پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,501 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,348 |
تحلیل قصة کُردی «پیرخارکن» با تأکید بر رویکرد اِکوفمینیسم | ||
| پژوهشنامه ادبیات کردی | ||
| مقاله 2، دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 18، آذر 1403، صفحه 21-39 اصل مقاله (554.3 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jokl.2024.139741.1330 | ||
| نویسندگان | ||
| مهسا نصرتی* 1؛ محمد خسروی شکیب2؛ علی حیدری2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرّم‌آباد، ایران. | ||
| 2دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه لرستان، خرّم‌آباد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| نظریۀ نوظهور اکوفمینیسم، نشان‌دهندۀ حساسیتهای جامعه‌شناختی به محیط زیست و آیندۀ زیست‌بومِ انسان است که بر پایۀ اشتراکات بنیادین زیست‌شناختی و فیزیکی زنان و طبیعت شکل گرفته است و طبیعت را یک موضوع فمینیستی می‌داند. طبق این نظریه، مردان در پیوند با قدرت و عقلانیّت ابزاری، سعی در استیلا بر طبیعت و زنان دارند و رویکرد سودجویانه‌شان، موجب تخریب طبیعت و تقلیل جایگاه زنان شده است. اکوفمینیست‌ها با استناد به ابزار فرهنگی و سنتی، به دنبال نمادها و آیین‌هایی هستند که مروج گفتمان‌های تجربی بین محیط‌زیست و زنان می‌شوند. در فرهنگ کردی، جنسیّت و محیط‌زیست همواره از چالش‌های جدی اجتماعی و فرهنگی بوده است؛ ازاین‌رو قصّه‌ها چنان ابزار فرهنگی، موضوعی مناسب برای بازیافتن ریشه‌ها و مفاهیم مشترک میان زنان و طبیعت هستند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی کیفی، بر آن است بن‌مایه‌های «پیکرگردانی»، «ریختن گل از دهان و بینی هنگام عطسه»، «بازیافتن بینایی با عنصر جادویی»، «مکر زنان» و «افتادن در چاه» و رویکرد مردان در قصۀ «پیرخارکن» را با تأکید بر اکوفمینیسم بررسی کند و با نگاهی به گذشته، اهمیّت جایگاه زنان در جامعه و صیانت از محیط‌زیست را یادآور شود. پیش فرض این است که قصّۀ مذکور، نشان‌دهندۀ تلاش و انگیزۀ تاریخی جامعۀ مردسالار، برای استعمار و منفعت‌خواهی دوسویه از طبیعت و زن است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اکوفمینیسم؛ طبیعت؛ زنان؛ مردان؛ قصۀ پیرخارکن | ||
| مراجع | ||
|
انصاری، شهره (1392). «زنان و محیط‌زیست: از اسطوره‌های دیروز تا گام‌های امروز، تشکل‌های مردم‌نهاد، فعالان مستقل، وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌ها، همایش»، پژوهش‌نامۀ زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ش. 8، صص. 35-23.
پارساپور، زهرا (1392). درباره نقد بوم‌گرا. مترجم عبدالله نوروزی، حسین فتحعلی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
پورقریب، بهزاد (1397). «نقد فمنیستی بوم‌گرای رمان جای خالی سلوچ»، ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ش. 25، صص. 18-1.
حیدری، محبوبه و شیوا حیدری (1399). «نقد بوم‌گرایانۀ قصه‌های عامیانه». شفای دل، دوره3، ش. 6، صص. 160-135.
درویشیان، علی‌اشرف (1396). افسانه‌ها و متل‌های کردی. تهران: چشمه.
دوبووار، سیمون (1382). جنس دوم. ترجمه قاسم صنعوی، چاپ اول، تهران: توس.
ذکاوت، مسیح (1397). «درآمدی بر بوم فمنیسم: مطالعۀ موردی دو دوست و دیلینگ دیلینگ»، مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز، سال 9، ش. 2، صص. 76-55.
ذوالفقاری،حسن (1397). ادبیات داستانی عامه، تهران: خاموش.
رحمانی، بیژن و بتول مجیدی (1388). «عوامل مؤثر بر مشارکت زنان در حفظ محیط زیست شهری با تاکید بر نگرش اکوفمنیستی»، آمایش، ش. 7، صص. 29-11.
رستگارفسایی، منصور (1383). پیکرگردانی در اساطیر، چاپ اول، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ساتن، فیلیپ دبلیو (1397). درآمدی بر جامعه شناسی محیط زیست، ترجمۀ صادق صالحی، چاپ سوم، تهران: پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی.
شبیری، سید محمد و ان.ان پراهالاد (1385). «بررسی مقایسه‌ای نحوۀ نگرش زیست‌محیطی دانشجویان متوسطۀ ایران و هند»، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، ش. 30، صص. 127-119.
شوالیه، ژان و آلن گربران (1384). فرهنگ نمادها. ترجمۀ سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
عباس‌زاده، محمد و سارا کریم‌زاده (1396). «جهت‌گیری زنان نسبت به محیط‌زیست محل مطالعه: ارومیه»، مسائل اجتماعی ایران. دوره8، ش. 2، صص. 150-121.
عنایت، حلیمه و حیدر فتح‌زاده (1388). «رویکردی نظری به مفهوم اکوفمینیسم»، مطالعات جامعه‌شناسی، دورۀ 2، ش. 5، صص. 63-45.
محمدی‌اصل، عباس (1390). جنسیت و جغرافیا، چاپ اول، تهران: گل آذین.
میرشکارطویل، آناهیتا (1396). «رویکرد زنانه به محیط‌زیست» پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه فردوسی مشهد.
هام، مگی (1382). فرهنگ نظریه‌های فمینیستی. ترجمۀ سارا گمبل، نوشین احمدی خراسانی، فیروزه مهاجر، فرخ قره‌داغی. تهران: توسعه.
یونگ، کارل گوستاو (1395). ناخودآگاه جمعی و کهن الگو، ترجمه فرناز گنجی و محمدباقر اسماعیل پور. تهران: جامی.
Agarwal, B. (2010) Gender and Green Governance; The Political Economy of Women’s Presence Within and Beyond Community Forestry; Oxford University Press.
Kunze, Peter. (2014). Winnie the Conservationist: Tuck Everlasting, Ecofeminism, and Children’s Literature. The Lion and the Unicorn 38. 30–44.
Morgan, J (1992) Ecofeminism an Emerging Social Movement; University of Minnesota, Minnesota press.
Roach, C. (1991). Loving Your Mother: On the Woman-Nature Relation; Hypanthia Press.
Warren, K. & Cheney, j. (l993). Ecological Feminism and Ecosystem Ecology. Hypanthia, 6 (1): 179-97. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 129 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 153 |
||