
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 357 |
تعداد مقالات | 3,464 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,390,708 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,069,905 |
پیکربندی روایت، کانونیسازی و نشانه-معناشناسی داستان کوتاه «ماه نیمروز» | ||
پژوهشهای زبانشناسی: نظریه و کاربرد | ||
مقاله 4، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، اسفند 1402، صفحه 49-78 اصل مقاله (756.32 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jls.2024.140795.1077 | ||
نویسندگان | ||
شهلا ناصری1؛ تیمور مالمیر* 2 | ||
1دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
2استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
چکیده | ||
داستان کوتاه ماه نیمروز از مجموعه داستانی با همین نام نوشتۀ شهریار مندنیپور است. در این مقاله به تبیین و تحلیل پیکربندی روایت، کانونیسازی و نشانه-معناشناسی این داستان پرداختهایم تا نشاندهیم طرح داستان چگونه شکل گرفته است و این طرح به دنبال بیان چه معنایی است. با استفاده از رویکرد کانونیسازی ژنت به بحث دربارۀ کانونیگر و کانونیشده پرداختهایم و نقش تصاویر بهعنوانِ کانونیگر یا کانونیشده را نشاندادهایم. و با رویکرد نشانه-معناشناسی گرمس نظامهای معنایی شکلگرفته در داستان را تحلیلکردهایم. نتیجۀ تحقیق نشانمیدهد این داستان در خواب پیرمردی در حال احتضار شکل میگیرد درحالیکه سه شخصیت عجیب در خواب او بهعنوانِ کانونیگر به تماشا و تفسیر تابلوهایی از مرگ میپردازند. با تفسیر آنها تابلوها از تصویر به کلام تغییر شکل میدهند و گفتمان بوشی داستان بهوجودمیآید. ابژههای تصاویر کنشیمیشوند و شکل جدیدی از هستی برای آنها خلق میشود. آنها سخن میگویند، احساسات و رنج خود را بیان میکنند و گفتمان شوشی داستان شکل میگیرد. بهکنشدرآمدن تابلوها و استفاده از این طرح روایی، برای بیان ناگفتههایی است که در تصویر نمیتوان دید. تصاویر فقط میتوانند زمان حال واقعه را نشان دهند ولی با کنشیشدن آنها، گوشههایی از گذشته و آینده نیز بیان میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
نشانه-معناشناسی؛ کانونیسازی؛ پیکربندی روایت؛ داستان کوتاه | ||
مراجع | ||
منابع فارسی
انصاری, شهره؛ شربتدار، کیوان (1391). «گروتسک و ادبیات داستانی بررسی مفهوم گروتسک و کاوش مصداقهای آن در داستانهای کوتاه شهریار مندنیپور». ادبیات پارسی معاصر، 2(2)، 105-121.
بال، میکه (1396). «روایتمندی بصری». ترجمۀ فائزه نوریزاد و امیرحسین هاشمی. گردآورنده: محمد راغب. دانشنامۀ نظریههای روایت. چاپ اول. تهران: نیلوفر، 83-97.
بیتنز، یان (1391). «تصویر و روایت». ترجمۀ ثمین اسپرغم. گردآورنده: محمد راغب. دانشنامۀ روایتشناسی. تهران: علم، 29-33.
تایسن، لویس (1387). نظریههای نقد ادبی معاصر. ترجمۀ مازیار حسینزاده و فاطمه حسینی. چاپ اول. تهران: نگاه امروز.
تشکری، منوچهر؛ قاسمپور، قدرت؛ بخشی، مریم (1394). «تحلیل پیرنگ در داستانهای کوتاه شهریار مندنیپور بر مبنای بوطیقای فرمالیسم». پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. هشتمین همایش پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی: 570-551.
تولان، مایکل (1383). درآمدی نقادانه-زبانشناختی بر روایت. ترجمۀ ابوالفضل حرّی. چاپ اول. تهران: بنیاد سینمایی فارابی.
چامسکی، نوام (1392). زبان و ذهن. ترجمة کورش صفوی. چاپ اول. تهران: هرمس.
ریمون-کنان، شلومیت (1387). روایت داستانی (بوطیقای معاصر). ترجمۀ ابوالفضل حرّی. چاپ اول. تهران: نیلوفر.
ژنت، ژرار (1398). گفتمان روایت (جستاری در باب روش). ترجمۀ معصومه زواریان. چاپ اول. تهران: سمت.
سلطانی، فاطمه؛ خدادادی، نگار (1401). «بررسی مؤلفههای پلیدشهری در داستانهای مدرن مندنیپور». پژوهشنامه مکتبهای ادبی، 6 (18): 52-29.
شربتدار، کیوان؛ انصاری، شهره (1391). «گروتسک و ادبیات داستانی، بررسی مفهوم گروتسک و کاوش مصداقهای آن در داستانهای کوتاه شهریار مندنیپور». ادبیات پارسی معاصر، 2 (2): 105-121.
شعیری، حمیدرضا (1397الف). مبانی معناشناسی نوین. چاپ ششم. تهران: سمت.
شعیری، حمیدرضا (1397ب). نشانه-معناشناسی دیداری: نظریه و تحلیل گفتمان هنری. چاپ دوم. تهران: سخن.
شعیری، حمیدرضا (1398). نشانه معناشناسی ادبیات: نظریه و روش تحلیل گفتمان. چاپ دوم. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
شعیری، حمیدرضا؛ وفایی، ترانه (1388). راهی به نشانه معناشناسی سیّال: با بررسی موردی ققنوس نیما، چاپ اول، تهران: علمی و فرهنگی.
شعیری، حمیدرضا؛ آریانا، دینا (1390). «چگونگی تداوم معنا در چهل نامۀ کوتاه به همسرم از نادر ابراهیمی». نقد ادبی، 4 (14): 161-185.
عباسی، علی؛ یارمند، هانیه (1390). «عبور از مربع معنایی به مربع تنشی: بررسی نشانه معناشناختی ماهی سیاه کوچولو». پژوهشهای زبان و ادبیات تطبیقی، 2(7): 172-147.
فلکی، محمود (1382). روایت داستان (تئوریهای پایۀ داستاننویسی). تهران: بازتاب نگار.
گرمس، آلژیرداس ژولین (1389). نقصان معنا. ترجمه و شرح حمیدرضا شعیری. چاپ اول. تهران: علم.
محمدی، ابراهیم؛ صادقی، سمیه؛ فاروقی هندوالان، جلیلاله (1390). «اسطورهای شدن زمان در چند داستان کوتاه شهریار مندنیپور». زبان و ادبیات فارسی، 19 (70): 137-166.
مستور، مصطفی (1387). مبانی داستان کوتاه. چاپ چهارم. تهران: مرکز.
مرادی، گلاله (1390). «بررسی ساختاری آثار شهریار مندنیپور». پایاننامۀ کارشناسی ارشد رشته زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه کردستان.
مندنیپور، شهریار (1388). ماه نیمروز، چاپ پنجم. تهران: مرکز.
References
Abbasi Ali & Yarmand, H. (2011), “Transition from the Semantic Square to Tension Square in the Case Study of “Mahi Siahe Kocholo”; Comparative Literature Research, 2(3), 147-172. [In Persian]
Ansari, S., & Sharbatdar, K. (2012), “The Grotesque and Story Literature the Study of Concept of Grotesque and the Investigation of its Examples in Shahryar Mandanipour’s Short Stories”. Contemporary Persian Literature, 2(2), 105-121. [In Persian]
Baetens, J. (2012), “Image and narrative”, translated by Samin Espargham, Compiler: Mohammad Ragheb, Encyclopedia of narrative theory, ed. 1, Tehran: Elm, 29-33. [In Persian]
Bal, M. (2017), “Visual storytelling”, translated by Faezeh Noorizad & Amirhosein Hashemi, Compiler: Mohammad Ragheb, Encyclopedia of narrative theory, ed. 1, Tehran: Niloufar, 83-97. [In Persian]
Chomsky, N. (2013), Language and Mind, Kourosh Safavi (Trans.), Tehran: Hermes. [In Persian]
Genette, G. (2019), Narrative Discourse: An Essay in Method, Translated by Masoumeh Zavvariyan, ed. 1, Tehran: Samt. [In Persian]
Falaki, M. (2003), Revayat-e Dastan (Basic theories of fiction writing), ed.1, Tehran: Baztabnegar. [In Persian]
Griemas. A. J. (2010), The Deficiency of Meaning, Translated by Hamidreza Shairi, ch 1, Tehran: ˈ Elm Publication. [In Persian]
Mohammadi, I.; Faroughi Hendevalan, J.; Sadeghi, S. (2011), “Mythicization of Time in Shahriyar Mandanipour’s Short Stories”. Persian Language and Literature; 19 (70),137-166. [In Persian]
Mandanipour, Sh. (2009), Midday Moon, ed. 5, Tehran: Markaz. [In Persian]
Mastour, M. (2007), Basics of the short story, Ch.4, Tehran: Markaz. [In Persian]
Moradi, G. (2011), “Structural examination of the works of Shahriar Mandanipour”. Master's thesis in the field of Persian language and literature. The University of Kurdistan. [In Persian]
Randall, W. L. (1999). “Narrative intelligence and the novelty of our lives”. Journal of Aging Studies, 13 (1), 11-28.
Raymond-Kenan, S. (2008), Narrative: Contemporary poetics, translated by Abolfazl Hori, Tehran: Niloufar. [In Persian]
Shairi, H. & Vafaee, T. (2009). A way to the sign-semantics of fluid: with a case study of "Phoenix" by Nima, Tehran: Elmi & Farhangi. [In Persian]
Shairi, H. & Aryana, D. (2012). “A survey of continuity of signification in chehel nameye kutah be hamsaram, by Nader Ebrahimi”, Literary Criticism, 4(14), 161-186. [In Persian]
Shairi, H. (2017), Fundamentals of Contemporary Semiotics, ed. 6, Tehran: Samt. [In Persian]
Shairi, H. (2018), Signs of visual semantics: theory and analysis of artistic discourse. ed. 2, Tehran: Sokhan. [In Persian]
Shairi, H. (2019), A Review of the Semio-Semantics of Literature: Towards the Theory and Method of Literary Discourse Analysis, ed. 2, Tehran: Tarbiat Modares University. [In Persian]
Soltani, F. & khodadadi, N. (2022), “Investigating the Components of Dystopia in Modern Stories of Mandanipour”. Research Journal of Literacy Schools, 6(18), 29-52. [In Persian]
Tashakori, M.; Qasimpour, Q.; Bakhshi, M. (2014), "Analysis of Plot in Shahriyar Mandanipour's short stories based on formalism's boutique". Research Institute of Humanities and Cultural Studies. The 8th Persian Language and Literature Research Conference, 551-570. [In Persian]
Tolan, M. (2004), A Critical-Linguistic introduction to narration, translated by A. Hori, Tehran: Farabi Cinema Foundation. [In Persian]
Tyson, L. (2008) Theories of contemporary literary criticism, translated by M. Hosseinzadeh & F. Hosseini, Tehran: Negah-e- Emroz. [In Persian] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 249 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 336 |