
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,614 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,398 |
نقدپذیری معیارهای علامه شوشتری در ساختگی بودن روایات فقهی | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
مقاله 3، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 8، فروردین 1401، صفحه 67-46 اصل مقاله (812.4 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): doi.org/10.34785/j023.2022.004 | ||
نویسنده | ||
علی سلحشور* | ||
استادیار، گروه الهیات و معارف اسلامی، رشته قرآن و حدیث، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
چکیده | ||
حدیث به عنوان دومین منبع از ادله استنباط احکام همواره مورد توجه فقها بوده است و با توجه به لزوم اثبات صحت روایات و اهمیت بالای آن در مباحث فقهی، دانشمندان اسلامی و فقیهان برای مقابله با عارضه وضع و تحریف روایات در دورههای مختلف آثاری را از خود برجای نهادهاند. یکی از کتب مهم معاصر و از جدیترین کتابها در این باره، کتاب الأخبارالدخیله محمدتقی شوشتری (1281ـ1374ش) دانشمند معاصر ایرانی است. هدف از این پژوهش بررسی معیارهای شوشتری در ساختگی دانستن روایات است. این پژوهش که با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته ضمن بازشناسی مهمترین معیارها و ذکر نمونههایی از روایات کتاب، نشان میدهد که نگارنده، روایات را از زوایای مختلف بررسی کرده است. او هم به نقد متنی مانند ناسازگاری با قرآن، سنت قطعی، عقل، تاریخ، علم، حکم مشهور فقهی و اعتقادات کلامی پرداخته و هم به نقد سندی روایات نظیر واکاوی طبقه راوی، ضعف سند و سایر موارد رجالی توجه داشته و در این فرایند با وسواس و دقت نظر کوشش کرده روایات موضوعه یا محرفه را بازشناسی و معرفی کند. با این وصف مواردی همچون عدم تبویب دقیق، فقدان وحدت رویه، قطعی پنداشتن دیدگاه نویسنده در مواردی که فقط یک احتمال را میتوان از کلامش دریافت کرد، را به عنوان کاستیهای کتاب برشمرد. | ||
کلیدواژهها | ||
فقهالحدیث؛ محمدتقی شوشتری؛ الأخبار الدخیله؛ احادیث موضوعه؛ فقه | ||
مراجع | ||
قرآن کریم
ابن بابویه، محمدبن علی. (1413). من لا یحضره الفقیه. چاپ دوم. قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین.
ـــــــ. . (1395). کمال الدین و تمام النعمۀ. محقق: علیاکبر غفاری. تهران: انتشارات اسلامیه.
ابن القیم، شمس الدین محمدبن ابی بکر. (1433). المنار المنیف فی الصحیح و الضعیف. قاهره: دارالسلام.
ایزدی، مهدی. (1394). روششناسی نقد متن حدیث. تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
آقایی، سید علی. (1386). روش شناسی علامه محمد تقی شوشتری در نقد احادیث ساختگی- کاوشی درکتاب «الاخبار الدخیله». مجله علوم حدیث. شماره ۱۲.
التفتازانی، مسعودبن عمر. (بیتا). کتاب المطول و بهامشه حاشیه السید میر شریف. چاپ چهارم. قم: مکتبه الداوری.
جزینی عاملی، محمدبن مکی شهید اول. (بیتا). اللمعۀ الدمشقیۀ. بیروت: الدار الإسلامیۀ.
جلالی، عبدالمهدی. (1377). سیری در کتاب «الاخبار الدخیله». مجله علوم حدیث.
حجت، هادی. (1388). جوامع حدیثی شیعه. تهران: انتشارات سمت.
حر عاملی، محمد بن حسن. (1409). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل البیت.
حسن بن علی(ع). (1409). التفسیر المنسوب الی الامام الحسن بن علی (ع). قم: انتشارات مدرسه الامام مهدی.
خطیب بغدادی، ابوبکر. (2011). تاریخ بغداد. بیروت: دارالکتب العلمیۀ.
الزرکشی، محمدبن عبدالله. (1410). البرهان فی علوم القرآن. چاپ اول. بیروت: دارالمعرفه.
سیوطی، جلال الدین. (1421). الاتقان فی علوم القرآن. چاپ دوم. بیروت: دارالکتاب العربی.
شوشتری، محمد تقی. (1390). الاخبار الدخیله. تحقیق: علی اکبر غفاری. تهران: مکتبه الصدوق.
طباطبایی، محمدحسین. (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپدوم. بیروت:مؤسسه الأعلمی للمطبوعات.
طبری، محمد بن جریر. (1412). جامعالبیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دارالمعرفۀ.
طوسی، محمد بن حسن. (1364). تهذیب الأحکام. تحقیق: سید حسن موسوی. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
ــــــــــــ.. (1411). الغیبۀ. قم: دارالمعارف الإسلامیۀ.
ــــــــــــ. . (1390). الإستبصار فیما اختلف من الأخبار. تهران: دارالکتب الإسلامیۀ.
غروی نائینی، نهله. (1376). فقه الحدیث و روشهای نقد متن. تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
ـــــــــــ . (1386). تاریخ حدیث شیعه. قم: انتشارات شیعهشناسی.
کلینی، محمدبن یعقوب. (1407). الکافی. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الإسلامیه.
مدیرشانهچی، کاظم. (1391). آیات الأحکام. تهران: انتشارات سمت.
نفیسی، (شادی) زهرا. (1377). روش علامه شوشتری در نقد سند. مجله علوم حدیث.شماره10.
نقشبندی، نوید. (1399). مدلول عقل و کارکردهای آن در اصول فقه اهل سنت. دوفصلنامه مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب. سال سوم شماره 2.
هلالی، سلیم بن قیس. (1405). کتاب سلیمبن قیس هلالی. قم: نشر الهادی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 297 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 304 |