پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,589 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,386 |
تخفیف همزه در قرآن کریم بین قواعد نحو و آواشناسی نوین | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، اسفند 1401، صفحه 57-76 اصل مقاله (363.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2023.62363 | ||
| نویسنده | ||
| سامیة بوفرورة* | ||
| کلیة الآداب واللغات، قسم اللغة العربیة، جامعة امحمد بوقرة بومرداس، الجزائر | ||
| چکیده | ||
| همز اصطلاحا دال بر یک پدیده صوتی است که به نطق صوت واقعی حرف همزه عربی مرتبط می‌شود. قدیمی‌ها به این اشاره کرده‌اند که مخرج همزه دورترین مخرج محسوب شده و آن را اولین حرف خروجی قرار داده‌اند، و آزمایش‌های مدرن نیز واقعا ثابت کرده که همزه از اوّلین مخارج صوتی است و به صدای حنجره مرتبط است. همزه از حروفی است که نطق آن برای فرد مشکلی ایجاد می‌کند، و با این حال، اصل در نطق آن تحقیق است، و این امر با اعطای حق صدا به خصوصیت و مخرج آن انجام می‌شود. اما عرب به‌طور مداوم بر اساس این اصل حرکت نکردند و به جای آن در برخی جاها همزه را به صورت خفیف تلفظ کرده تا از سنگینی نطق آن خود را برهانند، و این پدیده در نظام آوایی قدیم رایج بود و تأثیر خود را در تلاوت قرآن کریم داشت، به همین خاطر، نحویان قدیم قواعدی را برای نطق آن نهادند. ما از طریق این پژوهش که به طریق توصیفی و تطبیقی انجام شده است، تلاش داریم اولا به کشف این ضوابط که توسط نحویان بنا شده‌اند، دست یابیم، ثانیا این ضوابط را براساس دستاوردهای آواشناسی مدرن، مورد تحلیل قرار دهیم. از جمله نتایجی که به آن رسیدیم، این است که تخفیف همزه یک پدیده لهجه‌ای است که تنوع استفاده‌های عرب‌ها از آن را نشان می‌دهد اما از طرف دیگر نشانه‌ای بر ویژگی‌های زبانی محیط زندگی قاری قرآن نیست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تخفیف همزه؛ همزه؛ قرآن کریم؛ نحویان؛ دانش آواشناسی نوین | ||
| مراجع | ||
|
القرآن الکریم بروایة حفص.
ابن الجزری، شمس الدین أبو الخیر. (د.ت). النشر فی القراءات العشر (تحقیق علی محمد الضباع). بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن جنی، أبو الفتح عثمان. (٢٠٠٠). سر صناعة الإعراب. بیروت: دار الکتب العلمیة.
ابن خالویه، الحسین بن أحمد. (١٤٠١). الحجة فی القراءات السبع (المحقق عبد العال سالم مکرم) (الطبعة الرابعة). بیروت: دار الشروق.
ابن فارس، أحمد بن فارس بن زکریا. (١٩٧٩). معجم مقاییس اللغة (المحقق عبد السلام محمد هارون). سوریا: دار الفکر.
ابن منظور، جمال الدین أبو الفضل. (١٤١٤). لسان العرب (الطبعة الثالثة). بیروت: دار صادر.
ابن یعیش، أبو البقاء موفق الدین الأسدی الموصلی. (2001). شرح المفصل للزمخشری. بیروت: دار الکتب العلمیة.
أبو حیان الأندلسی، محمد بن یوسف بن علی. (١٤٢٠). البحر المحیط فی التفسیر (المحقق صدقی محمد جمیل). بیروت: دار الفکر.
الأزهری، أبو منصور محمد بن أحمد. (١٩٩١). معانی القراءات. المملکة العربیة السعودیة: مرکز البحوث فی کلیة الآداب، جامعة الملک سعود.
الإستراباذی، محمد بن الحسن الرضی. (١٩٧٥). شرح شافیة ابن الحاجب (تحقیق محمد نور الحسن، محمد الزفزاف، محمد محی الدین). بیروت: دار الکتب العلمیة.
استیتیة، سمیر شریف. (٢٠٠٥). القراءات القرآنیة بین العربیة والأصوات اللغویة، منهج لسانی معاصر. الأردن: عالم الکتب الحدیث، إربد.
أنیس، إبراهیم. (٢٠٠٢). فی اللهجات العربیة (الطبعة الثالثة). القاهرة: مکتبة الأنجلو مصریة.
بشر، کمال. (٢٠٠٠). علم الأصوات. القاهرة: دار غریب للطباعة والنشر والتوزیع.
تمام، حسان. (٢٠٠٦). اللغة العربیة، معناها ومبناها (الطبعة الخامسة). القاهرة: عالم الکتب.
تمام، حسان. (د.ت). مناهج البحث فی اللغة. القاهرة: مکتبة الأنجلو المصریة.
الجوهری، أبو نصر اسماعیل بن حماد. (١٩٨٧). الصحاح تاج اللغة وصحاح العربیة (تحقیق أحمد عبد الغفور عطار) (الطبعة الرابعة). بیروت: دار العلم للملایین.
الحمد، غانم قدوری. (٢٠٠٦). ظواهر لغویة فی القراءات القرآنیة. عمان: دار عمار للنشر والتوزیع.
الخلیل، بن أحمد بن عمرو بن تمیم الفراهیدی. (د.ت). کتاب العین (تحقیق مهدی المخزومی، إبراهیم السامرائی). بیروت: دار ومکتبة الهلال.
الراجحی، عبده. (١٩٩٦). اللهجات العربیة فی القراءات القرآنیة. الإسکندریة: دار المعرفة الجامعیة.
الزجاج، أبو إسحاق إبراهیم بن السری. (١٩٨٨). معانی القرآن وإعراب (تحقیق عبد الجلیل عبده شلبی). بیروت: عالم الکتب.
سیبویه، عمرو بن عثمان بن قنبر. (١٩٨٨). الکتاب (تحقیق عبد السلام محمد هارون) (الطبعة الثالثة). القاهرة: مکتبة الخانجی.
شاهین، عبد الصبور. (د.ت). القراءات القرآنیة فی ضوء علم اللغة الحدیث. القاهرة: مکتبة الخانجی.
الشایب، فوزی حسن. (٢٠٠٤). أثر القوانین الصوتیة فی بناء الکلمة العربیة. الأردن: عالم الکتب الحدیث.
عفیفی، أحمد. (١٩٩٦). ظاهرة التخفیف فی النحو العربی. القاهرة: الدار المصریة اللبنانیة.
الفارسی، الحسن بن أحمد بن عبد الغفار. (١٩٩٣). الحجة للقراء السبعة (تحقیق بدر الدین قهوجی، بشیر جویجابی) (الطبعة الثانیة). بیروت: دار المأمون للتراث.
اللبدی، محمد سمیر نجیب. (١٩٨٥). معجم المصطلحات النحویة والصرفیة. بیروت: مؤسسة الرسالة للطباعة والنشر والتوزیع.
المالکی، أبو علی الحسن بن محمد بن إبراهیم. (١٤١٥). الروضة فی القراءات الإحدى عشرة (تحقیق نبیل بن محمد إبراهیم آل إسماعیل). السعودیة: جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة.
المبرد، أبو العباس محمد بن یزید. (د.ت). المقتضب (تحقیق محمد عبد الخالق عظیمة). بیروت: عالم الکتب.
المطلبی، غالب فاضل. (١٩٨٤). فی الأصوات اللغویة دراسة فی أصوات المد العربیة. الجمهوریة العراقیة: منشورات وزارة الثقافة والإعلام.
مکی، بن أبی طالب القیسی. (١٩٩٧). الکشف عن وجوه القراءات السبع وعللها وحججها (تحقیق محی الدین رمضان). بیروت: مؤسسة الرسالة.
النحاس، أبو جعفر أحمد بن محمد بن إسماعیل. (١٣٨١). الرسالة العینیة فی القراءات السبعة (تحقیق عبد الجلیل عبده شلبی) (الطبعة الثانیة). القاهرة: عالم الکتب. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 410 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 60,867 |
||