
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,272 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,477 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,336 |
نگرشی تطبیقی به نظریه «منطقة الفراغ» شهید صدر و «منطقة العفو» شیخ قرضاوی | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
مقاله 1، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 11، مهر 1402، صفحه 22-1 اصل مقاله (860.29 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mfu.2023.62894 | ||
نویسندگان | ||
محمود اکبری1؛ میثم خزائی* 2؛ محمد ادکی3 | ||
1استادیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران. | ||
2دانشیار، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران | ||
3کارشناسی ارشد، گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت الله بروجردی، بروجرد، ایران. | ||
چکیده | ||
دوری از عصر معصوم(ع) و پدید آمدن حوادث جدید، نیاز روزافزون مسلمانان به دانستن حکم شرعی حوادث نوپدید را بیشتر کرد. این احساس نیاز، برخی از علمای اسلامی را به تکاپو انداخت تا با تأمل در جهانبینی اسلام، قائل به محدودهای خالی از حکم شرعی شوند. در فقه امامیه، فقیه معاصر سید محمدباقر صدر، این محدوده را «منطقة الفراغ» نام نهاد. و در فقه اهل سنت، فقیه مصری یوسف القرضاوی، آنرا «منطقة العفو» نامید. پژوهش حاضر با هدف مقایسه دو نظریه «منطقة الفراغ» و «منطقة العفو»، به روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی و تحلیل ویژگیها و نقاط روشن و مبهم این دو نظریه، میپردازد. این دو نظریه تفاوتها و شباهتهایی با همدیگر دارند که قابل بررسی هستند. با بررسی این دو نظریه، میتوان گفت هر دو منطقه که با هدف عدالت اجتماعی و رعایت مصالح کلی جامعه، مطرح شدهاند و در طرح آن جهانشمولی و جاودانگی شرع اسلام مورد توجه قرار گرفته است، خالی از حکم شرعی الزامی هستند. برای پر کردن این منطقه نیز ضروری است ضوابط و معیارهای مشخصی مطرح شود تا با اصول و قواعد کلی اسلام منطبق باشد. ضمن اینکه هر دو نظریه دارای نواقصی است که باید از سوی موافقان و یا حتی منتقدان آنها رفع و تکمیل شوند تا قابلیت اجرایی پیدا کنند. | ||
کلیدواژهها | ||
منطقه الفراغ؛ منطقه العفو؛ مصلحت عامه؛ وضع حکم | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
قرآن کریم
نهج البلاغه
ابن عاشور، محمد الطاهر. (1420). تفسیر التحریر و التنویر. تونس: دارالتونسیه للنشر.
ـــــــــــــ . (1425)، مقاصد الشریعه الاسلامیه. قطر: وزاره الاوقاف و الشوون الاسلامیه فی قطر.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر.( 1988م). البدایه و النهایه. بیروت: دارالفکر.
ابن ماجه، ابی عبدالله محمد بن یزید القزوینی.( 1418ق). سنن ابن ماجه. بیروت: دارالجیل.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق ). لسان العرب. چ3. بیروت: دارصادر.
ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. (1408ق). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. مشهد: آستان قدس رضوی.
اسماعیلی، محسن، اصغری شورستانی، محمدرضا، رشیدی، رضا. (1393). «تأملی در نظریه منطقة الفراغ از منظر شهید صدر(ره) و نقدها و نقصهای آن». فصلنامه دانش حقوق مدنی. 8. 65-45
البحرانی، سیدهاشم. (1415ق). البرهان فی تفسیر القرآن. قم: موسسه البعثه.
الترمذی، ابوعیسی محمد. (1415ق). سنن الترمذی. بیروت: دارالغرب الاسلامی.
جزائری، سید نعمه الله. (1388ش). عقود المرجان فی تفسیر القرآن. قم: نور وحی.
حائری، سیدعلی اکبر.(1375). «منطقة الفراغ فی تشریع السلامی». رساله التقریب. 11، 111-141.
حرعاملی، محمد حسن. (1414ق). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل البیت لاحیآءالتراث.
الدوخی، فلاح عبدالحسن. (1398ش).منطقة الفراغ التشریعی.چ3. قم:مرکز المصطفی(ص) العالمی.
زمانی، محمود. (بیتا). «نقش زمان و مکان در اجتهاد از منظر شهید صدر». مجله فقه اهل بیت، 46، 93- 78.
سید قطب. ( 1425ق). فی ظلال القرآن. چ 35. لبنان: دارالشروق.
شعراوی، محمد متولی. (1991م). تفسیر الشعراوی. بیروت: اخبار الیوم.
صادقی تهرانی، محمد. (بیتا). الفرقان فی تفسیر القرآن. بیجا: الامیره.
صدر، محمدباقر. (بیتا). اقتصادنا. بیجا: مرکز تحقیقات و مطالعات تخصصی شهید صدر.
ــــــــــــ . (بیتا). الاسلام یقود الحیاه.بیجا:مرکز تحقیقات و مطالعات تخصصی شهید صدر.
طباطبائی، سید محمد حسین. (1997م). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: موسسه الاعلمی.
الطبرانی، ابوالقاسم سلیمان بن احمد. (1430ق). المعجم الصغیر. بیروت: دارالفکر.
الطبرسی، فضل بن الحسن. (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصرخسرو.
الطنطاوی، محمد السید. (1997م). تفسیر الوسیط للقرآن الکریم. النهضه: مصر.
طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن. (1407ق). تهذیب الاحکام. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
العسقلانی، ابن حجر. (1419ق). المطالب العالیه بزوائد المسانید الثمانیه. بیجا: دارالعاصمه.
الغدیری، عبدالله عیسی ابراهیم. (1418ق). القاموس الجامع للمصطلحات الفقهیه. بیروت: دار المحجه البیضآءدارالرسول الاکرم.
غزالی، ابوحامد محمد بن محمد. (بیتا). المستصفی من علم الاصول. بیجا: بینا.
الفراهیدی، الخلیل بن احمد. (1424م). کتاب العین. بیروت: دارالکتب العلمیه.
فضل الله، سید محمد حسین. (1419ق). من وحی القرآن. بیروت: دارالملاک.
القرضاوی، یوسف. (بیتا). الخصائص العامه للاسلام، بیجا: بینا.
ــــــــــ . (2002م). عوامل السعه و المرونه فی الشریعه الاسلامیه. کویت: بینا.
کلینی، محمد بن یعقوب. ( 2007م). اصول الکافی. بیروت: منشورات الفجر.
مجلسی، محمدباقر. (1403ق)، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار(ع). بیروت: داراحیاء التراث العربی.
محقق داماد، سیدمصطفی، نیازآبادی، مهدی، عرب، بهاره (انتشار آنلاین:11/10/ 1398). «تأثیر نظریه منطقة الفراغ بر کلیات حقوق قراردادها، با نگاهی خاص به قراردادهای اداری». فصلنامه تحقیقات حقوقی. DOI 10.22034/JLR.2020.184575.1518I
مسلم نیشابوری، ابوالحسین مسلم بن الحجاج.(1421ق). صحیح مسلم. چ 2، عربستان سعودی: دارالسلام.
مغنیه، محمد جواد.(1424ق). تفسیر الکاشف. چ 4. بیروت: دارالانوار.
مکارم شیرازی، ناصر.( 1387ش). تفسیر نمونه. چ 36. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
ـــــــــ .( 1427ق). دائره المعارف فقه مقارن. قم: مدرسه امام علی بنابیطالب.
ملکی روح الله و عباسی بیژن و هاشمی، سیدمحمد و نیاورانی، صابر. (1401ش). «تاثیرگذاری مبانی فقهی بر تحول سیاستهای حقوقی ـ تقنینی». مطالعات تطبیقی فقه و اصول. 5 (1)، 123-95.
موسوی سبزواری، سید عبدالاعلی.(1409ق). مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن. چ 2، بیجا: دفتر آیت الله سبزواری. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 423 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 505 |