینه و دادبخش، مسعود (1398). بررسی مراسم و آداب سوگواری زرتشتیان در ایران باستان. فصلنامه معرفت ادیان. 40: 71 – 90. سراجزاده، سید حسین؛ مومنی، سمیه و درویشی، هادی (1397). بررسی جامعه شناختی زیست اجتماعی زرتشتیان تهران به عنوان یک اقلیت مذهبی. فصلنامه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران. 7 (3): 497-522. صادقی، زهرا و نجفی، آذین (1399). مطالعه تطبیقی پوشش محلی مردم هرمزگان با زرتشتیان. مجله پژوهشهای معاصر در علوم و تحقیقات. 2 (12): 1-14. فیض آبادی، معصومه و عظیم زاده طهرانی، طاهره (1400). جستاری در پوشاک صابئین مندائی. فصلنامه مطالعات تاریخ فرهنگی. (47): 95-129. قرنجیک، ذلیخا (1378). پوشاک مردم خوزستان. کتاب ماه هنر.68-70. محب، راضیه (1393). مروری بر مناسک صابئین مندایی با محور آب. مجله مطالعات خلیج فارس.1: 83- 84. مزداپور، کتایون (1383). تداوم آداب کهن در رسمهای معاصر زرتشتیان در ایران. فصلنامه فرهنگ. 49 و 50: 147-179. نمیرانیان، پروا (1391). پوشش سنتی زنان زرتشتی. فصلنامه فروهر. 46 (453): 8-13. نوابیقمصری، مریمالسادات و پازوکی، شهرام (1393). اسنیها و مندائیان: مقایسه باورها و آئینها. فصلنامه ادیان و عرفان. 47 (2): 315-343.
Braudt, w. (1981). Mandaean, Encyclopedia of Religion and Ethics, James Hastings(ed), vol.8, New York Drower, E.S. (1937). The Mandaeans of Iraq and Iran: Their cults, customs, magic, legends, and folklore. London: Oxford University Press.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 666 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 586 |