پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,495 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,346 |
جایگاه تأویل در اصول فقه و نسبت آن با مبانی تفسیر متن | ||
| مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
| مقاله 4، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 10، فروردین 1402، صفحه 92-69 اصل مقاله (890.82 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mfu.2023.62720 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد باقر عامری نیا* 1؛ رامین پورسعید2 | ||
| 1استادیار، گروه حقوق، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، ، یاسوج، ایران | ||
| 2استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| تأویل با فرا‌رفتن از دلالت ظاهری لفظ و رفتن به سوی معنای غیر ظاهر، از جمله شیوه‌های فهم متن می‌باشد. از آنجا که استفاده از این شیوه برای فهم ادله نقلی فقهی موثر به‌نظر می‌رسد و از طرفی در مباحث الفاظ علم اصول، قواعد شناخته شده‌ای همچون اصل ظهور وجود دارد که مانع رویکرد تأویل گرایانه می‌باشد؛ لذا ضروری است تا وضعیت تأویل در اصول فقه و نسبت آن با اصل ظهور و تفاوت آن با تفسیر ارزیابی شود. مسأله اصلی این تحقیق، شناسایی زمینه‌های تأویل‌گرایی در دانش اصول فقه می‌باشد، که تلاش درخور برخی اصولی‌ها در این‌خصوص ستودنی است؛ اگرچه این تلاش مغفول واقع شده است و این مقاله سعی بر شناسایی و معرفی آنها دارد. مقاله حاضر با روش توصیفی- تحلیلی تنظیم شده است. لزوم عدم اکتفا به رابطه ذاتی لفظ و معنا، ضرورت احراز اراده جدی متکلم، جمع عرفی، لزوم انطباق احکام مستفاد از متن با حسن و قبح ذاتی اشیا، همگامی با مقاصد شارع، تفکیک بین مخاطب مستقیم و غیرمستقیم، امکان خروج از دلالت ظاهر در فرض احراز قرینه، برتری معنای عرفی بر معنای لغوی، مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش است که همگی مبین ظرفیت تأویلی مباحث الفاظ علم اصول تا سرحد هرمنوتیک کلاسیک است که تأویل را به متن، تاریخ متن و قصد مؤلف پایبند می‌داند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علم اصول؛ فهم متن؛ تأویل؛ تفسیر متن | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابراهیمی دینانی، غلامحسین. (۱۳۹۰). منطق و معرفت در نظر غزالی. چاپ چهارم، تهران: انتشارات امیر کببر.
ــــــــــــــ . (۱۳۹۰). فلسفه و ساحت سخن. چاپ دوم، تهران: انتشارات هرمس.
ابوزید، نصر حامد.(1999م). الاتجاه العقلی فی التفسیر. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
ــــــــــ .( 1998م). مفهوم النص. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
ابن حلاق، وائل. (۱۳۹۵). تاریخ تئوریهای اسلامی. ترجمه محمد راسخ. چاپ چهارم، تهران: انتشارات نی.
احسانی فر لنگرودی، محمد. (۱۳۸۶). اسباب اختلاف الحدیث. چاپ دوم، تهران: انتشارات دارالحدیث.
احمدی، بابک. (1374). کتاب تردید. تهران: نشر مرکز.
ـــــــــ . (1381). هایدگر و پرسش بنیادین. چاپ اول، تهران: نشر مرکز.
ــــــــــ . (1381). ساختار و هرمنوتیک. چاپ دوم، تهران: گام نو.
ــــــ . (1393). آفرینش و آزادی: جستارهای هرمنوتیک و زیبایی‌شناسی. تهران: نشر مرکز.
ــــــــ . ( 1398). ساختار و تأویل متن. چاپ بیستم، تهران: نشر مرکز.
اشتهاردی، شیخ علی‌پناه. (۱۴۱۷ق). تقریرات فی اصول الفقه. چاپ اول، قم: انتشارات اسلامی.
انصاری، شیخ مرتضی. (۱۴23ق). فرائد الاصول. چاپ چهاردهم، قم: انتشارات مجمع الفکر الاسلامی.
ـــــــــــ . (1375). فرائد الاصول. قم: انتشارات اسماعیلیان.
بجنوردی، سید محمد حسن. (بی‌تا). منتهی الاصول. قم: انتشارات بصیرتی.
پالمر، ریچارد.ا. (1377). علم هرمنوتیک نظریه تأویل در فلسفه‌های شلایرماخر. دیلتای. هایدگر. گادامر. ترجمه محمد سعید حنایی کاشانی. چاپ دوم، تهران: هرمس.
پورسعید، رامین. (1394). آثار فقهی نظریه تأویل با رویکردی بر آرای امام خمینی. پژوهش‌نامه متین. سال هفدهم. شماره 66. صص53-69.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر. (۱۳۶۸). تاریخ معتزله. چاپ اول، تهران: انتشارات گنج دانش.
ـــــــــــ . ( ۱۳۸۱). فلسفه عمومی حقوق_ تئوری موازنه. چاپ اول، تهران: گنج دانش.
ــــــــــ . (۱۳۸۸). الفارق. چاپ دوم، تهران: گنج دانش.
ـــــــــــ . ( ۱۳۸۲). حقوق ثبت. چاپ اول، تهران: گنج دانش.
حسنی، سید حمیدرضا. (۱۳۸۹). عوامل فهم متن (در دانش هرمنوتیک و علم اصول استنباط از دیدگاه پل ریکور و محقق اصفهانی). چاپ اول، تهران: انتشارات هرمس.
حلی، حسن بن یوسف بن مطهر. (۱۳۸۱). مختلف الشیعة. چاپ دوم، قم: بوستان کتاب.
خراسانی، ملا محمد کاظم. (۱۳۶۸). کفایه الاصول. چاپ هفتم، تهران: انتشارات اسلامیه.
ـــــــــــ . (1376). کفایه الاصول. تهران: انتشارات اسلامی.
دهخدا، علی اکبر. (۱۳۷۷). لغت نامه. چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ریسونی، احمد. (۱۳۸۵). اجتهاد (متن، واقعیت). ترجمۀ محمد محقق. مشهد: انتشارات به نشر.
ساعدی، جعفر. (1381). تبعیت احکام از مصالح و مفاسد. مجله فقه اهل بیت. شمارۀ 29، صص 108- 161.
سید مرتضی، ابوالقاسم علی بن الحسین. (۱۳۶۳). الذریعه الی اصول الشریعه. چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شیخ صدوق، ابوجعفر محمد بن علی. (۱۴۰۸ ق). علل الشرایع. چاپ اول، بیروت: انتشارات مؤسسه الاعلمی.
طباطبایی، محمد حسین. (1381). قرآن در اسلام. چاپ سوم، قم: بنیاد علوم اسلامی.
طوسی محمد بن الحسن. (۱۳۸۰). الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار. چاپ اول، قم: انتشارات دارالحدیث.
طوسی، محمد بن الحسن. (۱۳۸۹). العده فی علم الاصول. چاپ اول، قم: انتشارات بوستان کتاب.
عابدی شاهرودی، علی و دیگران. (1380). گفتگوهای فلسفه فقه. چاپ دوم، قم: نشر بوستان کتاب.
فیض، علیرضا. (۱۳۸3). ویژگیهای اجتهاد و فقه پویا (فقه پویا در مکتب سه فقیه). چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فیض کاشانی، ملا محسن. (بی‌تا). الوافی. قم: انتشارات مکتبه آیه الله مرعشی نجفی.
کاتوزیان، ناصر. (۱۳۸۱). حقوق مدنی، دوره عقود معین ۱. چاپ هشتم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
ــــــــ . (۱۳۹۳). فلسفه حقوق. چاپ پنجم، تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار.
گرجی، ابوالقاسم. (1385). ادوار اصول فقه. چاپ اول، تهران: نشر میزان.
گرجی و دیگران. (1378). امام خمینی و حکومت اسلامی(مصاحبه‌های علمی). چاپ اول، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
گروند، ژان. (1399). از هایدگر تا گادامر در مسیر هرمنوتیک. ترجمه محمد رضا حسینی بهشتی و سید مسعود حسینی. چاپ اول، تهران: نشرنی.
مجلسی، محمد باقر. (۱۳۶۳). بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار. چاپ اول، تهران: انتشارات اسلامیه.
مجتهد شبستری، محمد. (1381). هرمنوتیک کتاب و سنّت. چاپ پنجم، تهران: طرح نو.
ـــــــــ . (1385). تأملاتی در قرائت انسانی از دین. چاپ دوم، تهران: طرح نو.
محقق حلی، نجم‌الدین جعفر بن الحسن. (۱۴۰۳ ق). معارج الاصول. چاپ اول، قم: مؤسسه آل البیت.
محمدی، ابوالحسن. (1380). مبانی استنباط حقوق اسلامی. چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
مرعشی شوشتری، محمد حسن. (1393). فقه پویا. چاپ اول، تهران: نشر خرسندی.
مظفر، شیخ محمدرضا. (۱368). اصول الفقه. قم: نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه.
ــــــــــ . (۱۳۸۳). اصول الفقه. چاپ اول، قم: انتشارات دارالفکر.
معرفت، محمد هادی. (1390). التأویل فی مختلف المذاهب و الآراء، الطبعه الثانیه. تهران: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه.
مکارم شیرازی و جمعی از اساتید حوزه علمیه. (1390). دایره المعارف فقه مقارن. چاپ سوم، قم: نشر امام علی (ع).
میرزای قمی، ابوالقاسم. (۱۳۷۱). جامع الشتات. چاپ اول، تهران: سازمان انتشارات کیهان.
ــــــــــ . (1378ق). قوانین الاصول. تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
نجفی، شیخ محمد حسن. (۱۳۶۵). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام. چاپ اول. تهران: انتشارات اسلامیه.
ـــــــــــ . (۱۴۴۰ه). جواهرالکلام فی شرح شرائع الاسلام. چاپ سوم، قم: انتشارات اسلامی.
نراقی، ملا احمد. (۱۴۰۸ ق). عوائد الایام. چاپ سوم، قم: انتشارات مکتبه البصیرتی.
نراقی، ملا محمد مهدی. (۱۳۹۰). انیس المجتهدین (فی علم الاصول). چاپ دوم، قم: انتشارات بوستان کتاب.
نیچه و دیگران. (1381). هرمنوتیک مدرن گزینه جستارها. ترجمه بابک احمدی و مهران مهاجر و محمد نبوی. چاپ سوم، تهران: نشر مرکز.
واینسهایمر، جوئل. (1381). هرمنوتیک فلسفی و نظریه ادبی. ترجمه مسعود اولیا. چاپ اول، تهران: نشر ققنوس.
ولایی، عیسی. (1380). فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول. چاپ دوم، تهران: نشر نی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 421 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 287 |
||
