پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 355 |
| تعداد مقالات | 3,429 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,341,358 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,548 |
واکاوی ترجمه قرآن پیرانی و همکاران بر مبنای الگوی زبان‌شناختی لیچ | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| مقاله 8، دوره 2، شماره 2 - شماره پیاپی 4، شهریور 1402، صفحه 159-181 اصل مقاله (555.54 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2023.63183 | ||
| نویسندگان | ||
| قادر قادری* 1؛ عبدالاحد غیبی2؛ محمد جهانگیری اصل3؛ مهین حاجی زاده4؛ حسن اسماعیل زاده باوانی5؛ دل آرام نقشبندی6 | ||
| 1زبان و ادبیات عربی- دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی-دانشگاه پیام نور- تهران- ایران | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات عربی - دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
| 3وزارت آموزش و پروش، دبیر دبیرستان | ||
| 4استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ||
| 5گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان- تبریز- ایران | ||
| 6دبیر آموزش و پرورش | ||
| چکیده | ||
| قرآن کریم به‌مثابه یک مـتن منسجم ادبی، روش‌های گـوناگونی را برای تأثیرگذاری بر مخاطب و القای مفاهیم والای خود به کار گرفته است. ازجمله این روش‌ها، هنجارگریزی است که گاهی از آن با عناوینی هم‌چون "آشنایی‌زدایی"، "انحراف از نرم" یا "عدول از زبان معیار" و... یاد می‌شود که از بارزترین یافته‌های صورت‌گرایان روس است و تأکید اصلی آن بر تمایز یک اثر ادبی از صورت عادی زبان است. جفری لیچ، زبان‌شناس و منتقد ادبی انگلیسی، به شکلی سامان‌‌یافته و کاربردی به این نظریه شکل‌گرایان روسی تحت عنوان "هـنجارگریزی" پرداخت. الگوی لیچ درواقع شکل مـنسجم اندیشه‌های این مکتب ادبی-_زبانی است. در جستار حاضر تلاش می‌شود با به‌کارگیری الگوی هشت‌گانه لیچ و با روش توصیفی و تحلیلِ انتقادی، جنبه‌های دلالی انواع هنجارگریزی در ترجمه معاصر پیرانی به‌عنوان یکی از جدیدترین ترجمه‌ها‌ی فارسی قرآن کریم، به بوته نقد و تحلیل گذاشته شود. نتایج پژوهش حاکی از آن است که توجه به ابعاد معنایی و دلالی بافت‌های هنجارگریز، می‌تواند گامی مؤثر در راستای ارتقای سطوح معناشناختی عبارات قرآنی و کشف لایه‌های بلاغی-معنایی این کتاب آسمانی باشد. اما با توجه به این‌که ترجمه مذکور حاصل کار یک تیم تخصصی است، در کنار ویژگی‌های مثبت بسیاری که دارد در حد انتظار معانی برخاسته از هنجارگریزی زبانی قرآن را منعکس ننموده است، و این امر سبب شده تا این ترجمه از برخی معانی و مفاهیم والای نهفته در عبارات و مفردات قرآنی فاصله بگیرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ترجمه قرآن؛ فرمالیسم؛ جفری لیچ؛ پیرانی و همکاران | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن منظور. (1414ق). لسان العرب (تحقیق علی شیری). بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
احمدی، بابک. (1386ش). ساختار و تأویل متن. تهران: نشر مرکز.
آریان، حمید. (1389ش). زبان قرآن، ساختار و ویژگی‌ها. تهران: امیرکبیر.
آلوسی، محمود بن عبدالله. (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم والسبع المثانی (تحقیق علی عبدالباری عطیه). بیروت: دار الکتب العلمیة.
أندلسی، أبو حیان محمد بن یوسف. (1420ق). البحر المحیط فی التفسیر (تحقیق صدقی محمد جمیل). بیروت: دار الفکر.
انوشه، حسن. (1376ش). فرهنگ نام ادبی فارسی (جلد دوم). تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
بیهقی، أبو بکر أحمد بن الحسین. (1410ق). شعب الإیمان (تحقیق محمد السعید بسیونی زغلول، الطبعة الأولى). بیروت: دار الکتب العلمیة.
پیرانی، عبدالرحمن، قادری، قادر، و ویسی، محمود. (1397ش). ترجمه‌ی قرآن کریم (الطبعة الأولى). تهران: افق علم.
تدین نجف‌آبادی، مهدی، و سهراب‌نژاد، سید علی. (1394ش). پژوهش و نگرشی نو درباره‌ی شش کنایه قرآن کریم. پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 4(11).
جانزاده، علی. (1385ش). فن ترجمه. تهران: انتشارات جانزاده.
جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمن. (1378ش). درج الدرر فی تفسیر القرآن العظیم. مشهد: انتشارات حافظ ابرو.
حقانی، نادر. (1383ش). نظرها و نظریه‌های ترجمه. تهران: امیرکبیر.
حویزی، عبدالعلی. (بی‌تا). تفسیر نور الثقلین. قم: اسماعیلیان.
خازن، علی بن محمد. (1415ق). تفسیر الخازن المسمى لباب التأویل فی معانی التنزیل (الطبعة الأولى). بیروت: دار الکتب العلمیة.
خاقانی اصفهانی، محمد، و همکاران. (1393ش). نقش هنجارگریزی واژگانی در کشف لایه‌های معنایی قرآن کریم. مجله پژوهش‌های زبان‌شناختی قرآن، (6)، 115-130.
خالدی، صلاح عبدالفتاح. (1395ش). نکته‌های قرآنی (ترجمة ساعدی رودی، محمدابراهیم). مشهد: انتشارات حافظ ابرو.
درویش، محیی‌الدین. (1415ق). إعراب القرآن الکریم و بیانه. سوریا: دار الإرشاد.
دولتی، کریم. (1387ش). نگرشی به رسم‌الخط قرآن. نشریه‌ی فروغ وحدت، 3(6)، 180-198.
رشید رضا، محمد. (بی‌تا). تفسیر المنار. دمشق: دار الفکر.
زرقانی، محمد عبدالعظیم. (2010). مناهل العرفان فی علوم القرآن (الطبعة الثالثة). مصر: دارالسلام للطباعة والنشر والتوزیع والترجمة.
زمخشری، محمود بن عمر. (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل. بیروت: دار الکتب العربی.
سجودی، فروزان. (1378ش). درآمدی بر نشانه‌شناسی در شعر فارسی. مجله شعر، (62)، 135-140.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1391ش). موسیقی شعر. تهران: نشر سخن.
شملول، محمد. (1392ش). اعجاز رسم‌الخط و تلاوت قرآن کریم (ترجمة عبدالجبار غواصی). شیراز: انتشارات ایلاف.
شمیسا، سـیروس. (1377ش). نقد ادبی. تهران: فردوس.
صالح، صبحی. (بی‌تا). دراسات فی فقه اللغة. قم: نشر أدب الحوزة.
صفوی، کورش. (1385ش). آشنایی با معنی‌شناسی. تهران: پژواک کیوان.
صفوی، کورش. (1390ش). از زبان‌شناسی به ادبیات (جلد دوم، الطبعة الرابعة). تهران: پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی.
ضامن، حاتم صالح. (1990). الاعجاز القرآنی ونظریة النظم. بحوث المؤتمر الأول للإعجاز القرآنی، 120-128.
طباطبایی، محمدحسین. (1371ش). المیزان فی تفسیر القرآن (ترجمة محمدباقر موسوی همدانی). قم: اسماعیلیان.
طبری، أبو جعفر محمد بن جریر. (1412ق). جامع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: دار المعرفة.
عسکری، أبو هلال. (2003). مقاییس اللغة (الطبعة الثانیة). بیروت: دار الثقافة.
علوی مقدم، مهیار. (1377ش). نظریه‌های نقد ادبی معاصر. تهران: انتشارات سمت.
فائزه، قاسم، و همکاران. (1394ش). فرهنگ زبان عرب و نقش آن در ترجمه‌ی قرآن. تحقیقات علوم قرآن و حدیث، دانشگاه الزهراء(س)، 3(27)، 111-130.
فراهیدی، خلیل بن أحمد. (1998). العین. بیروت: دار الکتب العلمیة.
کوهن، جان. (1986). بنیة اللغة الشعریة (ترجمة محمد الولی و محمد العمری). الطبعة الأولى: دار توبقال للنشر.
ماندی، جرمی. (1384ش). آشنایی با مطالعات ترجمه: نظریه‌ها و کاربردها (ترجمة حمید کاشانیان). تهران: رخ.
مختاری، قاسم، و فرجی، مطهره. (1392ش). آشنایی‌زدایی در جزء سی‌ام قرآن کریم. پژوهش‌های ادبی قرآنی، 1(2).
مراکشی، أبو العباس. (1998). کشف الأسرار فی رسم مصحف الأمصار. بیروت: عالم الکتب.
مطعنی، عبدالعظیم محمد. (1394ش). پژوهش‌هایی نو در اعجاز قرآن (ترجمة سمیه آذر). شیراز: نشر ایلاف.
مکارم شیرازی، ناصر. (1374ش). تفسیر نمونه. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
مهدوی، حمید. (1393ش). فرهنگ مبین. تهران: نشر احسان.
ناظمیان، رضا. (1395ش). راهبردی زبان‌شناختی در ترجمه‌ی قرآن از دیدگاه کارکرد نقش‌های زبان. دو فصلنامه‌ی علمی-پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، 3(5).
نوروزی، علی. (1389ش). واکاوی نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی. نامه نقد، (6)، 115-130.
ویسی، الخاص. (1395ش). هنجارگریزی زبانی در شعر. اهواز: انتشارات دانشگاه پیام نور خوزستان.
ویسی، الخاص. (1396ش). بررسی هنجارگریزی معنایی در مثنوی مولانا بر مبنای الگوی لیچ. زیبایی‌شناسی ادبی، (34)، 117–138.
Leech, Geoffrey. (1969). A Linguistic Guide to English Poetry. New York: Longman. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 180 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 369 |
||