پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,510 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,350 |
فرایند واژه‌سازی در واژگان غیر بسیط اشعار و ترانه‌های عامیانۀ کردی کلهری نمونة آماری: گنجینه‌های برباد یاد | ||
| پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
| مقاله 11، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 16، دی 1402، صفحه 263-296 اصل مقاله (874.15 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jokl.2024.63035 | ||
| نویسندگان | ||
| وحید سجادی فر* 1؛ نسترن کسانی2 | ||
| 1دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی؛ کرمانشاه | ||
| 2کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران. | ||
| چکیده | ||
| اشعار عامیانۀ کُردی کلهری از جمله بخش‌های ارزشمند ادبیات عامیانۀ مردمان کُردزبان مناطق مختلف کرمانشاه و ایلام است. در این اشعار بسیاری از واژگان با توجه به ضرورت‌های معنایی و موسیقایی، دارای ساختاری غیربسیط هستند و بر اساس فرایندهای واژه‌سازی گوناگونی ساخته شده‌اند که شیوۀ ساخت آنها می‌تواند پایگانی یا ناپایگانی باشد و بی‌شک هر کدام از این واژگان، دارای یک مقولۀ دستوری خاص است. مطالعۀ ساختار واژگان غیربسیط در این اشعار از دیدگاه‌های یادشده، می‌تواند شناختی روشن را از فرایند واژه‌سازی در آنها ارائه دهد. در این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تطبیقی و مطالعۀ موردی، کوشش شده با توجه به هم‌خانواده بودن زبان‌های کُردی و فارسی، فرایند واژه‌سازی در واژگان غیربسیط به کار رفته در اشعار عامیانۀ کُردی کلهری، گردآوری شده در کتاب گنجینه‌های برباد یاد ابراهیم رحیمی زنگنه و همکاران، بر پایۀ سیزده فرایند واژه‌سازی شقاقی (1386) از دیدگاه چگونگی فرایند واژه‌سازی، مقولات دستوری و شیوۀ پایگانی یا ناپایگانی بررسی شود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که فرایند واژه‌سازی در واژگان غیربسیط این اشعار، در قالب پنج فرایند واژه‌سازی ترکیب، اشتقاق، ترکیب- اشتقاق، تکرار و ترخیم ساخته شده‌اند که دارای مقوله‌های دستوری اسم، صفت، قید و اسم مصدر هستند و فرایند واژه‌سازی در تمامی موارد، فرایندی پایگانی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرایند واژه‌سازی؛ شقاقی؛ اشعار عامیانۀ کردی کلهری؛ مقولۀ دستوری؛ پایگانی | ||
| مراجع | ||
|
احمدی‌خواه، مهدی و علیرضا شوهانی (1401). «بررسی، تحلیل و دسته‌بندی بن‌مایه‌های دعا و نفرین در فرهنگ و ادب عامۀ کلهری». پژوهشنامة ادبیات کردی، سال 8. شمارۀ 2، پیاپی 14، صص. 19- 34.
اﮔﺮﻳﺪی، ویلیام، مایکل دابرولوسکی و مارک آرُنُف (1386). درآمدی بر زبان‌شناسی معاصر. ترجمه علی درزی، تهران: سمت.
آهنگر، عباسعلی و همکاران (1394). «بررسی فرایند واژه‌سازی ترکیب در گونۀ زبانی رودبار جنوب». ادب و زبان، دورۀ 18، شمارۀ 38، صص. 19-54.
باوان‌پوری، مسعود، سکینه آزادی و وحید سجادی فر (1394). «پایه‌موری (رثا) در ادبیات شفاهی کردی جنوبی». پژوهشنامۀ ادبیات کردی، سال اول، شمارۀ 1، صص. 77-100.
بدخشان، ابراهیم و محمد زمانی (1392). «تحلیل و توصیف فرایند حذف در زبان کردی». پژوهش‌های زبان‌شناسی. سال 5. شمارۀ1، صص. 19-30.
پرنیان، موسی (1380). فرهنگ عامۀ کورد (کرمانشاه). پ1، کرمانشاه: چشمۀ هنر و دانش.
تفرجی یگانه، مریم و نعمت جها‌ن‌فر (1396). «فرایند تکرار در گویش کلهری بر اساس نظریۀ بهینگی». زبان و گویش‌های ایرانی، دور 2. شمارۀ 2، صص. 141-159.
خیرآبادی، محمد نبی، مهیار علوی‌مقدم و احمد خواجه‌ایم ( 1395). «بررسی فرایند واژه‌سازی در زادالمسافرین ناصر خسرو». متن‌شناسی ادب فارسی، دورۀ 52. شمارۀ 2، صص. 91-108.
دبیر مقدم، محمد (1376). «فعل مرکب در زبان فارسی». مجلۀ زبان‌شناسی، سال 12، شمارۀ 1 و2، صص. 2-46.
رحیمی زنگنه و همکاران (1392). گنجینه‌های برباد یاد، تهران: کلک سیمین.
ریپکا، یان (1380). تاریخ ادبیات ایران از آغاز تا امروز. ترجمه یعقوب آژند، تهران: امیرکبیر.
سلطانی. محمدعلی (1370). جغرافیای تاریخی و تاریخ مفصل کرمانشاه، تهران: سها.
سهامی، علی (1384). پیشینۀ فرهنگی هوره، کرمانشاه: پژوهنده.
شرفخانی، مریم (1390). «فرایند واژه‌سازی در گویش کردی فیلی». فرهنگ ایلام، سال 3، شمارۀ 32-33، صص. 156-177.
شقاقی، ویدا (1386). مبانی صرف، تهران: سمت
صفی‌زاده بورکه‌یی، فاروق (1376). «پژوهشی پیرامون ترانه‌های باستانی هوره». شعر، شمارۀ 21. صص. 87-84.
طباطبائی، علاءالدین (1384). «بررسی فرایند واژه‌سازی عامیانه، بر اساس فرهنگ اصطلاحات خودرو». نامۀ فرهنگستان، دورۀ 7، شمارۀ 2، صص. 191-201.
طباطبائی، علاءالدین (1389). «فرایند واژه‌سازی در زبان فارسی و استقلال صرف و نحو». پژوهش‌های زبان‌شناسی، دورۀ 2. شمارۀ 2. صص. 87-99.
کرمی، الهام، شجاع تفکری رضایی و عامر قیطوری (1399). «فرایند تبدیل در کردی کلهری». زبان‌شناسی گویش‌های ایرانی، دورۀ 5. شمارۀ 2. صص. 135-154.
ﻛﺮد زﻋﻔﺮاﻧﻠﻮ کامبوزیان، عالیه (1383). «بررسی اسم و صفت مرکب درزبان فارسی معاصر». زبان دﺳـﺘﻮر 44 مقاله دربارۀ دستور جدید، به کوشش غلام‌رضا عمرانی، تهران: لوح زرین.
میرزایی، رضوان (1394). فرایند واژه‌سازی در زبان کردی سورانی، دانشگاه کردستان.
ویسی، هیوا (1398). «نقدی بر تقسیم‌بندی شاخه‌های زبان کردی بر مبنای حوزۀ جغرافیایی». پژوهشنامۀ ادبیات کردی، دورۀ 5، شمارۀ 8، صص 125-140. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 299 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 222 |
||