
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 357 |
تعداد مقالات | 3,464 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,390,605 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,069,823 |
تحلیل روایت دیدگاه نخبگان از توسعهی منطقه آزاد تجاری_صنعتی بانه و مریوان | ||
زیست سیاست و توسعه | ||
دوره 1، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 77-95 اصل مقاله (596.22 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jbpd.2025.63363 | ||
نویسندگان | ||
سامان قادری1؛ پرویز سبحانی* 2؛ یزدان ساعدی3 | ||
1دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
2دانشجوی دکتری جامعه شناسی، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
3کارشناسی ارشد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: توسعه ی مناطق آزاد تجاری-صنعتی در مرز با هدف ایجاد توسعه از پایین و توانمندساختن مناطق مرزی در دستورکار دولتها قرار گرفته است؛ فلذا دولتها با اولویت قائل شدن برای این موضوع، توسعه ی مناطق مرزی را در گرو ارتقاء داد و ستد مرزی از مسیر رونق مناطق آزاد تجاری-صنعتی دیدند. استان کردستان همواره حاشیه بودگی و توسعه نیافتگی در غالب شاخص های توسعه را طی دهه های اخیر تجربه کرده است. این در حالی است که کردستان به سبب موقعیت راهبردی خود، از ظرفیت های مناسبی جهت سرمایه گذاری در بخش های مختلف تجاری، بازرگانی و صنعتی برخوردار بوده و مدیریت صحیح و راهبردی در این حوزه می تواند در پیشگیری از معضلات و مسائل مبتلا به کنونی در استان و حتی در غرب کشور موثر واقع شود. وضعیت نامطلوب شاخص های توسعه ی اقتصادی در استان کردستان همچون پایین بودن رفاه اقتصادی و درآمد سرانه، نرخ بیکاری بالا، پایین بودن اشتغال در بخش صنعتی و ضعیف بودن بخش صنعتی استان و... منجر شده است که اشتغال های کاذب و غیررسمی مانند دستفروشی و کولبری در استان کردستان گسترش یابد. از این رو، توسعه ی دادوستد مرزی از طریق تحقق منطقه آزاد تجاری-صنعتی می تواند نقش مهمی در رفع توسعه نیافتگی کردستان داشته باشد. لذا در این راستا با تاکید بر مفاهیم نظری هاروی حول تجارت و دادوستد بین المللی و تحلیل واینر از کارکردهای منطقه ی آزاد تجاری، هدف از انجام پژوهش حاضر، تحلیل روایت دیدگاه نخبگان از توسعه ی منطقه ی آزاد تجاری-صنعتی شهرستانهای بانه و مریوان در استان کردستان است. روش: در پژوهش حاضر به منظور درک عمیق موضوع مطرح شده، رویکرد کیفی اتخاذ شده است. روش مورد استفاده در این رویکرد، تحلیل روایت است. تحلیل روایت بدین سبب انتخاب شده که مصاحبه شوندگان غالباً افرادی بودند که علی رغم داشتن پیشینه آکادمیک در حوزه های مرتبط غالباً یا از اهالی شهرهای مرزیِ هدف بوده یا به عنوان کارمند ارگانهای دولتی در شهرهای یادشده خدمت نموده اند. فن جمع آوری داده ها، مصاحبه با کارشناسان مربوطه به عنوان مطلعین کلیدی (اساتید هیئت علمی دانشگاه و کارشناسان حوزه ی اقتصاد) در استان کردستان تا رسیدن به اشباع نظری است که در نهایت 12 نفر هستند. نمونه ها به صورت هدفمند انتخاب شده است. برای تحلیل مصاحبه ها از روش تحلیل روایت مضمونی استفاده شده است. در این روش، بر مبنای تخصص کارشناسان و اشراف آنها بر حوزه ی تحقیق، مصاحبه های لازم به عمل آمده و مضمامین به دست آمده در سه دسته مفاهیم باز، مضامین گزینشی و مضامین کلیدی با اشاره به روش تحلیل استراوس و کوربین کُدگذاری شدند. یافته ها: یافته ها حاکی از مضامین محوری توسعه ی روابط تجاری، توسعه ی زیرساختهای اقتصادی و گردش سرمایه ذیل مضمون گزینشی فرصت های اقتصادی/تجاری و مضامین افزایش وابستگی اقتصادی، انحصار بازار و تشدید حُباب های مالی ذیل مضمون گزینشی تهدیدات اقتصادی/تجاری؛ مضامین تقویت اشتراکات فرهنگی، تقویت انسجام منطقه ای و تقویت توریسم منطقه ای ذیل مضمون گزینشی فرصت های اجتماعی/فرهنگی و در نهایت، مضامین تاثیرپذیری سبک زندگی، تغییر الگوهای اخلاقی-بومی و تغییر بافت جمعیتی مناطق ذیل مضمون گزینشی تهدیدات اجتماعی/فرهنگی بود. نتیجه: توسعه ی مناطق آزاد تجاری-صنعتی، در راستای تمرکززدایی از امر توسعه و توسعه از پایین است که طی آن دولت ها تلاش می کنند تا با توانمندسازی مناطق محلی (به ویژه مناطق مرزی و حاشیه ای) و با در نظرگرفتن قابلیت ها و ظرفیت های بومی، دست به توسعه ی مولد زده تا از این طریق بتوانند ضمن تامین نیازهای نخستین ساکنان این مناطق، به فقرزدایی در این مناطق هدف نیز کمک کنند. استفاده از ظرفیت های مرزی در استان کردستان نیز در راستای همین برنامه های مفروض به منظور ایجاد اشتغال پایدار برای مرزنشینان، پیشگیری از گرایش آنها به قاچاق و کمک به رشد و توسعه ی اقتصادی، بازرگانی و صنعتی در شهرستان های مرزیِ استان است. نتایج نشاندهنده آن هستند که تحقق منطقه ی آزاد تجاری-صنعتی در شهرستان های بانه و مریوان پیش از هر چیز مستلزم اصلاح جدی زیرساخت های کلیدیِ مرتبط، نظارت مناسب و ادغام مرزنشینان است. با این حال تحقق فعالیت این مناطق با فرصت ها و تهدیداتی در حوزه های مختلف اقتصادی/تجاری و اجتماعی/فرهنگی همراه است که درکنار رشد اقتصادی و توسعه ی اشتغال و رفاه در مناطق مرزی و همچنین توسعه مناسبات فرهنگی و اجتماعی، می تواند با تهدیدات بالقوه ای نظیر ادغام در اقتصاد سرمایه داری جهانی و تغییر سبک زندگی نیز همراه باشد. اما در کل می توان اذعان داشت که تحقق عملیاتی منطقه ی آزاد تجاری در استان کردستان می تواند با نوعی باز اندیشگی در مناسبات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی و امنیتی در سطح استان و حتی غرب و شمال غرب ایران همراه باشد که طی آن، الگوها و نگاه های سنتی و پیشین به این منطقه دچار دگرگونی شده و کُردستان به ویژه شهرستان های مرزی این استان را وارد فاز جدید از مناسبات و تعاملات چندگانه خواهد کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
توسعه؛ مرز؛ مناطق آزاد تجاری-صنعتی؛ فرصت ها؛ تهدیدات | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
Amin, S. (1974). Accumulation on a world scale. Monthly Review Press. Andalib, A., & motavaf, S. (2009). Development and Security in Spatial Strategic Planing in Border Regions. The Monthly Scientific Journal of Bagh-e Nazar, 6(12), 57-76. (In persian). Briceno, A. J. H., de Hurtado, S. Z., & Mora, J. U. M. (2021). Economic and commercial convergence in Latin America. How are these countries doing so far? Structural Change and Economic Dynamics, 57, 239-250. Dahmarde, N., Aliahmadi, N., & Ghaderi, A. (2019). Evaluating and Prioritizing the Free Trade Zones of the Country and Their Impact on the Economic Development of These Regions. Quarterly Journal of The Macro and Strategic Policies, 7(25), 108-123. doi: 10.32598/JMSP.7.1.108. (In persian). Daneshmehr, H., khaleqpanah, K., & hedayat, O. (2020). Border development and the disappearance of capacities and opportunities of border communities, emphasizing the critique of border markets (Case study; Nanor border bazaars of Baneh, Khav and Mirabad counties of Marivan city). Social Development & Welfare Planning, 11(43), 241-278. doi:10.22054/qjsd.2020.53491.2011. (In persian). Department of the Permanent Secretariat of SELA (2010). Influence of free trade zones on the production diversification and the international insertion of Latin American and Caribbean countries, The Press and Publications Department of the Permanent Secretariat of SELA, Caracas, Venezuela. Eftekhari., R,. Vodjani Tehrani, H & Razini, E. (2008). evaluation and prioritization of Iran's free trade zones using the HADM method, space planning and preparation (Humanities Faculty), 13(3): 101-87. (In persian). Ferguson, J. (1990). The anti-politics machine:“ development,” depoliticization, and bureaucratic power in Lesotho. U of Minnesota Press. Haftel, Y.Z. (2013). Commerce and Institutions: Trade, Scope, and the design of regional economic organizations. The Review of International Organizations, 8, 389-414. Haji Aghazadeh Roudsari, M & Sarbazgadim, S. (2020). The role of the capacities of the country's free and commercial zones in the development and implementation of economic diplomacy in order to attract foreign investors for the development of entrepreneurship, Islamic Humanities Studies Quarterly, 7(28), 57-65. (In persian). Harvey, J. (2007). The new economy, translated by: Mohammad Baqer and Hadi Nobakht, Tehran, second edition, Strategic Research Institute Publications. (In persian). Haywood, R.C. (2004). Ecvonomic Realities and Free Trade Zones. 4. https://www.amar.org.ir (2020). (In persian). Inan, Süleyman (2005); Serbest Bölge Đthalat ve Đhracat Uygulamaları, www.alarko-carrier.com.tr. Karimi, I. (2016). Designing an optimal business model for commercial-industrial free zones (case study: Baneh-Marivan commercial-industrial free zone), University of Science and Culture, Faculty of Human Sciences. (In persian). Lotfi, E., Faizpour, M,. Yari, M., & Satar Rostami, H. (2015). Investigating the effect of socio-economic variables on crime in the country, the approach of combined techniques (a case study of robbery and murder), Police Management Research Journal, 11(3): 84-101. (In persian). Newman, W. (2006). Methods of social research: quantitative and qualitative approaches, first volume, translated by Hasan Danaei Fard & Seyed Hossein Kazemi, 2015, Tehran, Mehraban Publishing Institute. (In persian). Qadermarzi, M., Zaki, Y., Mahdi-zad, W., & Jamshidi, Y. (2018). Evaluation of effective components in the stability of security in border areas, research paper on order and security, 12(3): 101-123. (In persian). Qolizadeh, S & Allahvardizadeh, A. (2007). The causes and consequences of goods smuggling in Iran after the Islamic revolution, Police Science Research, 12(49): 65-82. (In persian). Rahimi Boroujerdi, A (2015). Economic Convergence: Regional Trade Arrangements and Common Markets, Tehran, First Edition, Samit Publications. (In persian). Saedi, Y. (2021). Future research of commercial-industrial free zones in Kurdistan province, applied research center of Kurdistan province. (In persian). Shakouri, A., & Omidi, H. (2018). An examination of the effect of Aras’s Free Zoon project on social welfare of the local community from dwellers’ point of view. Community Development (Rural and Urban), 10(1), 49-74. doi: 10.22059/jrd.2018.68261. (In persian). Shakuri, S., & Bonyadi naeini, A. (2016). scenarios Planning in the Future of technology in Application software with future study approach. Journal of Technology Development Management, 3(4), 111-138. doi: 10.22104/jtdm.2016.410. (In persian). Simin, A. (2011). Investigating the Establishment of Regional-Trade Arrangement between Iran and neighboring countries (with land and water border). Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(11): 1942-1951. Yaqubzadeh, R., Uncle, S., & Jan Babanjad, M. (2014). Evaluation of Iran's free zones in terms of tourist attraction and tourism infrastructure development; Case study: Qeshm Free Zone, Persian Gulf Cultural and Political Studies, 2(3): 58-74. (In persian). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 256 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 71 |