پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 30 |
| تعداد شماره‌ها | 289 |
| تعداد مقالات | 2,823 |
| تعداد مشاهده مقاله | 3,307,143 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,377,799 |
واکاوی عوامل مانایی واژگان دخیل عربی در گویش کردی کرمانجی (مطالعه موردی: کردهای ارومیه و شمال آذربایجان غربی) | ||
| پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
| مقاله 11، دوره 8، شماره 1 - شماره پیاپی 13، شهریور 1401، صفحه 159-174 اصل مقاله (545.48 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J013.2022.009 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن اسماعیل زاده باوانی* 1؛ گلستان طیب زاد2 | ||
| 1استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
| 2کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تغییر و تحول در زبان به عنوان یک پدیده اجتماعی، امری عادی و بدیهی است و سرعت این تغییر و تحول به عوامل متعدد درون‌زبانی و برون‌زبانی بستگی دارد. زبان کردی و گویش کرمانجی با وجود مقاومت و سرسختی مردمان کرد در برابر تغییرات فرهنگی و زبانی، همچون زبان فارسی نتوانست در مقابل زبان عربی مصون بماند و با اندکی تاخیر از طریق وام‌گیری در سه سطح واژگانی، واجی و دستوری، وام‌گیرنده زبان عربی شد. امروزه کلمات عربی فراوانی در گویش کرمانجی وجود دارند که با وجود انتقال بخشی از آنها به طور غیر‌مستقیم و از مسیر زبان فارسی و یا همزمان با ورود آنها به زبان کردی و فارسی، این واژگان در زبان فارسی کنار گذاشته شده‌اند، اما در میان کرمانجها کاربرد دارند. در این مقاله ضمن احصاء نمونه هایی از واژگان دخیل پرکاربرد عربی در گویش کرمانجی (ارومیه و شهرستان‌های شمال آذربایجان غربی)، به عوامل ماندگاری این واژگان در گویش کرمانجی نسبت به زبان فارسی و سایر گویش‌های کردی پرداخته شده است. قرابت دو زبان عربی و کردی کرمانجی از حیث مخارج حروف، پایبندی شدید اکراد نسبت به عناصر فرهنگی، زبانی و دینی و اهتمام ویژه کرمانجها به انتقال شفاهی آثار ادبی و داستانی کردی، از جمله عوامل ماندگاری واژگان دخیل عربی در گویش کرمانجی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاثیر زبان عربی؛ زبان کردی؛ گویش کرمانجی؛ مانایی؛ واژه‌های دخیل | ||
| مراجع | ||
|
فارسی:
ادموندز، سیسیل. (1382). کرد‌ها، ترکها، عربها. ترجمه ابراهیم یونسی، چاپ دوم، تهران: روزبهان.
بلخی، مولانا جلال الدین محمد. (1385). مثنوی معنوی. به اهتمام کریم زمانی ج 2، تهران: انتشارات قطره.
بلو، ژویس؛ باراک، ویسی. (1387). دستور زبان کردی کرمانجی. ترجمه علی بلخکانلو، (ترجمه چاپ نشده).
پرور، عبدالعزیز عمر. (1397). «بررسی تطبیقی اسم و ضمیر در زبان فارسی و کردی کرمانجی(گویش بادینی)». پایان‌نامه کارشناسی ارشد، ایلام: دانشگاه ایلام.
جزیری، احمد. (1392). دیوان ملای جزیری. ترجمه شفیع صادقی، ارومیه: حسینی اصل.
الجوهری، ابونصر. (1984). الصحاح تاج اللغة العربیة. بیروت: دارالعلم للملایین.
رضائی، رمضان؛ علی اکبری، پریناز. (1389). درآمدی بر واژه‌های دخیل در قرآن. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
ساپیر، ادوارد. (1376). زبان، در آمدی بر سخن گفتن. ترجمه علی محمد حق شناس، چ 1، تهران: سروش.
شریف رضی، محمد. (1415). دیوان الشریف الرضی. بیروت: دارالجیل.
صفوی، کوروش. (1380). گفتارهایی در زبانشناسی. چاپ اول، تهران: هرمس.
فالک، جولیا اس. (1372). بررسی مفاهیم بنیادی زبان شناسی. ترجمه خسرو غلامعلی زاده، چاپ دوم، مشهد: آستان قدس رضوی.
قلی پور، لیلا؛ موسوی، سید محمد. (1398). «بررسی تاثیر فرایندهای واجی بر وام واژه‌های انگلیسی در فارسی: بر اساس ترجمه‌ی رمان بادبادک‌باز اثر خالد حسینی». رخسار زبان (نقد زبانی و ادبی). سال سوم، شماره یازدهم، زمستان 1398.
قنبری، جواد. (1392). «بررسی و توصیف گویش کرمانجی روستای بیگلر(قوچان) و تأثیر زبان‌های مجاور بر آن». پایانامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی.
کلباسی، ایران. (1388). فرهنگ توصیفی گونه‌های زبان ایرانی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
محمدی رایگانی، آرمان؛ خزلی، مسلم. (1395). «دادوستد واژگانی زبان کردی وزبان عربی». کنگره بین‌المللی زبان و ادبیات، مشهد: دانشگاه تربت حیدریه.
مدرسی، یحیی. (1387). درآمدی بر جامعه شناسی زبان. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
معلوف، لوییس. (1377). فرهنگ بزرگ جامع نوین. ترجمه احمد سیاح، تهران: انتشارات اسلام.
مینورسکی، ولادیمیر. (1379). کرد. ترجمه حبیب‌الله تابانی، تهران: گستره.
ناتل خانلری، پرویز. (1366). زبانشناسی و زبان فارسی. چاپ دوم، تهران: توس.
نصرالله، ابراهیم. (2012). قنادیل ملک الجلیل. بیروت: مطابع الدارالعربیة للعلوم.
همتی، ابوذر. (1375). «ریشهیابی واژه برد در زبان‌های کردی و لری». مجله چیستان، شماره 134و 135، صص 381 - 387.
یزدانی مقدم بیگلر، علی‌اصغر. (1395). «مقایسه‌ی ساختمان گویش کردی کرمانجی با زبان‌های ایرانی دوره میانه». پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، سبزوار: دانشگاه حکیم سبزواری.
نورمند، اردشیر. (1397). «گمانهای بر ریشهیابی واژگان فارسی»، در:
کوردی:
باته‌یی، محمد. (1385). مه‌لوودا پیغه‌مبه‌ر (ص). ارومیه: انتشارات حسینی اصل.
بایهزیدی، مهلا مهحموود (بیتا). توحفهتولخولان فی زمانێ کوردان. کۆلکسیونی ئارشیوی ئهلیکساندر ژابا.
زاخویی، هه‌وال. (2004). جگرخون، شاعر، مرو، کوردپه‌روه‌ر. دهوک: سپیرئز.
شرفکندی، عبدالرحمن. (1381). هه‌نبانه بورینه، فرهنگ کردی فارسی. تهران: سروش.
علی، ئهبوبکر. (2008). ئیسلام و ناسیونالیسم. ههولیر. اربیل.
عومهر ئهحمهد، هیمن. (1397). «تویژینهوهیهکی شیکارانهی دهستخهتی توحفهتوالخوللان فی زمانئ کوردان بهرههمی مهلا مهحموود بایهزیدی». پژوهشنامه ادبیات کردی، دوره چهارم، شماره 6، صص 167-185.
English: Öpengin, Ergin. (2019). Arabic influence on Kurdish: patterns of phonological and morphological accommodation. In Christopher Lucas and Stefano Manfredi (eds.) Arabic and Contact-induced Change: A Handbook. (Series: Studies in Diversity Linguistics) Language Science Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 490 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 396 |
||