پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,493 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,346 |
معشوقِ غزلیات سعدی: هویت و دلالت‌های طبقاتیِ فاصله‌گزینی وی | ||
| جامعه شناسی فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 9، دوره 6، شماره 1 - شماره پیاپی 19، فروردین 1403، صفحه 129-149 اصل مقاله (857.52 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/scart.2023.62809 | ||
| نویسندگان | ||
| بهناز حامدی1؛ پارسا یعقوبی جنبه سرایی* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده زبان و ادبیات،دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
| چکیده | ||
| نوع تعامل عاشق و معشوق در ژانر غنایی در ادبیات فارسی از آغاز تا امروز شکل‌های متفاوت به خود گرفته است. یکی از این موارد، تعامل رایج عاشق و معشوق در غزل کلاسیک فارسی است که بسیار فاصله‌مند و به ظاهر نامتعارف می‌نمایاند، در حالیکه وضعیت و موقعیت سوژه‌ها نیازمند کشف مناسبات طبقاتی بوده؛ که به صورت ضمنی و پنهان در متن گسترانده شده است. تبیین این مسئله مستلزم دلالت‌یابی کنش‌ها و وضعیت کارگزاران متنی به مثابۀ سبک زندگی و فاصله‌گزینی هویتی-طبقاتی آنها است. بر همین اساس ضمن تبیین وجوه فاصله‌گزینی عاشق و معشوق، دلایل فاصله-گزینی متفاوت آنها با تکیه بر آرای برخی از متفکران مطالعات فرهنگی، انسانشناسی فضا، جامعهشناسی بدن و با توجه بستر تاریخ اجتماعی-فرهنگی تولید متن، در غزل سعدی دلالت‌یابی و تفسیر شده است. نتیجه نشان می‌دهد که در غزل سعدی سبک زندگی معشوق را می‌توان در سه سطحِ تعلقات و دارایی، وضعیت-کنش بدنی و در نهایت کنش‌ها، در مقام نشانگان طبقاتی و فاصله‌گزینی فردی و اجتماعی وی طبقه‌بندی کرد. برآیند هر سه سطح، امتناعی مدرج است که به مثابۀ شکلی از بالا‌دست‌نمایی واقعی یا نمایشی از معشوق سر می‌زند: از شکل خفیف و نسبتاً ضمنی یعنی نمایش دارایی‌ها و اظهار ژست‌های‌خاص بدنی تا امتناع آشکار که برآمده از کنش‌های تدافعی-وجوهی از بی‌اعتنایی- است، شروع می‌شود تا شکل خشن و تهاجمی خود، ذیل انواع یغماگری تداوم می‌یابد. یغماگری که همسو با فرهنگ ترکانِ حاکم یا غلام و کنیز به مثابۀ مصداقی از منزلت و افتخار هویتی-طبقاتی و نشانۀ تن‌آسایی واقعی یا نمایشی، مفروض است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| غزلیات سعدی؛ هویت معشوق؛ فاصله گزینی؛ طبقه؛ سلیقه و مصرف | ||
| مراجع | ||
|
آرگایل، مایکل (1393). روانشناسی پیام رسانی حرکات بدن. ترجمۀ مرجان فرجی، تهران: جوانۀ رشد.
اﺑﻦﻣﻨﻈﻮر، ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﮑﺮم (1414ق). ﻟﺴﺎن اﻟﻌﺮب. ﺑﯿﺮوت: دار ﺻﺎدر.
احمدی، مهدی و احمد امین (1393). پوشش معشوق در غزلیات سعدی. پژوهشهای ادبی و بلاغی دانشگاه پیام نور، 2 (4): 86-73.
ادگار، اندرو (1398). «نظریۀ کنش»، در مفاهیم بنیادی مطالعات فرهنگی. اندرو ادگار و پیتر سجویک، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگاه، صص279-278.
اژُه، مارک (1387). نامکان‌ها: درآمدی بر انسانشناسی سوپر مدرنیته. ترجمۀ فرهومنـد، تهـران: دفتـر پژوهشهای فرهنگی.
اسونسن، لارس (1397). فلسفۀ فشن. ترجمۀ آیدین رشیدی، تهران: مشکی.
اُلین رایت، اریک و دیگران (1395). رویکردهایی به تحلیل طبقاتی. ترجمۀ یوسف صفاری، تهران: لاهیتا.
بارکر،کریس (1391). مطالعات فرهنگی: نظریه و عملکرد. ترجمۀ مهدی فرجی و نفیسه حمیدی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
باصری، سمیه و مریم کریمی (1398). پوشاک سنتی به نام قبا در جامعه ایران. فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 15 (54): 290-257.
باکاک، رابرت (1381). مصرف. ترجمۀ خسرو صبری، تهران: شیرازه.
بودریار، ژان (1389). جامعۀ مصرفی: اسطوره ها و ساختارها. ترجمۀ پیروز ایزدی، تهران: ثالث.
بودریار، ژان (1393). نظام اشیاء. ترجمۀ پیروز ایزدی، تهران: ثالث.
بوردیو، پییر (1396). تمایز. ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: ثالث.
بوی، فیونا (1394). مقدمهای بر انسانشناسی دین. ترجمۀ مهرداد عربستانی، تهران: افکار.
پاترسون، مارک (1398). مصرف و زندگی روزمره. ترجمۀ جمال محمدی و نرگس ایمانیمرنی، تهران: نشر نی.
پورنامداریان، تقی (1380 ). در سایۀ آفتاب: شعر فارسی و ساختشکنی در شعر مولوی. تهران: سخن.
جنکینز، ریچارد (1394). هویت اجتماعی. ترجمۀ تورج یاراحمدی، تهران: پردیس دانش.
خالقیمطلق، جلال (1372) .گل رنجهای کهن. تهران: مرکز.
حمیدیان، سعید و زهرا آقابابایی (1387). بررسی نشانه های نامتعارف زیبایی در ادب فارسی. فصلنامۀ زبان و ادب، دانشکده زبان و ادبیات خارجی دانشگاه علامه طباطبایی، 12 (37)، 81-49.
دُزی، راینهارت پیتر. ان (1345). فرهنگ البسۀ مسلمانان. ترجمۀ حسینعلی هروی، تهران: علمی و فرهنگی.
دهقانی، علی و فاطمه علیمحمدی (1392). جمال شاهد در غزل سعدی، تحقیقات تمثیلی در زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه آزاد واحد جنوب تهران، 5 (15)، 136-111.
رایشهُلف، یوزف ه. (1398). پیدایش انسان. ترجمۀ سلامت رنجبر، تهران: آگه.
رو، دومینینک (1395). بازنگری ایده های در مورد بدن: مکان واقعی، مکان آرمانی، مکان دیگر در خالکوبی، تحقیق در رفتار مصرف کننده: تئوری فرهنگ مصرف کننده. گردآورندگان راسل بلک و دیگران، ترجمۀ کامبیز حیدرزاده و مرجان میهمنی، تهران: علم، صص 141-107.
زیمل، گئورگ (1395). گزیدۀ مقالات، با مقدمۀ زیگفرید کراکاور. ترجمۀ شاپور بهیان، تهران: دنیای اقتصاد.
ژیلنیتس، آندژی (1393). فضا و نظریه اجتماعی. ترجمۀ محمود شورچه، تهران: مدیران امروز.
سعدی، مصلح بن عبدالله (1376). کلیات. تصحیح محمدعلی فروغی، تهران: امیرکبیر.
شلینگ، کریس (1400). بدن و نظریۀ اجتماعی. ترجمۀ حسن شهرکی، تهران: انسانشناسی.
شمیسا، سیروس (1381). شاهدبازی در ادبیات فارسی. تهران: فردوس.
فیستر، مانفرد (1387). نظریه و تحلیل درام. ترجمۀ مهدی نصرزاده. تهران: مینوی خرد.
کاریکان، پیتر (1396). جامعه شناسی مصرف. ترجمۀ سعید صدرالاشرافی، تهران: گل آذین.
کرون، پاتریشیا (1395). جامعه های ماقبل صنعتی: کالبد شکافی جهان پیشامدرن. ترجمۀ مسعود جعفری، تهران: ماهی.
گافمن، اروینگ (1391). نمود خود در زندگی روزمره. ترجمۀ مسعود کیانپور. تهران: مرکز.
گرنفل، مایکل (1393). مفاهیم کلیدی پییر بوردیو. ترجمۀ محمدمهدی لبیبی، تهران: افکار.
لاوسون، برایان (1391). زبان فضا. ترجمۀ علیرضا عینی فر و فواد کریمیان، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
لچت، جان (1383). پنجاه متفکر بزرگ: از ساختارگرایی تا پسامدرنیته. ترجمۀ محسن حکیمی، تهران: خجسته.
لوبرتون، داوید (1392). جامعه شناسی بدن. ترجمۀ ناصر فکوهی، تهران: نشرثالث.
محسنیهجنی، فریده (1391). سعدی و ابعاد عشق در زندگی انسانی. تحقیقات تمثیلی در زبان و ادبیات فارسی. 4 (11)، 19-1.
مکلوهان، هربرت مارشال (1377). برای درک رسانه ها، ترجمۀ سعید آذری. تهران: مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامهای صدا و سیما.
معین، محمد (1382). فرهنگ معین. تهران: زرین.
مؤیدحکمت، ناهید (1395). سرمایۀ فرهنگی: درآمدی بر رویکرد نظری و روش شناسی بوردیو. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مولکو، سامی (1390). زبان تن: راهنمای تعبیر اشاره ها و حرکات بدن. ترجمۀ امید نوریخواجوی، تهران: ترفند.
وبلن، تورستین (1383). نظریه طبقۀ تن آسا. ترجمۀ فرهنگ ارشاد، تهران: نشر نی.
وودوارد، یان (1397). فهم فرهنگ مادی. ترجمۀ شایسته مدنیلواسانی، تهران: لوگوس.
ویلسون، الیزابت (1394). مُد و مدرنیته. ترجمۀ ناصرالدین غراب، تهران: علمی و فرهنگی.
هال، ادوارد. تی (1376). بعد پنهان. ترجمۀ منوچهر طبیبیان، تهران: دانشگاه تهران.
یعقوبی جنبه‌سرایی، پارسا؛ ابطحی، زهرا (1392). سطوح تعلیق و تثبیت معنای نظربازی در نگاه عارفانه غزل سعدی. ادب پژوهی، 26، 9- 24.
یعقوبی جنبه‌سرایی، پارسا و آیناز بردیپور (1397). بازنمایی طبقات عرفا درتذکرهالاولیاء: ریاضت به مثابه سلیقه و مصرف. دوفصلنامۀ کهننامۀ پارسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 9 (2)، 195-165.
یعقوبی جنبه سرایی، پارسا و بردی پور، آی ناز،(1401). سنخ شناسی مفهوم هویت - طبقه در سنت تذکره نویسی عرفانی (طبقات الصوفیه و تذکره الاولیاء). فصلنامه جامعهشناسی فرهنگ و هنر، 4 (4)، 187-174. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 267 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 174 |
||