
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,273 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,488 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,339 |
ململانێی خود و بابەت لە ڕۆمانی بەندەر فەیلی بەختیار عەلی لەسەر بنەمای مۆدێلی کردەنوێنی گریماس | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 13، دوره 9، شماره 1 - شماره پیاپی 15، تیر 1402، صفحه 159-175 اصل مقاله (383.58 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jokl.2023.62661 | ||
نویسندگان | ||
هەرێم عوسمان* 1؛ عەلی تاهیر بەرزنجی2 | ||
1بەشی فیزیا، کۆلێجی زانست، زانکۆی سلێمانی، سلێمانی، کوردستانی عێراق | ||
2پرۆفیسۆر، بەشی کوردی، کۆلێجی زمان، زانکۆی سلێمانی ، سلێمانی، کوردستانی عێراق | ||
چکیده | ||
گریماس یەکێک لە دامەزرێنەرانی گێڕانەوەناسیی فەرەنسایە بە کاریگەریی فۆرمالیست و بونیادگەراکان، هەوڵیداوە ئەو دوو قوتابخانەیە بە سیمۆلۆجییەوه موتوربه بکات و تیۆریی واتا لە گێڕانەوەدا دابمەزرێنێت. گریماس لە تیۆرییەکەیدا جەخت لەسەر واتا دەکات؛ ململانێی خود و بابەت لە مۆدێلی کردەنوێندا وەک بنەمای بەرهەمهێنانی واتا دەبینێت؛ پێیوایە لە پرۆسەی گێڕانەوەدا واتا لەدایکدەبێت، واتاش سەر بە بونیادی قووڵە و گوتاری دەق لە ڕێگەی زنجیرە وێنە داهێنراو و بەرجەستەکانەوە دادەمەزرێت. لەم توێژینەوەیەدا دەقی پراکتیکمان ڕۆمانی تازە بڵاوکراوەی بەختیار عەلییە بە ناونیشانی بەندەر فەیلی، کە لەبەر ڕۆشنایی چەمکەکانی کردەنوێن شیکاریی دەکەین. بەندەر وەک بابەتێک بۆ بکەری بەعس و سیستمەکەی، لە زیندانی ئەواندا لەدایکدەبێت و ژیانی لەوێ دەبێت؛ ئەمەش وا دەکات ببێتە خاوەن کەسایەتییەکی ئاڵۆز. بەعس دەیەوێت شوناسی بسڕێتەوە و بیکاتە بەشێک لە خۆی. ئەم خواستە دەبێتە جووڵێنەری ڕۆمانەکە و لە کۆتاییدا بەعس شکست دەهێنێت و بەعسییەکان سزا دەدرێن؛ بکەرێکی نوێی وەک ئەمریکا دێت و بەندەر ڕزگار دەکات، بەڵام ئازادی ناکات. وێنەی بنەڕەتیی ڕۆمانەکە خۆی لە زنجیرە وێنە واتاییەکانی ئازادی و بەندێتیدا دەبینێتەوە، کە گریماس ئەمە ناودەنێت وێنە و نیشانەی گەردوونی و لە چەندین وێنۆچکە پێکدێت. بەندەر لە نێوان ئازادی و بەندێتیدایە، کە هاوشێوەی ناوەکەیەتی؛ بەندێکی ڕوو لە دەرە. لە کۆتاییدا بەندەر لە زیندان ڕزگار دەکرێت، بەڵام هەستدەکات نا- ئازادە، لەبەرئەوە عێراقییەکان بەندەر بۆ تۆڵەکردنەوە لە بەعسییەکان هاندەدەن، بەڵام لە دەمی تۆڵەدا نەخۆش دەکەوێت. ئەو نەخۆشییەش نیشانەی تەندروستبوونە، چونکە بەندەر لە بەندی وەک لە ئەوانچوون ڕزگار دەکات. لەم باسەدا بەهۆی سێ دوانە کردەنوێنەکەی گریماسەوە شیکاری ڕۆمانەکە دەکەین و هەوڵدەدەین بەشێک لە ڕووبەرە دیار و نادیارەکانی ڕۆشنبکەینەوە. | ||
کلیدواژهها | ||
خود؛ بابەت؛ گریماس؛ کردەنوێن؛ گێڕانەوە؛ ڕۆمانی بەندەر فەیلی | ||
مراجع | ||
١ـ کوردی
ئەحمەدی، بابەک (٢٠٠٤). پێکهاتە و ڕاڤەی دەق- کتێبی یەکەم. وەرگێڕانی مەسعوود بابایی، هەولێر: ڕەنج.
جبار امین، سیروان و هونەر انوەر مام صوفی (٢٠٢٢). «شیکردنەوەی پێکهاتەی حیکایەتی کوردی لەسەر بنەمای تیۆری حیکایەتناسیی فلادیمێر پڕۆپ بە نموونە حیکایەتی چل کەزی». گۆڤاری توێژەر، بەرگی ٥، ژ ١.
بێرتێنز، هانز (٢٠١٥). بنەماکانی تیۆریی ئەدەبی. وەرگێڕانی عەبدولخالق یەعقووبی، سلێمانی: دەزگای سەردەم.
ڕەسووڵ، هەڵمەت بایز (٢٠١٨). «سیمۆلۆژیای گێڕانەوە لە ڕۆمانی کۆشکی باڵندە غەمگینەکان-ی بەختیار عەلیدا». گۆڤاری توێژەر، بەرگی ١، ژمارەی ١.
شارەزووری، یادگار لەتیف (٢٠١٥). دیاردەگەرایی و ڕەخنەی ئەدەبی. هەولێر: لە بڵاوکراوەکانی کتێبخانەی فێربوون.
عەلی، بەختیار (٢٠٢٢). بەندەر فەیلی. سلێمانی: ناوەندی ڕۆشنبیریی ڕەهەند.
مەنتک، حەمە (٢٠١٩). سیمۆلۆژیای گێڕانەوە، هەقایەتی ئەفسانەی فۆلکلۆری کوردی بە نموون. سلێمانی: دەزگای سەردەم.
٢ـ فارسی
اسکولز، رابرت (١٣٧٩). درآمدی بر ساختارگرایی در ادبیات. ترجمەی فرزانە طاهری، تهران: آگاه.
پراپ، ولادیمیر (١٣٩٦). ریخت شناسی قصەهای پریان. ترجمەی فریدون بدرەای، تهران: انتشارات توس، چاپ چهارم.
ثواب، فاطمە (١٣٩٦). بررسی ساختار روایی منظومەهای غنایی بر پایەی نظریەی گریماس (ویس و رامین، خسرو و شیرین، جمشید و خورشید، همای و همایون، لیلی و مجنون). رسالە دکترا، دانشگاه سیستان و بلوجستان.
حسین پور سرکاریزی، احمد و همکاران (١٣٨٩). «تحلیل ساختار روایی و کنش گفتمان رمان سمفونی مردگان بر پایە نظریە نشانە-معناشناختی روایی گریماس». فصلنامە روایتشناسی، سال٣ شمارە ٦.
سیبیاک، تامس آلبرت (١٣٩٩). نشانەها: درآمدی بر نشانەشناسی. ترجمەی محسن نوبخت، تهران: علمی، چاپ دوم.
شعیری، حمیدرضا (١٣٨٥). تجزیە و تحلیل نشانە-معاشناختی گفتمان. تهران: سمت.
ــــــــــــــ (١٣٨٨). «از نشانەشناسی ساختگرا تا نشانە-معناشناسی گفتمانی». فصلنامە نقد ادبی، س ٢، شمارە ٨.
صفوی، کورش (١٣٩٨). آشنایی با نظریەهای نقد ادبی. تهران: علمی.
عباسی، علی (١٣٩٥). نشانە-معناشناسی روایی مکتب پاریس (جایگزینی نظریە مدلیتەها بر نظریە کنشگران: نظریە و عمل). تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
عباس، علی و میترا مرادی (١٣٩٦). «بررسی تولید معنا در نظام گفتمانی روایی رمان و اگر حقیقت داشت اثر مارک لوی بر اساس الگوی مطالعاتی گرماس». فصلنامە نقد و زبان ادبیات خارجی، دورە چهاردهم، شمارە ١٩.
گرمس، آلژیرداس ژولین (١٣٨٩). نقصان معنا. ترجمە حمید رضاشعیری، تهران: علم.
مکوئیلان، مارتین (١٣٩٥). گزیدە مقالات روایت. ترجمەی فتاح محمدی، تهران: مینوی خرد، چاپ دوم.
مکاریک، ایرنا ریما (١٣٩٠). دانشنامەی نظریەهای ادبی معاصر. ترجمەی مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگە، چاپ چهارم.
٣ـ عەرەبی
ا.ج. غریماس (٢٠١٨). سیمیائیات السرد. ترجمە و تقدیم د.عبدلمجید نوسی، المرکز سقافی العربی، دار بیضاء-مغریب، الطبعە الاء.
أونیس، أمینە (٢٠١٨). سیمیائیة الشخصیة فی روایات واسینی الآعرج »المخطوطە الشرقیة، أصابع لولیتا، مملکة الفراشة« أنموذجا. رساله کلیە الآداب و اللغات، قسم الآداب و العربیة، جامعە محمد خضیر- بسکرة.
بن مالک، رشید (٢٠٠٠). قاموس، مصطلحات التحلیل السیمیائی النصوص، عربی، انجلیزی، فرنسی. ؟: دار الحکمة.
بوعزە، محمد (٢٠١٠). تحلیل النص السردی. جزائر العاصمە: منشورات الاختلاف.
بوعطیة، سعید (٢٠١٣). »المرجعیة المعرفیة للسیمیائیات السردیة (جریماس نموذجا«. مجلە، semat Vol, 1, No.1.
علوش، سعید (١٩٨٥). معجم المصطلحات الادبیة المعاصرة. البنان: دارالکاتب.
مفتاح، محمد (١٩٩٢). تحلیل الخطاب الشعری، استراتیجیە التناص. لبنان-مغریب: المرکز الثقافی العربی، طبعە ٣.
٤ـ ئینگلیزی
Baldick, C. (2011). The Concise Oxford Dictionary of Literary Terms. 2nd ed. Oxford: Oxford University Press.
Greimas, A. J. (1987). On Meaning Selected Writings in Se1niotic Theory. Translation by Paul J. Perron and Frank H. Collins, University of Minnesota Press, Minneapolis.
Greimas A. J., and J. Courtés (1982). Semiotics and language. Translated by Larry Christ, Daniel Patte, James Lee, Edward McMahonII, Gary Phillips, & Michael Rengstorf. Bloomington, IN: Indiana University Press.
Greimas, A. J. (1990). Narrative semiotics and cognitive discourses. London: Pinter.
٥ـ سویدی
Nilson, K. B., Romoren, De andra. (2008) Att möta texten. Översättning: S. Sandelin, Lund (Sweden). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 467 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 448 |