
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,637 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,401 |
معناشناسی واژه دعا در قرآن کریم از منظر زبانشناسی قرآنی | ||
پژوهشهای زبانشناسی: نظریه و کاربرد | ||
مقاله 7، دوره 1، شماره 2، شهریور 1402، صفحه 105-127 اصل مقاله (602.74 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jls.2023.62825 | ||
نویسندگان | ||
سیدابوالقاسم فضائلی* 1؛ هادی زینی ملک آبادی2 | ||
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران | ||
2استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان، ایران | ||
چکیده | ||
جایگاه دعا در ادیان مختلف به خصوص در دین مبین اسلام بر کسی پوشیده نیست، کلمه دعا و مشتقاتش 182 بار در آیات قرآن کریم بکار رفته است. آثار گوناگون دعا با رویکردهای مختلف در این زمینه نشان دهنده اهمیت این مسئله نزد دانشمندان مسلمان است. با این وجود هنوز ادراک دقیق و جامعی از دعا به عنوان یک مفهوم که در فرایند عملی آن نیز اثرگذار است، تبیین نشده است؛ این به این دلیل است که تاکنون واژه دعاء و مشتقاتش در قرآن با رویکرد معناشناسی بررسی نشده است. این نوشتار قصد دارد با دانش معناشناسی به روش تحلیلی توصیفی به تبیین واژه دعاء در قرآن بپردازد و مؤلفههای معنایی آن را به کمک همنشین ها و جانشینها و اضدادش در قرآن استخراج کند. نتیجه بررسی همنشین های این واژه در قرآن به این صورت است: همنشین های اشتدادی، مثل آتی، سمع، اجابَ و استجابَ، اَمنَ، هَدَی، جعل، سَلمَ و قَوَمَ؛ همنشین های تقابلی: شرک، کفر، ضلال و ضرر و همنشین های مکملی: الله، رب، رسول و انسان. با بررسی همنشین های این واژگان ، جانشینهای واژه دعاء بدست آمد: قول، امنیت، علم، تبعیت، هدایت، اتیان، کفر و مشیت. همچنین، یافتهها نشان داد که از بررسی همنشینها و جانشینها، مؤلفههای معنایی که برای واژه دعاء بهدست داده شد عبارتند از «قول، امنیت، علم، هدایت، کفر، فضلیت، تبعیت، صدق، حکمت و کتابت». از این رو، با تحول در معنا بر اساس تبیین روابط همنشینی و جانشینی، معنای دقیقی از دعا ارائه میشود که به بسیاری از ابهامات نظری و عملی در حوزه دعا پاسخ می دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
معناشناسی؛ دعاء؛ قرآن؛ همنشین؛ جانشین | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 340 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 272 |