پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,599 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,389 |
بررسی ساختار موسیقایی و هارمونی معنا و مبنا در سرودههای زهدآمیز ابن معتز | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| دوره 2، شماره 3 - شماره پیاپی 5، اسفند 1402، صفحه 195-211 اصل مقاله (574.85 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2024.140551.1124 | ||
| نویسندگان | ||
| ئالا شهسواری1؛ مرضیه قلی تبار* 2؛ علیرضا باقر3 | ||
| 1دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات | ||
| 2گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال | ||
| 3دانشگاه آزاد اسلامی | ||
| چکیده | ||
| نظام موسیقایی زبان از هماهنگی واژگان وهارمونی آوایی و فنوتیکی ساختار زبانی، انسجام و توالی صامت‌ها ومصوت‌ها برخاسته و سخن معمولی را به بیانی هنری تبدیل می‌کند و هر اندازه یک اثر ادبی بتواند ابعادِ بیش‌تری از موسیقی رابه کار گیرد زیباتر، اثرگزارتر خواهد بود. نغمآهنگ شعر شامل موسیقی بیرونی، کناری، درونی و معنوی است که در پژوهش حاضر دو بعد اخیر در سرودههای ابن معتز از شعرای برجسته عصر عباسی واکاوی میشود. ابن معتز زاده عصری است که درآن کاربست بدیع درمیان شاعران و نویسندگان رواج داشته وسرودههای او نیز همنوا باجریان حاکم بر ادبیات زمانه خود، مملو از آرایهپردازیها وکاربست صنایع ادبی بوده ودر همین حال روان وبه دور از تکلف است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی ساختار موسیقایی اشعار إبن معتز در مجال زهد در راستای سنجش هماهنگی آوایی وفنوتیکی معنا ومبنا در سرودههای اوست ودر نهایت به این نتیجه میرسد که: گزینش الفاظ در خدمت معانی مورد نظر شاعر بوده و صرفا در راستای خلق قالب زیبا و نواخت ریتمیک شعر کاربست نشده است و این یکی از نقاط قوت سرودههای او در انتقال معانی زهدآمیز و اثرگزاری برمخاطب است. در زمینه موسیقی معنوی توجه شاعر معطوف به کاربست آرایه‌هایی چون طباق، مقابله وتنسیق الصفات است که علاوه ب توازن ابیات و آفرینش ریتمی موزون، بار معنایی سخن را به دوش می‌کشد. برجسته‌ترین نقش موسیقایی را در زهدنامه‌های ابن معتز موسیقی درونی ایفا می‌کند که درآن بیش‌ترین بار نواخت کلام بر عهده آرایه‌هایی هم‌چون واژه‌آرایی، تکرار حروف، تکرار واژگان در آغاز ابیات، تصدیر وتکریر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علم بدیع؛ موسیقی معنوی؛ موسیقی درونی؛ زهد؛ ابن معتز | ||
| مراجع | ||
|
ابن معتز. (2004). دیوان ابن معتز (الجمع والتحقیق: مجید طراد). بیروت: دار الکتاب العربی.
ابن معتز. (بی‌تا). دیوان ابن معتز (الجمع والتحقیق: کرم البستانی). بیروت: دارالصادر.
ابوالعتاهیه، اسماعیل بن قاسم. (2009). دیوان أبی العتاهیه. لبنان، بیروت: دار ومکتبه الهلال.
أبوستیت، محمد عبدالرحمن. (1994). دراسات منهجیة فی علم البدیع. بیروت: دار الجیل.
بهروز، اکبر. (1359). تاریخ ادبیات عرب. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
تفتارانی، سعدالدین بن مسعود بن عمر. (2013). المطول (تحقیق: عبدالحمید الهنداوی). بیروت: دار الکتب العلمیة.
حسین فرید، عائشه. (2000). وشی الربیع بأنواع البدیع (فی ضوء الأسالیب العربیة). قاهره: دار قباء.
خمیس، محمد غصوب. (1986). عبدالله ابن معتز شاعراً. دار الثقافة، بیروت.
ذوالفقاری، محمد. (1380). فرهنگ موسیقی شعر. قم: نجبا.
ریچارد، هارلند. (1381). تاریخی بر نظریه ادبی از افلاطون تا بارت (ترجمه: علی معصومی و دیگران). تهران: چشمه.
زوزنی، حسین. (1340). المصادر (به کوشش تقی بینش، جلد 1). مشهد.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1391). موسیقی شعر (چاپ سیزدهم). تهران: نشر آگه.
شمیسا، سیروس. (1383). نگاهی تازه به بدیع (چاپ اول). تهران: نشر میترا.
الصفدی، بیان. (1998). فی موسیقی الشعر العربی. مجلة المعرفة، 419، 136-166.
علی سید، عزالدین. (1978). التکرار بین المثیر والتأثیر (چاپ دوم). بیروت: عالم الکتب.
الغرفی، حسن. (2001). حرکة الإیقاع فی الشعر العربی المعاصر. المغرب: أفریقا الشرق.
فضل، صلاح. (2007). علم الأسلوب والنظریة البنائیة. بیروت: دار الکتاب البنانی.
القضاة فرحان، علی. (1420). القیمة الموسیقیة للتکرار فی شعر صاحب بن عباد. مجله زبان و ادبیات، 58، 119-166.
قطب، سید. (1996). مهمة الشاعر وشعراء الجیل الحاضر. منشورات الجمل.
قهرمان‌نژاد، الهام، و دلشاد، جعفر. (1389). مقایسه شعار وصفی ابن معتز عباسی و منوچهری دامغانی. نشریه ادبیات تطبیقی، 1(2)، 43-61.
کریمی فرد، غلامرضا، و همکاران. (2018). الموسیقی الداخلیة فی فخریات ابن معتز. مجله اللغة العربیة وآدابها، 13(4)، 609-627.
هلال، ماهر مهدی. (2006). رؤی بلاغیة فی النقد والأسلوبیة. اسکندریه: المکتب الجامعی الحدیث.
یاراحمدی، بهرام. (1395). بررسی و تحلیل شعر ابن معتز با تکیه بر دیدگاه زیبایی‌شناسی (استاد راهنما: غلامرضا کریمی فرد). دانشگاه شهید چمران. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 172 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 206 |
||