پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,495 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,346 |
واکاوی فرایند تولید معنا در سوره «المُلک»(با تأکید بر رویکرد ساختارگرایی | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| مقاله 7، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، شهریور 1402، صفحه 137-158 اصل مقاله (483.42 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2023.139626.1078 | ||
| نویسندگان | ||
| خدیجه مسرور* 1؛ سعداله همایونی2 | ||
| 1دانشجو دانشکده الهیات و ارشاد اسلامی امام صادق علیه السلام | ||
| 2گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تحلیل ساختگرا با ارزیابی سطوح درون ماندگار متن امکان دستیابی به برداشتی جدید را بر اساس نظام حاکم بر متن فراهم می‌کند این شاخه از تحلیل می‌تواند در کنار دانش‌های دیگر زبان‌شناسی جایگاه ویژه‌ای برای مطالعات قرآنی به خود اختصاص دهد. بررسی ساختاری سوره‌های قرآن و تبیین آن بر اساس دوگانگی‌های ساختی از روابط هم‌نشینی و جانشینی مسئله پژوهش حاضر است. ازاین‌رو نگارندگان درصددند تا با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس مفاهیم نظری فردیناند د سوسور به کشف تقابل‌های معنایی در متن و مناسبات آن درآیات بر محور جانشینی و هم‌نشینی بپردازند. بررسی‌ها نشان می‌دهد در این سوره مؤلفه‌های زبانی- معنایی در زنجیره‌ای خطی و جایگزین شده سبب پیوستگی، تداوم، تنوع و گسترش معنا در محورهای مختلف سوره «الملک» شده است. تقابل میان خالق قادر و مخلوقی مملوک تقابل کلان این سوره است که در زیرمجموعه آن تقابل‌های دیگری از قبیل تقابل میان آفریدگان متمرد/کافر و آفریدگان فرمان‌بردار/ مؤمن و ویژگی‌ها و اوصاف هرکدام، تقابل میان معبود توانا و معبود ناتوان و نیز تقابل‌های فرعی مانند تقابل میان مرگ و زندگی، آسمان و زمین در سطوح پایین‌تر یافت می‌شود. محورهای چهارگانه معنایی سوره در قالب‌ها و سطوح زبانی متعدد از قبیل، استمرار معنا، تجدد و تجسم تصویری، اسلوب حصر، استفهام انکاری، تکرار و... بازنمایی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ساختگرایی؛ سوره الملک؛ تقابل های دو گانه؛ هم نشینی؛ جانشینی؛ تحلیل واژگانی | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
ابن عاشور، محمد بن طاهر. (1420ق). التحریر والتنویر. بیروت: مؤسسة التاریخ.
پاکتچی، احمد. (1388ش). پژوهشنامه فرهنگستان هنر. پژوهشنامه فرهنگستان هنر، (13).
جمل، سلیمان بن عمر. (1427ق). الفتوحات الإلهیة بتوضیح تفسیر الجلالین للدقائق الخفیة (تحقیق شمس الدین، إبراهیم). بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون.
حقى بروسوى، اسماعیل. (بی‌تا). تفسیر روح البیان. بیروت: دار الفکر.
دی سوسور، فردینان. (1378ش). دوره زبان‌شناسی عمومی (ترجمة کورش صفوی). تهران: هرمس.
زمخشری، محمود بن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل (الطبعة الثالثة). بیروت: دار الکتب العربی.
سمرقندی، نصر بن محمد بن أحمد. (بی‌تا). بحر العلوم (تحقیق عمر بن غلامحسن عمروی). بیروت: دار الفکر.
شیخلی، بهجت عبدالواحد. (1427ق). اعراب القرآن الکریم. بیروت: دار الفکر.
صدیق حسن خان، محمد صدیق. (1420ق). فتح البیان فی مقاصد القرآن. بیروت: دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون.
طباطبائی، سید محمد حسین. (1390ش). المیزان فی تفسیر القرآن (الطبعة الخامسة). قم: دفتر انتشارات إسلامی جامعه مدرسین حوزة علمیة قم.
طبرسی، فضل بن حسن. (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: ناصر خسرو.
طبری، محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن (الطبعة الأولى). بیروت: دار المعرفة.
عرب یوسف‌آبادی، عبدالباسط، عبدالله‌زاده، فؤاد، و افضلی، فرشته. (1397ش). گفتمان کاوی سوره مبارکه «الجن»: بررسی آماری. پژوهشنامه معارف قرآنی، (33)، 139-162.
قائمی‌نیا، علیرضا. (1387ش). دانش نشانه‌شناسی و تفسیر قرآن. قرآن و علم، (1)، 137-160.
قطب، سید. (1425ق). فی ظلال القرآن (الطبعة الخامسة والثلاثون). بیروت: دار الشروق.
قونوی، اسماعیل بن محمد. (1422ق). حاشیة القونوی على تفسیر البیضاوی. بیروت: دار الکتب العلمیة.
مراغی، محمد بن مصطفى. (بی‌تا). تفسیر المراغی. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
مطیع، مهدی، پاکتچی، احمد، و نامور مطلق، بهمن. (1388ش). درآمدی بر استفاده از روش‌های معناشناسی در مطالعات قرآنی. پژوهش‌های دینی، (18)، 105-132.
مکارم شیرازی، ناصر. (1371ش). تفسیر نمونه (الطبعة العاشرة). تهران: دار الکتب الإسلامیة.
Barry, p,(2002). Bigining Theory: An Introduction to critical and Literary Theory(2 ed). Manchester University press. (First published 1995)
Harris, R. (1990), Language, Saussure & Wittgenstein: How to Play Games with Words, London, Nem York.
Wodak, Ruth & Michael Mayer. (2009). Methodes of Critical Discourse Analysis. London: SAGE Publication. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 81 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,084 |
||