
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,532 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,356 |
خوانش پسااستعماری حکایت حاجیمراد اثر صادق هدایت به روش واسازی | ||
جامعه شناسی فرهنگ و هنر | ||
مقاله 2، دوره 5، شماره 1 - شماره پیاپی 14، فروردین 1402، صفحه 16-28 اصل مقاله (666.51 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/scart.2023.62667 | ||
نویسندگان | ||
هادی نوری* 1؛ محمد مبینی شورستانی2 | ||
1استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. | ||
چکیده | ||
موضوع مقاله حاضر خوانش پسااستعماری حکایت حاجی مراد اثر صداق هدایت است. مسأله این است که آیا بازنمایی روشنفکر بومی مانند صادق هدایت از جامعه ایرانی در خدمت روایت مسلط غرب قرار دارد یا می تواند سکوت فرودستان جامعه ایرانی را بشکند و صدای آنها باشد؟ برای پاسخ به این پرسش از مطالعات پسااستعماری، بویژه نظریه گایاتری اسپیواک، و روش واسازی استفاده می شود که توسط دیوید بوژه به هشت مرحلۀ جستجوی تقابلهای دوگانه، بازتفسیر سلسله مراتب، یافتن صداهای معترض، سویه دیگر روایت، نفی پیرنگ، یافتن استثناء، ردیابی بین خطوط و ساماندهی مجدد تنظیم شده است. نتیجه پژوهش نشان از وجود هشت تقابل دوگانه دارد که پس از کشف سلسله مراتب حاکم بر آنها می توان به وجود صداهای خاموش مردم عامی، کودکان، غریبهها و فقرا از یک طرف و صدای معترض زنان از طرف دیگر پی برد. پیرنگ حاکم بر حکایت هجو است که با تبدیل به رمانتیک میتوان شاهد تصویرپردازی متفاوتی از روایت بود. استثناء و سویه دیگر روایت زن سالاری است و با حرکت در بین خط سیرهای حکایت به نقد نظام مردسالار جامعه ایرانی میرسیم. بدین ترتیب، وقتی حکایت هدف ساماندهی مجدد قرار می گیرد شاهد ساختار اجتماعی قانونمدار و مبتنی بر حقوق متقابل زنان و مردان خواهیم بود. | ||
کلیدواژهها | ||
پسااستعماری؛ واسازی؛ حاجیمراد؛ صادق هدایت؛ زنان | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک (۱۳۸۶). ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
احمدی، جلال (1401). بازتاب شرایط اجتماعی در شعر نو کُردی (مورد مطالعه: اشعار جلال ملکشا). فصلنامه علمی جامعهشناسی فرهنگ و هنر، 4 (1)، 54-69.
ادگار، آندرو؛ سجویک، پیتر (۱۳۸۷). مفاهیم بنیادی نظریه فرهنگی. ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: نشر آگه.
اسپیواک، گایاتری چاکراورتی (۱۳۹۷). آیا فرودست میتواند سخن بگوید. ترجمه ایوب کریمی، تهران: نشر فلات.
اشکرافت، بیل و دیگران (۱۳۹۳). فرهنگ اصطلاحات پسااستعماری. ترجمۀ حاجیعلی سپهوند، تهران: انتشارات آریاتبار.
امیری، جهانگیر؛ امیری، ربیع؛ خدادادیان، ناهید (۱۴۰۱). واکاوی جلوههای فرودست گایاتری اسپیواک در رمان ریحالجنوب با مطالعۀ موردی زنان. لسان مبین، 13(48)، ۱-۲۰.
انصاری، منصور و درودی، مسعود (۱۳۹۳). مطالعات پسااستعماری، تلاش متنمحور در جهت وارونهسازی چشماندازها. جستارهای سیاسی معاصر، 5 (2)، ۱-۲۳.
برتنس، یوهانس (۱۳۹۱). مبانی نظریۀ ادبی. ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: نشر ماهی.
برسلر، چارلز (۱۳۸۶). درآمدی بر نظریهها و روش نقد ادبی. ترجمه مصطفی عابدینی فرد، تهران: انتشارات نیلوفر.
بشردوست، مجتبی (۱۳۸۵). موج و زبان. تهران: انتشارات سروش.
بشیریه، حسین (۱۳۷۹). نظریههای فرهنگ در قرن بیستم. تهران: موسسه فرهنگی آینده پویان.
بوژه، دیوید. ام. (۱۳۸۷). تحلیل واسازی. ترجمه حسن محدثی، رسانه، 19(1)، ۹۹-۷۹.
بوژه، دیوید. ام. (۱۳۸۸). تحلیل روایت و پیشاروایت. ترجمه حسن محدثی، تهران: دفتر مطالعات و توسعه رسانهها.
بوین، روی و رطانسی، علی (۱۳77). "پستمدرنیسم و جامعه: نظریه و سیاست پستمدرنیسم"، در پستمدرنیته و پست مدرنیسم؛ تعاریف، نظریهها و کاربستها. ترجمه حسینعلی نوذری، تهران: انتشارات نقش جهان.
پیترز، مایل ای و بوربولس، نیکلاس سی (1396). پساساختارگرایی و خوانش گفتمانها. ترجمه رمضان برخورداری، تهران: گام نو.
پری، بنیتا (۱۳۸۸)، «نهادینه شدن مطالعات پسااستعماری»، ترجمه جلیل کریمی، در درباره مطالعات فرهنگی. ویراسته جمال محمدی، تهران: نشر چشمه.
تایسن، لیس (۱۳۸۷). نظریههای نقد ادبی معاصر. ترجمۀ مازیار حسینزاده و فاطمه حسینی، تهران: نگاه امروز.
تسلیمی، علی (۱۳۸۸). نقد ادبی، نظریههای ادبی و کاربرد آنها در ادبیات. تهران: کتاب آمه.
تفرشیمطلق، لیلا (1389). مطالعات پسااستعماری در ادبیات مهاجرت. فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، 10، 211-222.
جوانمولایی، مینو؛ یاوریان، رضا (۱۳۹۲). خوانش پسااستعماری از رمان مردم جولای اثر نادین گردیمر. نقد زبان و ادبیات خارجی، ۱۰، ۱۰۲-۸۹.
حاجتی، سمیه؛ رضی، احمد (۱۳۹۵). خوانش پسااستعماری رمان جزیرۀ سرگردانی. متنپژوهی ادبی، 20 (68)، ۴۱-۶۵.
حیدری، فاطمه؛ البرزیاوانکی، رضا (۱۳۹6). خوانش پسااستعماری همسایهها در پرتو نظرات اسپیواک. پژوهش ادبیات معاصر جهان، 22(2)، ۳۵۲-۳۳۷.
داد، سیما (۱۳۸۵). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: مروارید.
دریدا، ژاک (۱۳۸۱). مواضع. ترجمه پیام یزدانجو، تهران: نشر مرکز.
دریدا، ژاک؛ رورتی، ریچارد و دیگران (۱۳۸۵). دیکانستراکشن و پراگماتیسم. ترجمۀ شیوا رویگریان، تهران: انتشارات گام نو.
دویچر، پنلوپه (۱۳۹۳). چگونه دریدا بخوانیم. ترجمۀ مهدی پارسا و سید محمدجواد سیدی، تهران: رخداد نو.
درودی، مسعود؛ سید صدرالدین موسوی (1391). مطالعات پسااستعماری: عرصهای برای علوم-انسانی بومی. فصلنامۀ روششناسی علوم انسانی، 18(70)، 103- 132.
دهشیری، محمدرضا (۱۳۹۰). از شرقشناسی تا مطالعات پسااستعماری، با رویکردی میانرشتهای در علوم انسانی. مطالعات میانرشتهای در علوم انسانی، 3(4)، ۸۹- ۶۱.
سلدن، رامان؛ پیتر ویدوسون (۱۳۹۲). راهنمای نظریههای ادبی معاصر. ترجمۀ عباس مخبر، تهران: انتشارات طرح نو.
سعید، ادوارد (۱۳۸۲). شرقشناسی. ترجمه لطفعلی خُنجی، تهران: امیرکبیر.
شاهمیری، آزاده؛ فرزان سجودی (۱۳۸۹). نظریه و نقد پسااستعماری. تهران: نشر علم.
شوم، راکا؛ هج، رادها (۱۳۸۳). رهیافت پسااستعماری به ارتباطات. ترجمه پیروز ایزدی، رسانه، 15(1)، ۹۵-۱۲۰.
فانون، فرانتس (۱۳۵۵). پوست سیاه، صورتکهای سفید. ترجمه محمد امین کاردان، تهران: خوارزمی.
کاپور، ایلان (۱۳۹۹). سیاست پسااستعماری و توسعه. ترجمه رشید احمدرش و مصطفی احمدزاده، تهران: اندیشه احسان.
کریمی، جلیل و دیگران (1399). بازنمایی هویت زن در ضربالمثلهای لکی. فصلنامه علمی جامعهشناسی فرهنگ و هنر، 2(4)، 65-88.
کریمی، جلیل (۱۳۸۶). مقدمهای بر مطالعات پسااستعماری. فصلنامه زریبار، ۱۰ (11)، ۶۳ – 84.
گاندی، لیلا (۱۳۸۸). پسااستعمارگرایی. ترجمۀ مریم عالمزاده و همایون کاکا سلطانی، تهران: پژوهشکدة مطالعات اجتماعی اجتماعی.
معینی علمداری، جهانگیر (۱۳۸۵). هویت و تأویل: در جستوجوی یک هویت پسااستعماری. مطالعات ملی، 7(25)، ۳۳-۵۱.
مکلین، ایان (1381). فرهنگ علوم سیاسی آکسفورد. ترجمه حمید احمدی. تهران: نشر میزان.
منتظرقائم، مهدی؛ غلامی، فرزاد (۱۳۹۱). نقد پسا استعماری روایت سریال قهوه تلخ از مدرنیته سیاسی ایرانی؛ با تأکید بر روش واسازی. مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 8(28)، ۱۲۱-۱۴۶.
مورتون، استفان (۱۳۹۲). گایاتری چاکراورتی اسپیواک. ترجمه نجمه قابلی، تهران: نشر بیدگل.
میلز، سارا (۱۳۹۲). گفتمان. ترجمه فتاح محمدی، زنجان: نشر هزاره سوم.
هدایت، صادق (۱400). زنده به گور. تهران: انتشارات نگاه.
یانگ، رابرت (۱۳۹۱). درآمدی اجمالی بر پسااستعمارگری. ترجمه فاطمه مدرسی و فرح قادری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
References Castle, G. (2001). Postcolonial Discourses: An Anthology. UK: Blackwell. Derrida, J. (1981). Semiology and grammatology. Positions, 15-36. Derrida, J. (1990). ‘Some Statements and Truisms about Neo-Logisms, Newisms, Postisms, Parasitisms, and other Small Seismisms’, trans. Anne Tomiche, in The States of ‘Theory’: History, Art and Critical Discourse, ed. David Carroll, New York: Columbia University Press), pp. 63-95. Derrida, J. (1991). ‘Letter to a Japanese Friend’, trans. David Wood and Andrew Benjamin, in A Derrida Reader: Between the Blinds, ed. Peggy Kamuf, London and New York: Harvester), pp. 270-6. Derrida, J. (1995). Points: Interviews, 1974-1994. Stanford: Stanford University Press. Loomba, A. (2000). Colonialism and Post Colonialism. London: Routledge Classic. Martin, J. (1990). Deconstructing organizational taboos: The suppression of gender conflict in organization. Organization Science, 1 (4), 339-359. Solomon, R. C. (1983). In the spirit of Hegel. New York: Oxford University press. Silverman, H. (1989). Derrida and deconstruction. Routledge. Spivak, G. Ch. (1987). In Other Worlds. New York: Methen, Print. Spivak, G. Ch. (1999). A Critique of Postcolonial Reason: Towards a History of the Vanishing Present. Cambridge: Harvard University Press, Print. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 754 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 407 |