
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,274 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,523 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,354 |
مسئولیّت پسند(لایک) پیام قبیح دیگران در فضای مجازی مبتنی بر قاعده اعانت بر اثم | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
مقاله 2، دوره 7، شماره 1 - شماره پیاپی 12، فروردین 1403، صفحه 53-27 اصل مقاله (767.72 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mfu.2024.140783.1405 | ||
نویسندگان | ||
علی اکبر ایزدی فرد1؛ محسن نادری* 2؛ محمد مهدی زارعی3 | ||
1استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران ، بابلسر،ایران. | ||
2کارشناسی ارشد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
3استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر ،ایران. | ||
چکیده | ||
فضای مجازی امکان تعاملات چند سویه، تبادل و اشتراک گذاری داده ها را فراهم کرده است. یکی از مواردی که مختص فضای مجازی است پسند و لایک پیام های دیگران است.همان گونه که انتشار پیام در پیام رسان های اجتماعی دارای اهداف مشخص و دلایل مختلفی است؛ پسند پیام ها ممکن است به دلایل و اغراض مختلفی صورت گیرد؛ بلکه در بسیاری از موارد افراد بدون اطلاع از محتوای تصاویر و پیام ها آن ها را لایک می کنند. آیا تایید و پسند پیام های دیگران که حاوی تصاویر و مطالب خلاف اخلاق، شرع و قانون است؛ اشکال شرعی داشته و فرد در قبال تایید کردن(like)خود، مسئولیت دارد؟در صورت اثبات مسئولیت، مجازات منحصر در مواخذه اخروی خواهد بود یا اعم از مجازات دنیوی و اخروی است؟ قصد لایک کننده در ایجاد مسئولیّت مدخلیت دارد؟روش تحقیق به شیوه توصیفی –تحلیلی همراه با تبیین، تحلیل و استنتاج می باشد. خلاصه پژوهش آن که چنانچه پیام مجرمانه یا قبیح در محیطی عمومی در فضای مجازی توسط کاربر منتشر و توسط کاربران دیگر لایک شود؛ از طریق قاعده حرمت اعانت بر اثم مسئولیت دنیوی و اخروی لایک کننده ثابت می شودلکن در مواردی که انتشار و لایک پیام در صفحه ای خصوصی بوده و در تعارض با امنیت و نظم عمومی جامعه قرار نگیرد، با توجه به دستور الهی مبنی بر عدم تجسّس در امور شخصی افراد و رعایت حریم شخصی دیگران، مجرای اصل برائت بوده و فرد مسئولیّت(دنیوی) نخواهد داشت. | ||
کلیدواژهها | ||
اعانت بر اثم؛ برائت؛ پسند (like)؛ فضای مجازی؛ مسئولیّت | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
قرآن کریم
ابن بابویه قمی (شیخ صدوق)، محمد بن علی. (1404ق). عیون اخبار الرضا(ع). چ1. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب. چ 3. بیروت: دار صادر.
اردبیلی (محقق اردبیلی)، احمد بن محمد. (بیتا). زبده البیان فی احکام القرآن. چ 1. تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
انصاری، شیخ مرتضی. (1411ق). المکاسب. چ 1. قم: انتشارات دارالذخائر.
پیرمرادیان، سیدمحمدرضا. (1394).«حرمت اعانه بر اثم و اعانه به ظالم در رسانه های خبری ومطبوعات از دیدگاه فقه اسلامی و با تأکید بر اندیشه ی فقهی امام خمینی (ره)». سپهرسیاست. دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم. ش 5، صص61-75.
جوادی آملی، عبدالله. (استفتاءjavadidaftar@gmail.com) ). تاریخ استفتاء3/3/1402.
چیت سازیان، مرتضی. (1399). «تفریح مجازی و احکام آن در فقه اسلامی». مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب. دانشگاه کردستان. ش اول، صص96-121.
حرعاملی، محمد بن حسن. (1403ق). وسائل الشیعه. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
خامنه ای، سید علی حسینی. ( استفتاء leader.ir ). تاریخ استفتاء19/3/1402 . تاریخ افتاء 19/3/1402.
خامنه ای،سید علی حسینی. (استفتاء leader.ir). تاریخ استفتاء20/3/1402 . تاریخ افتاء 20/3/1402.
خوئی، سید ابوالقاسم. ( 1374ق). کتاب المساقاه. چ 2. قم: نشر سید الشهدا(ع).
دوزدوزانی تبریزی، یدالله. (استفتاء duzduzani@yahoo.com). تاریخ استفتاء 17/5/1402. تاریخ افتاء 26/5/1402.
دوزدوزانی تبریزی، یدالله.(استفتاء(duzduzani@yahoo.com .تاریخ استفتاء 22/5/1402. تاریخ افتاء 26/5/1402.
زند اقطاعی، فاطمه. (1398). «بررسی فقهی و حقوقی اعانه بر اثم در فضای سایبر با راهبرد پیشگیری». دو فصلنامه تخصصی«مطالعات فقهی». جامعه المصطفی العالمیه. ش دوم. 39 - 61.
سیاح طاهری، محمد حسین و دیگران. (1396). حقیقت مجازی (درباره فضای مجازی چه بدانیم و چه بگوییم؟). تهران: مرکز ملی فضای مجازی.
سیستانی، سید علی حسینی. (استفتاء farsi@alsistani.org). تاریخ استفتاء 18/3/1402. تاریخ افتاء 27/3/1402.
شکوهیار، سجاد. علیرضا موتمنی و سمیه شعبانیان. (1396). «ارزیابی عوامل موثر بر محبوبیّت صفحات طرفداران برند در شبکه های اجتماعی». چشم انداز مدیریت بازرگانی. .دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه شهید بهشتی. زمستان. ش32. ص51-67
صافی گلپایگانی، لطف الله. (saafi@saafi.net)، تاریخ استفتاء از دفتر مرحوم صافی گلپایگانی 21/3/1402 ،تاریخ افتاء 17/4/1402.
صافی گلپایگانی، لطف الله.( saafi@saafi.net)، تاریخ استفتاء از دفتر مرحوم صافی گلپایگانی 21/5/1402 ،تاریخ افتاء 24/6/1402.
طباطبایی حکیم، سید محمد سعید.(istefta@alhakeem.com)، تاریخ استفتاء از دفتر مرحوم طباطبایی حکیم 3/3/1402، تاریخ افتاء 17/7/1402.
طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن. (1415ق). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. چ1. بیروت: موسسه اعلمی للمطبوعات.
علوی بروجردی، سیدمحمدجواد. (استفتاء info@alaviboroujerdi.ir)، تاریخ استفتاء3/3/1402، تاریخ افتاء 12/4/1402.
علوی بروجردی، سیدمحمدجواد. (استفتاء (info@alaviboroujerdi.ir، تاریخ استفتاء12/4/1402، تاریخ افتاء1/6/1402.
علوی بروجردی، سیدمحمدجواد. (استفتاء info@alaviboroujerdi.ir)، تاریخ استفتاء20/5/1402،تاریخ افتاء 2/6/1402.
فیض کاشانی، محمدبن شاه مرتضی. (1372). راه روشن (ترجمه المحجه البیضاء). چ1. مشهد: مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوى.
کلینی رازی، ثقه الاسلام ابیجعفر محمد بن یعقوب. (1375). اصول کافی. مترجم: شیخ محمد باقر کمرهای. چ3، قم: نشر اسوه.
مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی. (1403ق). بحار الانوار. بیروت: دار الاحیاء التراث.
مسجدسرایی، حمید. (۱۳۹۲). «واکاوی در ادله شمول تعزیر». مطالعات اسلامی: فقه و اصول. دانشگاه فردوسی مشهد. شماره پیاپی95. ص87-103.
مکارم شیرازی، ناصر. (1353). تفسیر نمونه. چ32. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۷۷). اخلاق در قرآن. چ1. قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع).
مکارم شیرازی، ناصر. (1424 ق. ). کتاب النکاح. چ 1. قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب (ع).
مکارم شیرازی، ناصر. (1427 ق). دائره المعارف فقه مقارن. چ1. قم: مدرسه الامام على بن ابى طالب(ع).
مکارم شیرازی، ناصر. (۱۳۸۶). پیام قرآن . چ9. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر. (1386). پیام امیر المومنین (ع). چ 1. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مکارم شیرازی، ناصر.(استفتاء pasokh@makarem.ir). تاریخ استفتاء 18/3/1402، تاریخ افتاء 18/3 /1402.
مکارم شیرازی، ناصر. (استفتاء pasokh@ makarem.ir ). تاریخ استفتاء 17/4/1402، تاریخ افتاء 18/4 /1402.
مکارم شیرازی، ناصر. (استفتاء pasokh@makarem.ir). تاریخ استفتاء 19/5/1402، تاریخ افتاء 19/5 /1402.
موسوی بجنوردی، سید محمد. (1379). قواعد فقهیه. چ3. تهران: موسسه عروج .
موسوی خمینی (امام)، سیدروح الله. (1368). المکاسب المحرمه، چ3. قم: موسسه اسماعیلیان.
موسوی خمینی (امام)، سید روح الله. (1380). شرح چهل حدیث (اربعین حدیث).چ 24. قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
موسوی خمینی (امام)، سید روح الله. (1392). استفتائات امام خمینی (موسوعه الامام الخمینی). چ 1. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
نجفپور آقابیگلو، عزیز؛ اسلامی تنها، علی اصغر؛ پارسانیا، حمید. (1400) .«مدینه فاضله مجازی چارچوب نظری حکمرانی فضای مجازی جمهوری اسلامی»، دوفصلنامه علمی دین و ارتباطات. دانشگاه امام صادق(ع). ش1. ص305-330.
نوری همدانی، حسین. (استفتاء istifta@noorihamedani.com). تاریخ استفتاء 18/3/1402، تاریخ افتاء18/3/1402.
نوری همدانی، حسین. (استفتاء istifta@noorihamedani.com). تاریخ استفتاء 17/4/1402،تاریخ افتاء17/4/1402.
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود و دیگران. (1385). فرهنگ فقه فارسی. چ2. قم. موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 382 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 179 |