
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,616 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,399 |
مشروعیتبخشی و مشروعیتزدایی در اشعار ملکالشعرا بهار و حاجی قادر کویی بر اساس نظریهی ون لیوون | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 4، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 13، شهریور 1401، صفحه 13-37 اصل مقاله (714.59 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J013.2022.002 | ||
نویسندگان | ||
کژال فداکار1؛ رضا صادقی شهپر* 2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران | ||
2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
تحلیل گفتمان انتقادی، آشکار ساختن افکار و ایدئولوژیهای پنهان در یک متن (گفتمان) است. یکی از نظریهپردازان تحلیل گفتمان انتقادی «تئو ون لیوون» است که نظریهی «کنشگران اجتماعی» و «کنش- واکنشهای اجتماعی» او در پی مشروعیتبخشی یا مشروعیتزدایی برخی کنشگران، کردارها و اهداف آنان است. بنابراین شیوههای مشروعیتبخشی به یک امر یا مشروعیتزدایی از آن، اساس این نظریه است. چهار راهکار اصلی مشـروعیتبخشی و مشروعیتزدایی به گفتمان عبارت است از: 1-اعتباربخشی، 2- ارزشگذاری اخلاقی، 3- عقلانی کردن و 4- اسطورهسازی. هریک از این چهار شیوه، اشکال متنوعی دارند و در این پژوهش، اشعار ملکالشعرا بهار و حاجی قادر کویی از دیدگاه شیوههای مشروعیتبخشی و مشروعیتزدایی به گفتمان بررسی شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که بسامد مشروعیتزدایی در اشعار بهار و حاجی قادر کویی بیشتر از مشروعیتبخشی است. الگوهای عمل در اشعار بهار و حاجیقادر، قرآن و آیات قرآنی، شاهان باستانی و گذشتهی افتخارآمیز ایران باستان و نیز برخی کشورهای متمدن هستند. بهار و حاجی قادر با ذکر سخنان پیامبر (ص) و بزرگان ایران باستان از طریق اعتباربخشی، با الگو قرار دادن قرآن و بزرگان دینی و شاهان ایران باستان و انتقاد از کشور و اعضای هیأت حاکمه، از حکومت وقت مشروعیتزدایی کردهاند. همچنین هر دو به اسطورههای پهلوانی و قهرمانی ایران اشاره میکنند تا علاوه بر ایجاد روحیهی مبارزه در مردم، از حکومت مشروعیت زدایی کرده باشند. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل گفتمان؛ مشروعیتبخشی؛ مشروعیت زدایی؛ ون لیوون؛ ملکالشعرا بهار؛ حاجیقادر کویی | ||
مراجع | ||
فارسی:
ابوالحسین، امینمقدسی (1386). ادبیات تطبیقی با تکیه بر مقارنه ملکالشعرا محمدتقی بهار و امیرالشعرا احمد شوقی. چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران.
آقاگلزاده، فردوس (1385). تحلیل گفتمان انتقادی. چاپ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
بهار، محمدتقی (1387). دیوان اشعار ملکالشعرا بهار. چاپ ششم، تهران: نگاه.
پنی کوک، الستر (1378). «گفتمان قیاسپذیر». ترجمهی سیدعلی اصغر سلطانی. فصلنامه علوم سیاسی. شمارهی 4. ص 157-11.
حقشناس، علیمحمد (1370). مقالات ادبی-زبانشناختی. چاپ اول، تهران: نیلوفر.
سپانلو، محمدعلی(1374). بهار. چاپ اول، تهران: طرح نو.
سلطانی، سید علیاصغر (1384). «تحلیل گفتمــان به مثابه نظریه و روش». فصلنــامه علـوم سیاسی، شمارهی 28، ص 179-153.
شمیسا، سیروس (1374). کلیات سبکشناسی. چاپ دوم، تهران: فردوس.
خارابی، فاروق (1380). سیاست و اجتماع در شعر عصر مشروطه. چاپ اول، تهران: دانشگاه تهران.
لطفی پورساعدی، کاظم (1371). «درآمدی بر سخنکاوی»، مجلهی زبانشناسی، سال نهم، شمارهی اول.
معینی علمداری، جهانگیر (1380). موانع نشانهشناختی گفتگوی تمدنها. چاپ اول، تهران: مرکز بینالمللی گفتگوی تمدنها.
مکاریک، ایرناریما (1385). دانشنامهی نظریهی ادبی معاصر. ترجمهی مهران مهاجر و محمد نبوی،چاپ اول، تهران: آگاه.
ون دایک، تئون.ای (1389). مطالعاتی در تحلیل گفتمان. ترجمه گروه مترجمان. چاپ دوم، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانهها.
یارمحمدی، لطفالله (1372). «ساخت متنی و گفتمانی رباعیات خیام و منظومهی انگلیسی فیتز جرالد». شانزده مقاله در زبانشناسی کاربردی و ترجمه. چاپ اول، شیراز: نوید شیراز.
یارمحمدی، لطفالله و مجید خسروی نیک (1380). «شیوهای در تحلیل گفتمان و بررسی دیدگاههای فکری-اجتماعی». نامهی فرهنگ. دورهی سوم. شمارهی 42. ص 137-181.
کُردی:
کویی، حاجی قادر (1390). دیوانی حاجی قادری کویی. بڵاوکردنەوەی کوردستان.
انگلیسی: Johnson, C., Dowd, T. J., Ridgeway, C. L. (2006). Legitimacy as a Social Process. Annual Review of Sociology, Vol. 32: pp. 53-78. Van Leeuwen, T. (2008). Discourse and Practice – New Tools for Critical Discourse Analysis. New York: Oxford University Press. Van Leeuwen, T. (2007). Legitimation in Discourse and Communication. London, Los Angeles, New Dehli and Singapore. Van Leeuwen, T. (1993). “Genre and Field in Critical Discourse Analysis: A Synopsis,” Discourse and Society, 4(2), pp: 193–225. Van Leeuwen, T. (2005). “Three models of interdisciplinary”. In Ruth Wodak and Paul Chilton (Ed,), A New Agenda in (Critical) Discourse Analysis, Pp: 3-19, Amsterdam: John Benjamins publishing company. Van Leeuwen, T. and Wodak, R. (1999). “legitimizing immigration control: A discourse-historical analysis”, Discourse Studies 1 (1), pp: 83-99. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 468 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 434 |