پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 355 |
| تعداد مقالات | 3,429 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,341,277 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,525 |
معناشناختی توصیفی دلالت‌های رمزی "الأسود" و "الأبیض" در قرآن کریم از نظر روابط معنایی | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 7، اسفند 1403، صفحه 1-18 اصل مقاله (716.06 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2024.140702.1137 | ||
| نویسندگان | ||
| خدیجه زارعی* 1؛ علی باقر طاهری نیا2 | ||
| 1دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران | ||
| 2استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| دلالت رمزی واژگان غالباً برای ظواهر طبیعی و حیوانات بکار می‌رود، برای درک مفهوم آنها، تنها توجه به معنای ظاهری آنها کافی نیست؛ بلکه برای درک معنای آنها باید دلالت رمزی نهفته در آنها را نیز یافت. جستار حاضر با رهیافتی توصیفی- تحلیلی، دلالت رمزی واژگان "الأسود و الأبیض" را از نظر روابط معنایی شمول معنایی، هم‌معنایی، رابطه‌ی جانشینی و هم‌نشینی در قرآن کریم مورد بررسی قرار داده است، نتایج این پژوهش مبین آن است در یک تقسیم بندی رنگ‌های طبیعت در قرآن کریم به دو دسته کلی تقسیم می شوند: که عبارتند از رنگ های حزن آور که رنگ های تیرند و رنگ های شادی آفرین که رنگ روشن هستند . اما از جمله رنگ های که برای حزن و شادی در قرآن کریم به کار رفته‌اند رنگ سیاه و سفید است. ، این واژگان از حیث دلالت رمزی دارای واژگان زیر شمولی هستند که از حیث معنایی دلالت رمزی آنها با واژگان سیاه و سفید یکی است و ارتباط معنایی آنها از حیث دلالت رمزی با واژگان زیر‌شمول خود بیانگر انسجام در قرآن کریم از حیث معنایی دلالت رمزی واژگان سیاه و سفید است. همچنین بیانگر این امر است که این واژگان دلالت رمزی خود را در ساختار و بافتارگوناگون حفظ کرده‌اند و در برخی از آیات قرآن کریم نه‌تنها در معنای ظاهری در ترادف و تقابل با یکدیگر قرار می‌گیرند؛ بلکه در معنای رمزی خود هم رابطه‌ی ترادف و تقابل دارند. رابطه‌ی جانشینی و هم‌نشینی میان این واژگان بیانگر انسجام معنایی واژگان قرآن از حیث معنا است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| رمز؛ الأبیض؛ الأسود؛ معناشناسی؛ معناشناسی توصیفی | ||
| مراجع | ||
|
القرآن الکریم.
الأصفهانی، راغب. (١٩٩٦). المفردات فی ألفاظ القرآن. دار شامیة.
آیتی، عبدالمحمد. (١٣٩٠). معلقات سبع. سروش.
خوش‌منش، ابوالفضل، و بابازاده، حمیده. (1396). معناشناسی «طمانینه» در اشعار جاهلی و قرآن کریم از منظر روابط معنایی. آموزه‌های قرآنی، (26)، ۲۳۵–۲۶۳. https://sid.ir/paper/215927/fa
راشد، حسینعلی. (١٣٧٦). تفسیر قرآن سوره حمد و بقره. اطلاعات.
رشیدی، هدایت. (1392). نمادهای جاندار در قرآن. علوم قرآن و حدیث، 45(1)، 65-88. https://doi.org/10.22067/naqhs.v45i1.14577
رضایی هفتادر، غلامعباس، و عزیزی، محمدرضا. (1388). تجلی عاطفی دو رنگ سیاه و سفید در خیال جاهلی. پژوهشنامه ادب غنایی (زبان و ادبیات فارسی)، 7(12)، 49-72. https://sid.ir/paper/356986/fa
ستوده نیا، محمدرضا، و قاسم نژاد، زهرا. (1391). تاثیر بافت کلام بر ترجمه قرآن کریم. پژوهشنامه قرآن و حدیث، (11)، 95-126. https://sid.ir/paper/119688/fa
سجادی، سیدمهدی، و کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه. (1394). تقابل معنایی و نقش آن در ترجمهی قرآن کریم. دوفصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، 2(3)، 101-126. https://shorturl.at/FKTog
شریعتی، محمد تقی. (١٣٥٨). تفسیر نوین جزء سی‌ام قرآن. درخشان.
شیرازی، ناصر مکارم. (١٣٨٨). تفسیر نمونه (ج. ٢٣). دار الکتب الاسلامیة.
صفوی، کوروش. (١٣٨٢). دوره‌ی زبان‌شناسی عمومی (ج. ١). ادب فکر.
صفوی، کوروش. (١٣٨٧). درآمدی بر معناشناسی. سوره مهر.
طبیبی، علیرضا، و رمضانی، ملیحه. (1395). بررسی معناشناسانهی استهزاء با تأکید بر همنشینی‌ها و جانشینی‌ها. پژوهشهای ادبی- قرآنی، 4(2)، 27-52. http://noo.rs/le3Wp
ظفری، پژمان، امیری، جهانگیر، سلیمی، علی، و زینی وند، تورج. (1396). مولفه های معنایی واژه «نزول» در قرآن کریم با تکیه بر دو محور هم نشینی و جانشینی. پژوهشهای ادبی قرآنی، 5(3)، 117-140. https://sid.ir/paper/248192/fa
العبد، محمد. (١٩٨٨). إبداع دلالت در شعر جاهلی (ج. ١). دار المعارف.
عزیزی‌پور، محمدرضا، باوانپوری، مسعود، احمدپناه، مصطفی، و نعمتی، فاروق. (1396). کاربرد نمادین رنگها در قرآن کریم. فصلنامه مطالعات قرآنی، 9(33)، 163-179. https://journals.iau.ir/article_660645.html
قاسمی ارانی، ابوذر، و خرمآبادی ارانی، زینب. (1394). جلوههای زبانی قرآن کریم. فصلنامه حبل المتین، 4(11)، 56-68. https://shorturl.at/NAJTf
قربانی، فهیمه، خسروی، کبری، و نظری، علی. (1397). معناشناختی تاریخی توصیفی واژة ریح در قرآن کریم. دوفصلنامه علمی-پژوهشی پژوهشهای زبانشناختی قرآن، 7(1)، 19-44. 10.22108/nrgs.2018.107558.1192
محققیان، زهرا. (1393). نشانه شناسی لایه ای آیات قرآن کریم با توجه به روابط درون متنی و بینامتنی. قرآن شناخت، 7(1)، 27-46. https://sid.ir/paper/486047/fa
محمدی حسنآبادی، فیروزه. (1393). رویکرد نشانهشناختی به مفهوم رنگ و کاربست آن در قرآن کریم. پژوهشهای زبانشناختی قرآن، 3(1)، 77-92. http://noo.rs/hvz29
مشکوة‌الدینی، محمد. (١٣٧٦). سیر زبان‌شناسی (ج. ١). پژوهشگاه فرهنگ و هنر.
نمر خطیب، سید محمد. (١٩٨١). الأمثال فی القرآن الکریم. دار المعارف.
یوزباشی، عطیه، یوزباشی، امید، و یوزباشی، زکیه. (1394). رنگ سیاه از منظر قرآن و روانشناسی. همایش بین المللی نوآوری و تحقیق در هنر و علوم انسانی. https://sid.ir/paper/823269/fa | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 222 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 58 |
||