پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,617 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,399 |
بازخوانی آیات داستان‌های حضرت «مریم» و حضرت «نوح» با تأکید بر رویکرد تکمیل به جای تکرار | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| مقاله 6، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، شهریور 1402، صفحه 117-135 اصل مقاله (448.37 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2023.139625.1077 | ||
| نویسندگان | ||
| علی سلیمی* 1؛ نبی اله پاک منش2 | ||
| 1هیئت علمی، دانشگاه رازی | ||
| 2دانش آموخته دکتری، دانشگاه رازی | ||
| چکیده | ||
| داستان‌های قرآن کریم، به شکل مجموعه‌های پراکنده در سوره‌های مختلف بیان شده‌اند. این پراکندگی، موجب شده تا برخی، موضوع «تکرارِ» این مجموعه‌ها را مبنای تحلیل آن‌ها قرار دهند. پژوهش حاضر با بررسی آیات مربوط به داستان‌های «حضرت مریم و حضرت نوح (ع)» و با رویکردی مبتنی بر تکمیل، نه تکرار، این موضوع را بازخوانی نموده و به تفاوت‌های این دو رویکرد، پاسخ می‌دهد. از جمله: رویکرد تکرار، با استناد به آیات مشابه، ضمن توجیه و تفسیر موارد اختلافی، سعی دارد با اثبات یکی بودنِ این مجموعه‌ها و تکراری خواندن آن‌ها، صحنه‌هایی از یک داستان را حذف نماید. در مقابل رویکرد تکمیل، با دقت در موارد اختلافی، ضمن اشاره به تفاوت‌های آن‌ها، جلوه‌ها و صحنه‌های جدیدی را کشف و به لطایف بیانی- بلاغی تازه‌ای دست می‌یابد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، با تأمل در آیات پراکنده‌‌ی متعلق به هر داستان، روشن می‌گردد که هر کدام از این مجموعه‌ها، پرده‌های مختلفی از یک داستان کامل هستند، به طوری که چیدن مرتب آن‌ها در کنار هم، به مثابه چینش مهره‌های یک پازل، تصویری جامع و کامل از کل داستان را شکل می‌دهد. علاوه بر این، می توان گفت: هر یک از این مجموعه‌ها، در حقیقت داستانکی در درون یک داستان بزرگ‌تر هستند. لذا ادعای تکرار در این مجموعه-ها، تنها با تکیه بر وجود چند آیه‌‌ی مشابه و یا با تکیه بر شأن نزول، قابل پذیرش نبوده و جای نقد جدی دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| داستان قرآنی؛ حضرت نوح؛ حضرت مریم؛ تکرار؛ تکمیل | ||
| مراجع | ||
|
ابن عاشور، محمد بن طاهر. التحریر والتنویر.
أبو جعفر، أحمد بن إبراهیم. (المتوفى 708هـ). ملاک التأویل القاطع بذوی الإلحاد. بیروت: دار الکتب العلمیة.
اصفهانی، سید عبدالله. (1400). آسیب شناسی قصه دینی از منظر سبک زندگی اجتماعی. فصلنامه مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی- ایرانی، 3، 159-178.
آلوسی، سید محمود. (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم (الطبعة الأولى). بیروت: دار الکتب العلمیة.
البقاعی، برهان الدین. (1415هـ/1995م). نظم الدرر فی تناسب الآیات والسور. بیروت: دار الکتب العلمیة.
حسینی، محمد. (1382ش). ریخت‌شناسی قصه‌های قرآن (الطبعة الأولى). تهران: ققنوس.
خلف الله، محمد أحمد. (1999). الفن القصصی فی القرآن (شرح وتعلیق: خلیل عبد الکریم، الطبعة الرابعة). القاهرة: سینا للنشر، الانتشار العربی.
الزمخشری، محمود. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل (الطبعة الثالثة). بیروت: دار الکتاب العربی.
الطباطبائی، سید محمد حسین. (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن (الطبعة الخامسة). قم: دفتر انتشارات إسلامی جامعه مدرسین حوزة علمیة قم.
الطبرسی، فضل بن حسن. (1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (الطبعة الثالثة). تهران: انتشارات ناصر خسرو.
قیطوری، عامر. (1398). قرآن به مثابه کلام خدا (الطبعة الأولى). تهران: نشر نگاه معاصر.
الکرمانی، محمود بن حمزة. (ت 505هـ). أسرار التکرار فی القرآن (تحقیق عبد القادر أحمد عطا). دار الفضیلة.
مترجمان. (1360ش). ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تهران: انتشارات فراهانی.
مطهری، مرتضى. (بی تا). سیری در سیره نبوی. قم: دفتر انتشارات إسلامی، جامعه مدرسین.
موسوی همدانی، سید محمد باقر. (1374ش). ترجمه تفسیر المیزان (الطبعة الخامسة). قم: دفتر انتشارات إسلامی جامعه مدرسین حوزة علمیة قم. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 129 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,004 |
||