
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,579 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,381 |
مقایسۀ دیدگاه فرهنگی در داستان شیخ صنعان به دو روایت فولکلور کُردی و کلاسیک فارسی | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 5، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 16، دی 1402، صفحه 67-104 اصل مقاله (854.49 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jokl.0621.63021 | ||
نویسندگان | ||
نسرین روکش1؛ مهری پاکزاد* 2؛ فرهاد کاکهرش2 | ||
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی،واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران. | ||
2استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران. | ||
چکیده | ||
فرهنگ در بردارندۀ مباحث مختلفی است، بهویژه اگر بخواهیم داستانی را با راویان متعدد از جنبۀ فرهنگی بررسی کنیم؛ چرا که موضع جغرافیایی و فرهنگ زیستمحیطی راوی و فرهنگ نخستین گویندۀ داستان مجهول یا معلوم در شکلگیری و ساختار داستان در هر دو ادب عامه و کلاسیک نقش اساسی و مهمی را ایفا کردهاند. پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ دو روایت از شیخ صنعان کُردی و فارسی از دیدگاه فرهنگی با تفحص در دو مأخذ متفاوت و قابل تأمل (ادب عامه و کلاسیک) برای تبیین اشتراکات و افتراقات فرهنگی در آنها با استفاده از روش توصیفی ـ تطبیقی توانسته از منظر مذکور به جمعبندی داستان بپردازد و دادهها را با ارائۀ جامعه و نمونۀ آماری، به شیوۀ علمی مقایسه و به نتیجه برساند. راویان این دو روایت هر دو ایرانی بودهاند، یکی فارسیزبان، در قرن ششم هجری و دیگری کُردزبان، از هشتاد سال پیش. با توجه به دستاوردهای پژوهشگران، داستان مذکور با صبغۀ عرفان اسلامی پیش از عطار رواج داشته است و چه بسا آبشخور آن از چشمۀ زایندۀ فولکلور پس از اسلام بوده باشد. هنگامی بحث از ادب عامه در تلفیق با موسیقی مقامی پیش میآید، برای تعیین پیشینۀ آن ناگزیر از موسیقیشناسی قومی (اتنوموزیکولوژی) خواهیم بود؛ لذا پژوهش مستلزم تحقیق گستردهتری خواهد شد. عناصر فرهنگی در ساختار داستان مذکور در بیان مقاصد عالیۀ عرفانی موضوع دیگری است که در لابهلای این روایتهای غنایی-عرفانی و حفظ جذابیتهای روایتگری در شیوۀ بیان راویان و تأثیر فرهنگ عصر راوی بر داستان، سبب تقسیمبندیهای بدیعی در شناخت فرهنگی داستان میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
ادبیات تطبیقی؛ فرهنگ؛ شیخ صنعان؛ روایت کُردی؛ روایت فارسی | ||
مراجع | ||
فارسی
اطهارینیکعزم، مرضیه و مینا بلوکات (1392). «تحلیل و بررسی ترجمة نشانههای فرهنگی در داستان مهمان مامان اثر هوشنگ مرادی کرمانی». فصلنامة مطالعات زبان و ترجمه. سال چهلوششم. شمارة یکم. ص 134.
بلوکباشی، علی (1391). در فرهنگ خودزیستن و به فرهنگهای دیگر نگریستن. تهران: گلآذین. چاپ سوم.
پاکزاد، مهری (1396). «مقایسهی دو روایت از قصة مهر و وفا در ادب عامیانهی کُردی با روایت فارسی شعوری کاشی». دو ماهنامه ادب عامه. سال پنجم. شماره 15. صص 197 ـ 179.
ترابی، علیاکبر (1352). مردمشناسی. تبریز: علمیه. چاپ دوم.
توکلی، محمد رئوف (1395). تاریخ تصوّف در کردستان. تهران: توکلی. چاپ سوم.
ذوالفقاری، حسن (1394). یکصد منظومة عاشقانة فارسی. تهران: چرخ. چاپ دوم.
---------- و پرویز ارسطو (1386). بهرام و گلاندام سراینده امینالدین صافی. تهران: چشمه. چاپ اول.
روحانی، کمال (1385). تاریخ جامع تصوّف کردستان. پیرانشهر: سامرند.
سیدی، سیدحسین (1390). بررسی تطبیقی نظریة ادبی نیما و نازکالملائکه. مشهد: ترانه. چاپ اول.
شمیسا، سیروس (1377). فرهنگ اشارات ادبیات فارسی. تهران: فردوسی. چاپ اول.
عبداللهیان، حمید (1381). «داستان و شخصیتپردازی در داستان». مجله دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران. سال سیوهفتم. شماره 162 و 163. صص 425 ـ 409.
عطار، فریدالدین (1371). منطقالطیر. به اهتمام صادق گوهرین. تهران: علمی و فرهنگی. چاپ هشتم.
---------- (1383). منطقالطیر. شرح محمدرضا شفیعیکدکنی. تهران: سخن. چاپ اول.
غیبی، مهرآسا (1391). 35000 سال تاریخ زیورآلات اقوام ایرانی. تهران: هیرمند.
فانی، کامران و محمدعلی سادات (1393). دانشنامة دانشگستر. تهران: دانشگستر. چاپ دوم.
فتّاحی قاضی، قادر (1345). منظومة کُردی مهر و وفا. تبریز: دانشکدة ادبیات تبریز.
---------- (1346). منظومة کُردی شیخ صنعان. تبریز: دانشکدة ادبیات تبریز.
فیضیزاده، طه (1365). دربارة داستان عارفانة شیخ صنعان. تبریز: افست تابش.
معین، محمد (1382). فرهنگ فارسی. جلد اول تا چهارم. تهران: بهزاد.
مولوی، جلالالدین محمد (1379). مثنوی معنوی. براساس نسخة قونیه و مقابله با تصحیح و طبع نیکلسون. تهران: دوستان. چاپ چهارم.
میکائیلی، حسین (1389). «بیت در ادب فولکلور کُردی». مجموعه مقالات نخستین همایش بینالمللی ادبیات کُردی. جلد دوم. سنندج: دانشگاه کردستان. پژوهشکدة زبان و ادبیات کُردی. ص99ـ82.
ندوی، ابوالحسن (1382). آشنایی با شخصیت و افکار امام عبدالقادر گیلانی. مترجم: عبدالعزیز سلیمی. تهران: احسان. چاپ دوم.
هاشمی، سیدمحمّد کاظم (1380). «بازتاب مفاهیم فرهنگی و اجتماعی در هفت اورنگ جامی». پایاننامة کارشناسی ارشد. سنندج: دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج.
هجویری، عثمان جلابی (1384). کشفالمحجوب. مقدمه. تصحیح و تعلیقات محمد عابدی. تهران: سروش. چاپ دوم.
عربی
قرآن کریم.
کوردی
پایانیانی، سەلاح (1393). فەرهەنگی جلوبەرگوخشڵوخاڵی ژنانی موکریان. تهران: مؤلف.
شەرەفکەندی، عەبدوڕەحمان (1376). ههنبانه بۆرینه. چاپی دووەم. تاران: سرووش. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 318 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 246 |