
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,574 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,380 |
سیماکانی نوێبوونەوە له بونیادی قاڵبە شیعرییهکانی (دڵزار)دا | ||
پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
مقاله 12، دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 17، خرداد 1403، صفحه 183-209 اصل مقاله (803.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jokl.2024.138657.1285 | ||
نویسندگان | ||
سەرباز مەجید خۆشناو* 1؛ یادگار ڕهسوڵ حهمهدهمین2 | ||
1بەشی زمان و وێژەی کوردی، فاکەڵتیی پەروەردە، زانکۆی سۆران | ||
2گروه کردی، دانشکده ادبیات، دانشگاه سوران، اربیل، عراق | ||
چکیده | ||
دڵزار وەک شاعیرێکی نوێخوازی کورد، لە ڕووی بونیادی فۆرمەوە هەنگاوی بەبڕشتی نوێخوازیی ناوە و لە چەندین ڕووەوە شیعرەکانی سیمای نوێبوونەوەیان پێوە دیارە. لهم توێژینەوەدا هەوڵی خستنەڕووی ئەو داهێنان و نوێکاری و گۆڕانکارییانە دراوە کە شانبەشانی شاعیرانی نوێخوازی دیکەی ئەو قۆناغە، شیعری کوردییان پێ نوێکردۆتەوە. پرسی نوێبوونەوەی قاڵبە هونەرییەکانی شیعری کوردی، پرسێکی بەرفراوان و پڕ گۆڕانکاری و سیمای نوێکاری و داهێنانە. هەندێک لە شاعیرانی نوێخوازی کورد، بە ئاگایی و بە وردی کاریان لە سەر کردووە و شیعریان تێدا هۆنیونەتەوە. دڵزار شاعیرێکه که زۆربەی شیعرەکانی لە چوارچێوە جیاوازەکانی قاڵبی پارچە، پارچەبەند، موسەممەت، موەششەح و موستەزاددا داڕشتوون کە شایانی توێژینەوەن. بە پشتبەستن بە تیۆری هونەرە ئەدەبییەکان و بە میتۆدی وەسفی-شیکاری لە سنووری دیوانەکەیدا، کار لە سەر ئەو دەقانە کراوە کە وەک قاڵب لە سەر بنەمای لەت بونیادنراون. بایەخی توێژینەوەکە لەوەدایە کە بە وردی دەستنیشانی سنووری قاڵبەکانی کردووە و کەلێن و ئاڵۆزیی لێکۆڵینەوەکانی پێشتری ڕەواندووەتەوە و بۆ لەمەودواش کارئاسانی بۆ توێژەران دەکات که کاری لهم چهشنه له دیوانی شاعیرانی دیکەش بکرێت. | ||
کلیدواژهها | ||
پارچە؛ پارچەبەند؛ مەسەممەت؛ موەششەح؛ موستەزاد | ||
مراجع | ||
الف: فارسی
رادفر، ابوالقاسم و دیگران (١٣٩٦). «اقسام و توابع مسمط در شعر فارسی». کهننامە ادب پارسی. سال ٨، شماره ٣، پاییز و زمستان. صص: ٤٣ -٦٥.
رزمجو، حسین (١٣٩٠). انواع ادبی وآاثار آن در زبان فارسی. چاپ سوم. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
شمیسا، سیروس (١٣٨٣). انواع ادبی. چاپ دهم، تهران: انیشارات فردوس.
ب: کردی
ئەحمەد، صافیە محەمەد (٢٠١٤). شێوازی شیعرە کوردییەکانی پیرباڵ مەحموود. چاپی یەکەم، هەولێر: یەکێتیی نووسەرانی کورد، مەڵبەندی گشتی.
ئەحمەدی خانی (١٩٩٦). ژ هەلبەستێن ئەحمەدێ خانی. کۆمکرن و تویژاندن: ئێسماعیل بادی، چاپا یەکێ، دهۆک: چاپخانا هاوار.
باڵەکی، یادگار ڕەسوول (٢٠٠٥). سیماکانی تازەکردنەوەی شیعری کوردی. چاپی یەکەم. دهۆک: دەزگەها سپیڕێز یا چاپ و وەشانێ.
دڵزار، ئەحمەد (٢٠٠٦). دیوانی دڵزار. پێداچوونەوەی: ئازاد دڵزار، چاپی دووەم، هەولێر: بەڕێوەبەرایەتیی چاپخانەی وەزارەتی ڕۆشنبیری.
سجادی، علاءالدین (١٩٦٧). ئهدهبی کوردی و لێکۆڵینهوه له ئهدهبی کوردی، بهغدا: چاپخانهی مهعارف.
عەلی، زانیار ساڵح (٢٠١٥). بنیاتی ئاوازەیی لە شیعری نوێی کوردیدا. ١٩١٨-١٩٥٨، ماستەرنامە، زانکۆی سلێمانی.
گهردی، عهزیز (١٩٩٩ا). کێشی شیعری کلاسیکی کوردی. چاپی یهکهم، ههولێر: چاپخانهی وهزارهتی ڕۆشنبیری.
گەردی، عەزیز (١٩٩٩ب). سەروا، هەولێر: دەزگای چاپ و بڵاوکردنەوەی ئاراس.
مەلا خدری ئەحمەدی شاوەیسی مکایەلی (١٣٨٦). دیوانی نالی، لێکۆڵینەوە و لێکدانەوەی: مەلا عبدالکریمی مدرس و فاتح عبدالکریم، چاپی پێنجەم، سنندج: بڵاوکردنەوەی کوردستان.
پ: عربی
ابن سناء الملک، القاضی السعید أبی قاسم هبة الله بن جعفر (١٩٤٩). دار الطراز فی عمل الموشحات. تحقیق: جودة الرکابی، دمشق: المطبعة الکاثولیکیة،.
أسماء، نمیش (٢٠١٦). الموشحات والازجال وأثرها فی الادبالاوروبی القدیم، شعر التروبادور أنموذجا. رسالة دکتوراه، الجزائر: جامعة جیلالی لیابس-سیدی بلعباس.
جربوع، سعیدة (٢٠١٩). البنیة الایقاعیة فی فن الموشحات (ابن زهر وابن سهل وابن الخطیب أنموذجا) رسالة دکتوراه، جامعة محمد بوضیاف بالمسة.
زینب، سیدهم (٢٠١١). بنیة الموشحات الاندلسیة- ابن سهل الاندلسی نموذجا – مقاربة اسلوبیة، رسالة الماجستیر، الجزائر، جامعة وهران.
عباسة، محمد (٢٠١٢). الموشحات والازجال الاندلسیة وأثرها فی شعر التروبادور، ط1، الجزائر: دار أم الکتاب للنشر والتوزیع.
الکریم، مصطفی عوض (١٩٦٥) الموشحات والازجال، القاهرة، دار المعارف. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 438 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 156 |