
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,617 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,399 |
فعلِ سببی ساختواژی در زبانها و گویشهای ایرانی (حفظ وند سببیسازِ باستانی در برخی گویشهای نو ایرانی) | ||
پژوهشهای زبانشناسی: نظریه و کاربرد | ||
مقاله 5، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، اسفند 1402، صفحه 79-103 اصل مقاله (898.25 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jls.2024.140624.1065 | ||
نویسنده | ||
سلمان خنجری* | ||
دانشآموختۀ دکتری، گروه زبانهای باستانی ایران، پژوهشکدة زبانشناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
در نوشتار حاضر ساختِ سببی ساختواژی از طریق افزودن تکواژِ حالسببیساز -ǣːn- به ستاک حال فعل در گویشهای کردی، تالشی، تاتی، گورانی، زازاکی، اورامانی و بلوچی بررسی شده است، از نظر تاریخی در دورة میانه کاربرد این پسوند بهصورت تکواژ در ساخت فعل سببی رواج داشت. در این مقاله مشخص شد که پسوند سببیسازِ -ǣːn- (ایرانی باستان*aja-na-) که بهصورت تکواژ در زبان-های ایرانی میانة غربی با افزوده شدن به ستاک حال تشکیل مادة سببی میداد، در کردی و بلوچی بهشکلِ -ǣːn- محفوظ مانده است و از طریق پیوستن به ستاک حال فعل، تشکیل ستاک حال سببی میدهد. واژههایی که با نشانة ستاره * مشخص شدهاند، شکلهای بازسازی شده و یا فرضی هستند. دادههای تحقیق در این جستار، از روشِ مصاحبه با گویشوران بومیِ گویشهای مورد نظر و شمّ زبانی نگارنده بهعنوان گویشورِ بومی یکی از گویشهای مذکور و منابع مکتوب جمعآوری شده است. دادهها در ابتدا از منابع مکتوب و گفتار گویشوران استخراج و طبقهبندی شدند و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. در این نوشتار خاستگاه ماده سببیساز -ǣːn- در گویشهای مورد بررسی مشخص شد و همچنین مشخص شد که وند سببیساز باستانی -ǣːn- در کردی و بلوچی عیناً محفوظ مانده است. | ||
کلیدواژهها | ||
سببی ساختواژی؛ گویشهای ایرانی؛ ساخت سببی؛ وند سببی ساز باستانی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 203 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 221 |