پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 355 |
| تعداد مقالات | 3,429 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,341,349 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,545 |
بررسی جهان معرفت‌شناختی امام علی (ع) در خطبۀ 108 نهج‌البلاغه بر اساس جهان‌های سه‌گانه در نظریۀ شعرشناسی شناختی | ||
| پژوهش‌های زبان‌شناسی: نظریه و کاربرد | ||
| مقاله 9، دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 3، آذر 1402، صفحه 153-186 اصل مقاله (616.36 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jls.2023.139901.1047 | ||
| نویسنده | ||
| فرخ لطیف‌نژاد رودسری* | ||
| دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف از پژوهش حاضر که به شیوۀ توصیفی-تحلیلی انجام گرفته، بررسی نوع نگرش و میزان باور امام علی (ع) در خطبۀ 108نهج‌البلاغه و چگونگی رسیدن به پیوستگی متنی و جهان معرفت‌شناختی از طریق فرایند‌های شناختی افزایش و انطباق در نظریّۀشناختی جهان‌های متن پل ورث است که متن را در سه بُعد جهان گفتمان، جهان متن و جهان زیرشمول بررسی می‌کند. پژوهش کنونی در پی پاسخ به این سؤالات است که امام در خطبۀ یادشده از چه نوع متنی استفاده کرده و به کدامیک از جهان‌های سه‌گانۀ زیرشمول توجّه بیشتری نشان داده و چگونه از آنها برای اقناع مخاطب و القای پیام استفاده کرده‌اند. سؤال آخر اینکه چه فرایندهایی در ترکیب جهان‌های سه‌گانۀ خطبه دخالت دارند. یافته‌ها نشان داد که در «جهان متن» خطبۀ مذکور به دلیل داشتن ماهیّت تعاملی از سه نوع متن توصیفی-گفتمانی و ابزاری استفاده شده است. سه جهان زیرشمول اشاری، نگرشی و معرفتی در متن به‌کار رفته است؛جهان اشاری و مکانی بازۀ زمانی و مکانی گسترده‌ای از خلقت آدم تا عصر امام و از عالم مُلک تا ملکوت را در‌بر می‌گیرد. از جهان‌های نگرشی بیشتر به جهان هدف توجّه شده، امّا جهان زیرشمول معرفتی که برجسته‌تر از جهان‌های دیگر است، با استعاراتی ساخته می‌شود که زیر‌ساخت‌های آن الهام‌گرفته از استعارات قرآن مجید است که طیّ فرایند «افزایش» نظام شبکه‌ای استعاری می‌سازند که در آن رابطۀ بنی‌امیّه- مردم در تقابل با رابطۀ پیامبر و امام-مردم با نگاشت‌های استعاری گرگ-گوسفند و پزشک-بیمار بیان می‌شوند. همچنین، فرایند «انطباق» در جملات مرکّب نقش توصیفی، توضیحی یا تبیینی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شعرشناسی‌شناختی؛ نهج‌البلاغه؛ پل‌ورث؛ جهان‌های زیرشمول؛ افزایش؛ انطباق | ||
| مراجع | ||
|
منابع فارسی
استاک‌ول، پیتر (1393). بوطیقای شناختی. ترجمۀ محمّدرضا گلشنی. تهران: علمی.
استاک‌ول، پیتر (1393). درآمدی برشعرشناسی شناختی. ترجمۀ لیلا صادقی. تهران: مروارید.
افراشی، آزیتا و نعیمی حشکوایی، فاطمه (1389). «تحلیل متون داستانی کودک با رویکرد شعرشناسی شناختی». زبان شناخت، 1(2): 1-25.
افراشی، آزیتا (1395). «تحلیل داستان در نظریّۀجهان‌های متن: مطالعۀ موردی وداع اثر جلال آل احمد». زبان و زبان‌شناسی، 12(23): 17-38
بارسلونا، آنتونیو (1390). استعاره و مجاز با رویکردی شناختی. ترجمة فرزان سجودی، لیلا صادقی و تینا امراللهی. تهران: نقش جهان.
حیدری، بهمن؛ دهقان، مسعود؛ قیطوری، عامر (1402).«کاربست انگارۀ جهان‌های متن در اشعار شیرکو بیکس: رویکرد شعرشناسی شناختی». پژوهش‌های بین‌رشته‌ای ادبی. 5(10): 126-158
صادقی اصفهانی، لیلا (1389). «بررسی عناصر جهان متن بر اساس رویکرد شعرشناسی شناختی در یوزپلنگانی که با من دویده‌اند اثر بیژن نجدی». نقد ادبی، 2(10): 143- 174.
علی‌ا‌ّبن ابیطالب (ع) (1390). نهج‌البلاغه. ترجمۀ محمّد دشتی. اشکذر: کوثر. ویرایش جدید.
علی‌ا‌ّبن ابیطالب (ع) (1388). نهج‌البلاغه. ترجمۀ محمّدرضا آشتیانی و محمّد‌جعفر امّامی، زیر نظر آیت‌الله مکارم شیرازی. قم: انتشارات امّام علیّ‌بن ابیطالب.
گلفام، ارسلان؛ بلقیس روشن؛ شیر‌رضا، فرزانه (1393). «کاربرد نظریّۀجهان متن در شناسایی عناصر سازندۀ متن روایی داستان شازدهاحتجاب؛ بر مبنای رویکرد شعرشناسی شناختی». جستار‌های زبانی، 5(21): 183-206.
لطیف‌نژاد رودسری، فرخ (الف1396). «جهان زیرشمول معرفتی پل ورث در شعر دلم برای باغچه می‌سوزد اثر فروغ فرّخزاد». در مجموعه مقالات همایش زبان‌شناسی و ادبیّات، تهران: 93- 105.
لطیف‌نژاد رودسری، فرخ (ب1396). «چگونگی انتقال جهان نگرشی و معرفتی پیامبر اسلام به کودکان در داستان راستان شهید مطهری». در مجموعه مقالات زلال معنویت، مشهد:743-756.
لطیف‌نژاد رودسری، فرخ (1401). «تأثیر جهان اشاری در تشخیص جهان معرفتی شعردوری و ... اثر باباچاهی بر پایۀ نظریّۀبوطیقای شناختی جهان‌های متن پل ورث». نقد و نظریّۀ ادبی. 7(2): 259-286.
نیلی‌پور، رضا (1398). زبان‌شناسی شناختی دومین انقلاب معرفت‌شناختی در زبان‌شناسی. تهران: نشر هرمس.
وهّابیان، بهناز؛ دهقان، مسعود؛ بدخشان، ابراهیم؛ اکرانی، اکرم (1400). «جهان‌های متن داستان »قضیّۀ آقابالا و اوّل اده کمپانی لیمیتد» اثر صادق هدایت براساس رویکرد شعرشناسی شناختی». سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب). 14(46): 105-120.
References
Beaugrande, R. & Dressler, A. W. (1981). An Introduction to Text Linguistics. London : Longman.
Buhler,K. (1982). The Deictic Field of Langage and Deictic Worlds, in R.J. Javella and W. Klain (eds) speech, Place and Action: Studies in Deixis and Related Topics (Translated from Sprachtheorie, (1943), Chichester: John Wiley: 9.30.
Fauconnier, G. (1994). Mental Space [Original in French as Escape Mentaux, Paris: Editions de Minuite], Cambridge: Cambridge University Press
Gavins, J., & Gerard, S. (2003). Cognitive Poetics in Practice. London: Routledge.
Gavins, J. (2007). Text World Theory: An Introduction. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Hidalgo, L. (2000). Resenas. “Estudios Ingleses de la Universidad Complutense”. Universidad Autónoma de Madrid, (8): 321-326.
Freeman, M. (2011). Poetry and The Scope of Metaphor: Toward a Cognitive Theory of Literature. New York and London: Routledge.
Gadamer, H. G. (2006). Truth and Method, Trans. by Joel Weinsheimer and Donald G. Marshall. New York: Crossroad. Second Revised Edition.
Kohn, L. )2011(. California Linguistic Notes, Vol. XXXVI. (1).
Lakoff, G. (1987). Women, Fire and Dangerous: What Categories Reveal about the Mind. Chicago, IL. University of Chicago Press.
Mameli, M. )2007(. Evolution and Psychology, RIM Dunar and L. Barret (eds). Oxford: Oxford University Press: 21-34.
Pinker, S. (1998). How the Mind Works. London: Penguin Books.
Pollard, D. )2002(. “Text Worlds: Representing Conceptual Space in Discourse”. Literary Semantics, (31): 96-97.
Stockwell, P. (2002). Cognitive Poetics: An Introduction. New York: Routledge.
Van Dijk, T. A. & Kintsch, W. (1983). Strategies of Discourse Comprehension. New York: Academic Press.
Werth, P. (1999). Text Worlds: Representing Conceptual Space in Discourse, London: Longman.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By. University of Chicago Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 236 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 202 |
||