پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 355 |
| تعداد مقالات | 3,429 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,341,317 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,536 |
الگوهای زیبایی شناسی کلامی اخلاق در ادعیه صحیفه سجادیه در پرتو نظریه میدان معنایی | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 7، اسفند 1403، صفحه 41-63 اصل مقاله (648.6 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2024.140945.1152 | ||
| نویسندگان | ||
| محمودرضا توکلی محمدی* 1؛ علی خالقی2 | ||
| 1استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات عرب، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار گروه آموزش زبان وادبیات عربی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| صحیفه سجادیه مجموعه ای ارزشمند از مناجات امام سجاد است که از جهات مختلف دینی و ادبی از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از راه‌های کشف معانی و پیام‌های نهفته امام، بهره‌گیری از نظریه‌های زبان‌شناسی و حوزه‌های معنایی است. یک واژه در ارتباط با واژگان دیگر معنای خود را به دست می‌آورد، زیرا کلمه به تنهایی معنایی ندارد و معنای آن با بررسی کلمه‌ی مد نظر در کنار نزدیکترین واژگان به آن کلمه در چارچوب یک گروه واحد، مشخص و آشکار می‌گردد. نقطه عطف مهم در مسئله حوزه های معنایی به دست دانشمند آلمانی (تریر) ظاهر شد و در ادب عربی نیز با ظهور رساله‌های کلامی آغاز شد این مقاله در پی تبیین حوزه‌های معنایی واژه‌های اخلاقی در صفحه سجادیه و برجسته‌سازی زیبایی‌شناختی کلام است، کلام اخلاقی امام زین العابدین (ع) در دو دایره معنایی حسن و قبح محصور شده است محقق با کاربست رویکرد توصیفی تحلیلی و به نتایج متعددی دست یافته است: در هر حوزه معنایی روابط معنایی وجود دارد و این روابط در هیچ زمینه‌ای از موارد زیر منحرف نمی شود: ترادف، اشتمال، رابطه جزء به کل، تقابل، ناهماهنگی، جانشینی، سازگاری و هم‌بستگی واژگانی. حوزه معنایی اخلاق حسنه در صحیفه سجادیه میدان‌های بسیاری را در بر می‌گیرد که میدان حمد و سپاس در رأس آن قرار گرفته و فراوانی بسیاری از کلمات دیگر به نسبت های مختلف افزایش می‌یابد که از این جمله است: عذرخواهی، استغفار، صداقت، عفاف، مهربانی، رازداری، مصونیت، گفتار نیکو و درخواست، خویشتن‌داری، حفاظت، دعا. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حوزه‌های معنایی؛ اخلاق؛ صحیفه سجادیه؛ حسنات | ||
| مراجع | ||
|
القران الکریم
الأبطحی، السید محمد باقر. (1991). الصحیفة السجادیة الکاملة (الطبعة الأولى). مؤسسة الإمام المهدی.
ابن منظور، ابوالفضل جمال الدین. (2009). لسان العرب. دار صادر.
أنیس، إبراهیم. (1984). دلالة الألفاظ. مکتبة الأنجلو المصریة.
أولمان، ستیفن. (2002). دور الکلمة فی اللغة (کمال محمد بشیر، مترجم). مکتبة الشباب.
بالمر، ف. ر. (1985). علم الدلالة (محمد عبد الحلیم الماشطة، مترجم). جامعة المستنصریة.
حسان، تمام. (1982). الأصول، دراسة ابستمولوجیة للفکر اللغوی عند العرب. الهیئة المصریة العامة للکتاب.
حسان، تمام. (2006). مقالات فی اللغة والأدب (الطبعة الأولى). عالم الکتب.
حلمی، خلیل. (1995). الکلمة دراسة لغویة ومعجمیة. دار المعرفة الجامعیة.
دیب، محی الدین. (2010). علوم البلاغة البدیع والبیان والمعانی. المؤسسة الحدیثة للکتاب.
طالبی، آمنة فاطمة الزهراء. (2008). إشکالیة حدود الترجمة الآلیة ترجمة نظام (سیستران) للمتلازمات اللفظیة إنجلیزیة عربیة [رسالة ماجستیر، جامعة منتوری].
عباس، فضل حسن. (2009). أسالیب البیان فی علوم البلاغة. دار النفائس للنشر والتوزیع.
العبیدی، محمد. (2002). مباحث فی علم اللغة واللسانیات. دار الشؤون الثقافیة.
عزوز، أحمد. (2002). أصول تراثیة فی نظریة الحقول الدلالیة. منشورات اتحاد الکتاب العرب.
عزوز، جذور. (د. ت.). نظریة الحقول الدلالیة فی التراث اللغوی. اتحاد الکتاب العرب.
عمر، أحمد مختار. (1982). علم الدلالة. مکتبة دار العروبة للنشر والتوزیع.
عمیر، خمیس فزاع. (2012). توظیف الحقل الدلالی، فی البیان القرآنی (الوجه الإنسانی أنموذجًا). مجلة جامعة الأنبار للغات والآداب، 3(7)، 33-65. https://search.emarefa.net/ar/detail/BIM-705965-%D8%AA%D9%88%D8%B8%D9%8A%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%82%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%84%D8%A7%D9%84%D9%8A-%D9%81%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D9%88%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%A5%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%8A-%D8%A3%D9%86%D9%85%D9%88%D8%B0%D8%AC%D8%A7
فندریس، جوزیف. (1998). اللغة (عبد الحمید الدواخلی ومحمد القصاص، مترجمان). مکتبة الأنجلو المصریة.
لاینز، جون. (1987). اللغة والمعنى والسیاق (عباس صادق الوهاب، مترجم). دار الشؤون الثقافیة العامة.
مجمع اللغة العربیة. (2004). المعجم الوسیط. مکتبة الشروق الدولیة.
المسدی، عبد السلام. (1960). الأسلوبیة والأسلوب. الدار العربیة للکتاب.
المظفر، الشیخ محمد رضا. (د. ت.). المنطق. دار التعارف للمطبوعات.
مندور، سیدی محمد. (2014). المعجم الشعری عند الخضر السائحی [رسالة ماجستیر، جامعة أبی بکر].
الهاشمی، أحمد. (2014). جواهر البلاغة (الطبعة الأولى). دار الغد الجدید.
هلیل، محمد حلمی. (1997). الأسس النّظریّة لوضع معجم للمتلازمات اللّفظیّة العربیّة. مجلة المعجمیّة، (12-13)، 225-243. https://search.mandumah.com/Record/224351
Germain, C. (1981). Sémantique Fonctionnelle. Presses Universitaires De.
Mounin, G. (1975). chef pour la semantique. Seghers.
Ohman, S. (1953). theories of the linguistic fields in word linguisticorcle. New York. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 211 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 37 |
||