
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,272 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,475 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,336 |
شهرگریزی در اندیشۀ شعری سواره ایلخانیزاده و احمد عبدالمعطی حجازی | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 9، دوره 8، شماره 2 - شماره پیاپی 14، اسفند 1401، صفحه 105-121 اصل مقاله (577.04 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.34785/J09.2022.007 | ||
نویسندگان | ||
اسماعیل برواسی* 1؛ علی گنجیان خناری2 | ||
1دانش آموختۀ دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران | ||
2دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
سواره ایلخانیزاده شاعر بلندآوازۀ کُرد و احمد عبدالمعطی حجازی شاعر مشهور عرب (مصری) از شعرای معاصر در قرن بیستم هستند که در اشعارشان، زمزمۀ نکوهش زندگی شهریِ آمیخته با صنعت و مدرنیته و گرایش به زندگی بیآلایش روستایی به گوش میرسد، چندانکه شهرگریزی یکی از ویژگیهای برجستۀ سرودههای این دو شاعر است. از آن روی که تاکنون جستار مستقلّی به تحلیل تطبیقی پدیدۀ شهرگریزی در شعر سواره و حجازی نپرداخته است، لذا نگارندگان در پژوهش حاضر برآنند تا به بررسی تطبیقی شهرهراسی در سرودههای دو شاعر بپردازند. مسألۀ بنیادین پژوهش حاضر این است که پدیدۀ شهرگریزی، چگونه و در چه قالبهایی در سرودههای دو شاعر نمود یافته و با چه مفاهیم و مضامین شعریای پیوند خورده است؟ در راستای بررسی این مسأله، نگارندگان از بُنمایههای مکتب ادبیات تطبیقی آمریکایی و رویکرد توصیفی-تحلیلی مبتنی بر بررسی درونمایۀ سرودههای دو شاعر بهره گرفتهاند. ابراز تنفّر از نمادهای صنعت و مدرنیته، دلزدگی از فضای آلوده و عناصر و اِلمانهای شهری، احساس پژمردگی و دلتنگی، بیرحمی و روابط اجتماعی سرد، روی برتافتن از شهر و گرایش بازگشت به روستا از پُربسامدترین نمودهای شهرگریزی در سروده های دو شاعر است. حجم شهرسروده های حجازی و پردازش جنبه های گونه گون شهرگریزی در اشعار وی، بسیار بیشتر از شهرسروده های سواره است. امّا دغدغۀ شهرگریزی در تصاویر شعری سواره بیشتر معطوف به آمیزش با جلوۀ اسطورهای و رازآلود طبیعت و غرق شدن در زمزمۀ زلال سنگریزه های چشمه ساران است. | ||
کلیدواژهها | ||
شعر کُردی؛ شعر عربی؛ شهرگریزی؛ سواره ایلخانیزاده؛ عبدالمعطی حجازی؛ ادبیات تطبیقی | ||
مراجع | ||
کُردی:
ئێلخانیزاده، سواره (1379). تاپۆ و بوومهلێڵ. تاران: دهزگای چاپ و بڵاوکردنهوهی پانیز.
ـــــــــــــــــــــــ (2020). شهنگهسوار «سهرجهمی بهرههمهکانی سواره ئێلخانیزاده». کۆکردنهوهی عومهر ئێلخانی، چاپی دووههم، سنه: ناوهندی چاپ و بڵاوکردنهوهی کوردستان.
ـــــــــــــــــــــــ (2007). زهمزهمهی زوڵاڵ «سهرجهمی بهرههمهکانی سواره ئێلخانیزاده». ههولێر: دهزگای چاپ و بڵاوکردنهوهی ئاراس.
بههرهوهر، محهمهد (2011). شێعر و پهخشانی سواره. ههولێر: ئاکادیمیای کوردی.
فارسی:
باندز، مایکل (1390). نظریۀ اجتماعی شهری (شهر، خود و جامعه). ترجمۀ رحمتالله صدیق سروستانی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
بِرمَن، مارشال (1392). تجربۀ مدرنیته. ترجمۀ مراد فرهادپور، چاپ هشتم، تهران: انتشارات طرح نو.
بونفو، ادوارد (1375). آشتی انسان و طبیعت. ترجمۀ صلاحالدّین محلّاتی، تهران: مرکز نشر دانشگاه تهران.
تقیزاده، عبّاس (1392). شهر آرام شهر استرسزُدا. تهران: انتشارات تیسا.
توسّلی، غلامعبّاس (1393). جامعهشناسی شهری. تهران: انتشارات جامعهشناسان.
جنکس، کریس (1394). خردهفرهنگ تکّهتکّه شدن اجتماع. ترجمۀ هاشم آقابیگپوری و جلیل سحابی، تهران: انتشارات جامعهشناسان.
جیلوش، جِرِمی (1388). «شهرنگاریهای والتر بنیامین». ترجمۀ جواد طلوعی، نشریۀ خردنامۀ همشهری، شماره 35. ص 54 ـ 57.
حیدریانشهری، احمدرضا (1391). «بررسی تطبیقی شهرگریزی و بدویگرایی در شعر سهراب سپهری و عبدالمعطی حجازی». مجلّۀ زبان و ادبیات عربی، دورۀ 4، شماره 6، ص 39 ـ 62.
رضوانی، محمّدرضا (1389). «شهرگریزی و چشمانداز تمرکززدایی در شهر تهران». نشریۀ مدیریت شهری، دورۀ8، شماره25، ص 49 ـ62.
ریچاردز، بَری (1382). روانکاویِ فرهنگ عامّه. ترجمۀ حسین پاینده، تهران: انتشارات طرح نو.
زیمل، گئورگ (1372). «کلانشهر و حیات ذهنی». ترجمۀ یوسف اباذری، نشریۀ نامۀ علوم اجتماعی، شماره3، جلد2، ص 53 ـ 66.
ساوج، مایک و وارد، آلن (1387). جامعهشناسی شهری. ترجمۀ ابوالقاسم پوررضا، چاپ پنجم، تهران: انتشارات سمت.
شارعپور، محمود (1387). جامعهشناسی شهری. تهران: انتشارات سمت.
شالین، کلود (1372). دینامیک شهری. ترجمۀ اصغر نظریان، چاپ اول، مشهد: انتشارات آستان قدس.
کاظمی، بهار و احمدی، جمال (1400). «بررسی زبان سمبولیک اجتماعی در شعر خهوه بهردینه سواره ایلخانیزاده». فصلنامۀ ادبیات و زبانهای محلّی ایرانزمین، دورۀ11، شماره3، ص 115ـ138.
کوئن، بروس (1388). مبانی جامعهشناسی. ترجمۀ غلامعبّاس توسّلی و رضا فاضل، چاپ بیست و دوم، تهران: انتشارات سمت.
گیدنز، آنتونی و ساتن، فیلیپ (1395). جامعهشناسی. ترجمۀ هوشنگ نایبی، تهران: نشر نِی.
مامفورد، لوییز (1385). فرهنگ شهرها. ترجمۀ عارف اقوامیمقدّم، تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
نقدی، اسدالله (1390). انسان و شهر. همدان: انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
وودز، مایکل (1390). جغرافیای روستایی. ترجمۀ محمّدرضا رضوانی و صامت فرهادی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
هاروی، دیوید و مریفیلد، اندی (1392). حق به شهر. ترجمۀ خسرو کلانتری، چاپ دوم، تهران: انتشارات مهرویستا.
ـــــــــــــ (1392). شهریشدن سرمایه. ترجمۀ عارف اقوامیمقدّم، چاپ دوم، تهران: نشر دات.
هوبارد، فیل (1396). شهر. ترجمۀ افشین خاکباز، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
عربی:
حجازی، أحمد عبدالمعطی (1982). دیوان الشّعر. الطّبعة الثّالثة، بیروت: دار العودة.
دراقی، زبیر (1992). محاضرات فی الأدب المقارن. بن عکنون (الجزائر): دیوان المطبوعات الجامعیَّة.
علی، عبدالرّحمان (2005). النّقد الأدبی بین الحداثة و التّقلید. القاهرة: دار الکتاب الحدیث.
فهمی، ماهر (1981). الحنین و الغربة فی الشّعر العربی الحدیث. الطّبعة الثّالثة، بیروت: دار الشّروق.
المناصرة، عزّالدّین (1965). «لقاء مع أحمد عبدالمعطی حجازی». مجلّة الأفق الجدید، العدد 4، السَّنة 4، ص 2ـ5.
موسی حمودة، حنان (2006). الزّمکانیّة و بنیة الشّعر المعاصر (أحمد عبدالمعطی حجازی نموذجاً). الأردن: عالم الکتب الحدیثة.
نظری منظَّم، هادی و منصوری، ریحانة (1389). «الأدب المقارن مدارسه و مجالات البحث فیه». مجلَّة التُّراث الأدبی، السَّنة 2، العدد 8، ص 125ـ141.
انگلیسی:
Benjamin, Walter (1978). One Way Street and Other Writing. London: Verso Press. Freud, Sigmund (1961). Civilization and its Discontens. New York: Norton publication. Mumford, Lewis (1961). The City in History. Harmindsworth: Penguin. Schwela, Dietrich and Zali, Olivier (1999). Urban Traffic Pollution. Britain: Taylor and Francis Publications. Simmel, George (1950). The Metropolis and Mental Life. New York: Free Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 397 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 401 |