
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 334 |
تعداد مقالات | 3,272 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,073,475 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,336 |
نقش و جایگاه قیاس در آیینهِ تاریخ نظامهای حقوقی؛ با تأکید بر رویه محاکم داوری بینالمللی | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
مقاله 11، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 11، مهر 1402، صفحه 250-226 اصل مقاله (742.82 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mfu.2024.139916.1345 | ||
نویسنده | ||
حیدر پیری* | ||
استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران | ||
چکیده | ||
استدلال حیات و زندگی حقوق است. علم حقوق برای اثبات یک قضیه حقوقی از راه پر پیچ و خم استدلال قضایی میگذرد تا حقیقت امر که همان واقعیت دعوای حقوقی یا کیفری است به اثبات برسد. مفاهیم سنتی استدلال حقوقی و فرایند استنباط احکام و قواعد حقوقی، علاوه بر اشکال پایه سنتی منطق، بر مبنای استدلال از طریق قیاس قالبریزی شده است. قیاس بهعنوان یکی از روشهای رایج استدلال در نظام حقوقی محدود به تصمیمات محاکم قضایی نیست، بلکه میتوان اظهار داشت که رویه قضایی تنها یک مصداق مهم از کارکردهای استدلال قیاسی است وگرنه این سبک استدلال، در حوزههای گوناگون و پهنه گسترده حقوق نقش ایفا مینماید. نمونه بارز این امر رویه محاکم داوری بینالمللی است. محاکم داوری بینالمللی استفاده گستردهای از قیاس و اقتباس قضایی، با اشاره به رویه قضایی محاکم محلی از یکسو و از سوی دیگر به آرای سابق محاکم داوری و سایر محاکم بینالمللی داشتهاند. تحلیل آرا و نظرات محاکم داوری نشان میدهد که توسل به قیاس یکی از موارد رفع خلأ و سکوت در معاهدات و ابهام قواعد و توسعه در این حوزه از حقوق بینالملل است. داوران اغلب نیروی محرکه قیاس را بر مبنای عدل و انصاف و ایده رفتار مشابه به قضایای مشابه یا تثبیت یکدستی و انسجام سیستم تشریح مینمایند. مقاله حاضر ضمن بررسی مفهوم قیاس و زمینههای شکلگیری و پیشینه تاریخی آن در نظامهای اصلی حقوقی، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش استدلال قیاسی در رویه محاکم داوری بینالمللی میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
قیاس؛ اصول فقه؛ استدلال حقوقی؛ محاکم داوری؛ خلأ حقوقی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
ابنفارس، احمد. (1404ق). معجم مقاییس اللغه. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
ابنمنظور، ابوالفضل. (1405 ق). لسانالعرب. قم: نشر ادب الحوزه.
ابوزهره، محمد. (1377ق). اصولالفقه. قاهره: دارالفکر العربی.
امامی، سیّدحسن. (1368). حقوق مدنی. تهران: کتاب فروشی اسلامیه.
امیدی، جلیل. (1394). تفسیر قانون در حقوق جزا. تهران: نشر مخاطب.
پیری، حیدر. (1402). «نقش قیاس در تدوین و توسعه حوزههای انسانی حقوق بینالملل؛ حقوق بینالملل بشر و بشردوستانه». فصلنامه علمی مطالعات حقوق بشر اسلامی، دوره 12، شماره 3، شماره پیاپی 30.
جعفریلنگرودی، محمد جعفر. (1371). مقدمه علم حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
داوید، رنه. (1364). نظامهای بزرگ حقوقی معاصر. ترجمه حسن صفایی، محمد آشوری و عزتالله عراقی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
رازی، فخرالدینمحمد. (1412 ق). المحصول فی علم الاصول، تحقیق: طه العلوانی، بیروت: موسسهالرساله.
سیماییصراف، حسین. (1395). قیاس در استدلال حقوقی: مطالعه تطبیقی فقه، نظام حقوقی ایران و کامنلا. تهران: شهردانش.
شافعی، محمدبنادریس. (1358 ق). الرساله. تحقیق: احمد محمد شاکر. مصر: مکتبالحلبی.
شیخ طوسی، محمد بن حسن. (1376). العده فی اصولالفقه. تحقیق: محمد رضا انصاری. قم: چاپخانه ستاره.
صدری، سیّدمحمد. (1393). «تحلیل رابطه علّیت و آثار آن در ماهیّت اعتباری افعال حقوقی». مطالعات فقه و حقوق اسلامی، شماره 11.
عمید، حسن. (1390). فرهنگ فارسی عمید. تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
غزالی، محمد. (1404 ق). المستصفی من علم الاصول. قاهره: دارالفکر.
فلسفی، هدایت الله. (1390). صلح جاویدان و حکومت قانون؛ دیالکتیک همانندی و تفاوت. تهران: فرهنگ نشر نو.
فلسفی، هدایتالله. (1395). حقوق بینالملل معاهدات. تهران: فرهنگ نشر نو.
قاریسیّدفاطمی، سیّدمحمد؛ پیری، حیدر؛ محمودی، سیّدهادی. (1398). «کشف قاعده حقوقی از طریق قیاس توسط دیوان بینالمللی دادگستری». فصلنامه مطالعات حقوق عمومی، دوره 50، شماره 3.
قاریسیّدفاطمی، سیّدمحمد؛ پیری، حیدر؛ محمودی، سیّدهادی. (1400). «کاربست استدلال قیاسی در نظام حقوق کیفری بینالمللی؛ نبایدها، بایدها و شایدها». پژوهش حقوق کیفری، دوره 9، شماره 35.
کاتوزیان، ناصر. (1377). فلسفه حقوق. تهران: شرکت سهامی انتشار.
محسنی، مرتضی؛ کلانتریان، مرتضی. (1389). نظریات اداره حقوقی وزارت دادگستری در زمینه مسائل کیفری. تهران: انتشارات جاودانه.
Hunter, Dan. (2001). “Reason is too Large: Analogy and Precedent in Law”. Emory Law Journal, Vol.50.
Teitelbum, Joshua C. (2015). Analogical Legal Reasoning: Theory and Evidence: Theory and Evidence. American Law and Economics Review, Vol.17, No.1.
Cross, Rupert. (1968). Precedent in English Law. Oxford.
1907 Hague Convention IX on Bombardment by Naval Forces in Time of War.
1907 Hague Regulations on Land Warfare
Alabama claims of the United States of America against Great Britain, RIAA, 1872, Vol.XXIX.
Becker, Lawrence. (1973). “Analogy in Legal Reasoning”. Ethics, The University of Chicago Press, Vol.83.
Bryan A. Garner. (2009). Black’s Law Dictionary, West Publishing Co.
Coenca Bros. v. Germany, Decisions of the Mixed Greco-German Arbitral Tribunal, Between Greece and the Federal Republic of Germany, (1927).
Decision of the British Claims in the Spanish Zone of Morocco Case, Great Britain v. Spain, RIAA. (1924).
Dispute between the Compagnie d’Electricite de Varsovie and the Municipality of Warsaw, (Asser, Sole Arbitrator, 30 November 1929, In International Law Reports, Elihu Lauterpacht, Cambridge University Press.
Kiriadolou v. Germany, Decisions of the Mixed Greco-German Arbitral Tribunal, Between Greece and the Federal Republic of Germany. (1930).
Kopelmanas, Lazare. (1937). Custom as a Means of the Creation of International Law. BYIL, Vol.18.
Lamond, Grant. (2008). Precedent and Analogy in Legal Reasoning. Stanford Encyclopedia of Philosophy.
Lauterpacht, H. (1937). Private Law Sources and Analogies of International Law. London: Longmans.
PCA, Russian Claim for Interest on Indemnities (Damages Claimed by Russia for Delay in Payment of Compensation Owed to Russians Injured during the War of 1877-1878, Russia v. Turkey, Award of the Tribunal, The Hague, 11 November 1912.
Permanent Court of Arbitration, Muscat Dhows Case (France v. Great Britain), Award of the 8 August 1905.
The Franco-Polish Convention of 6 February 1922.
Websters Third International Dictionary of the English Language Unabridged. (1993). Chicago: Encyclopedia Britannica.
Langenbucher, Katja. (1998). “Argument by Analogy in European Law”. Cambridge Law Journal, Vol.57(3).
Philip, S; James, M. (1962). Introduction to English Law. Butter Worths.
Tiscornia, Daniela. (1994). “Three Meanings of Analogical Reasoning in Law”. Information & Communications Technology Law, Vol.3, No.2-3.
Guillaume, Gilbert. (2011). “The Use of Precedent by International Judges and Arbitrators”. Journal of International Dispute Settlement, Vol.2, No.1.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 384 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 222 |