
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 355 |
تعداد مقالات | 3,429 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,341,309 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,534 |
تحلیل گفتمان حضرت سلیمان (ع) با قوم خود و حیوانات در قرآن با تکیه بر نظریه ارتباط کلامی رومن یاکوبسن | ||
مطالعات ادب اسلامی | ||
دوره 3، شماره 2 - شماره پیاپی 7، اسفند 1403، صفحه 213-232 اصل مقاله (607.02 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2024.141698.1180 | ||
نویسندگان | ||
حسن اسماعیل زاده باوانی* 1؛ قادر احمدی2 | ||
1گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان- تبریز- ایران | ||
2دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. | ||
چکیده | ||
یاکوبسن نظریهپرداز روسی از جمله صاحب نظرانی است که دیدگاهی کامل در حوزه ارتباط کلامی دارد. با تکیه بر رویکردی وی میتوان به شناخت جامعی از ارتباط گفتاری در یک قصه دست یافت. در نظریه وی، ارتباط کلامی دارای شش مولفه عاطفی، ترغیبی، ارجاعی، فرازبانی، همدلی و ادبی است. داستان حضرت سلیمان (ع) از قصههای اندرزمحور میباشد که عنصر گفتگو جایگاه والایی در آن به خود اختصاص داده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، داستان حاضر را براساس الگوی یاکوبسن بررسی و به کاوش عناصر زبانی حضرت در ارتباط کلامی با قوم خود و حیوانات پرداخته است. نتایج حاصله از تحقیق گویای آن است که کارکرد عاطفی به اقتضای حال دریافتکننده بیشتر در استفاده از قید حالت، کلمات و حروف تاکیدی نمود یافته که در ارتباط حضرت با قوم خود و حیوانات برجسته میباشد وحضرت جهت آگاهی دادن به قوم خود و حیوانات از کارکرد ترغیبی استفاده کرده است. در بُعد فرازبانی رمزها گاه بدون وقفه زمانی و گاه نیز در آیات بعدی بازگشایی میشود. شخصیت محوری داستان سخنان خود را در ارتباط با قوم خویش با آرایههای ادبی چون تشبیه و استعاره آمیخته است تا مخاطب بهتر پذیرای سخنانش باشد. از آنجایی که در کارکرد ارجاعی لاجرم مخاطب باید آگاه از مدلول موجود در کلام باشد تا بتواند صدق و کذب سخن را تشخیص دهد بنابراین استفاده از این کارکرد فقط در ارتباط حضرت با قوم خود نمود یافته است. | ||
کلیدواژهها | ||
زبانشناسی؛ داستان حضرت سلیمان (ع)؛ ارتباط کلامی با قوم و حیوانات؛ رومن یاکوبسن | ||
مراجع | ||
احمدی، بابک. (1370). ساختار و تدویل متن. نشر مرکز.
زحیلى، وهبه. (1422). التفسیر الوسیط (زحیلى) (3 جلد). دار الفکر.
شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1368). موسیقی شعر. آگاه.
صفوی، کوروش. (1380). از زبان شناسی به ادبیات (چاپ دوم، ج1 و 2). انتشارات سوره مهر.
صویلح، هشام. (2020). وظائف عناصر العلمیة فی الخطاب الصحفی تطبیق علی حطاطة رومان جاکبسون. مجلة الآداب واللغات والعلوم الإنسانیة، 3(1)، 177-191. https://asjp.cerist.dz/en/article/129868
طبرسى، فضل بن حسن. (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن (چاپ سوم، 10 جلد). ناصر خسرو.
علوی مقدم، مهیار. (1377). نظریههای نقد ادبی معاصر: صورتگرایی و ساختگرایی. انتشارات سمت.
الغزالی، عبدالقادر. (2003). اللسانیات و نظریة التواصل رومان یاکوبسن نموذجاً (الطبعة الأولى). دارالحوار للنشر و التوزیع.
گیرو، پییر. (1380ش). نشانهشناسی (محمد نبوی, ترجمه). آگاه.
لیتلمور، جنت، و تیلور، جان آر. (1401ش). زبانشناسی شناختی نظریهها و کاربردها. بوی کاغذ.
مکاریک، ایرناریما. (1384ش). دانشنامه نظریههای ادبی معاصر (چاپ اول) (مهران مهاجر و محمد نبوی, ترجمه). آگاه.
مکارم شیرازى، ناصر. (1371ش). تفسیر نمونه (چاپ دهم، 28 جلد). دار الکتب الإسلامیة.
یاکوبسن، رومن و دیگران. (1369ش). زبان شناسی و نقد ادبی (مریم خوزان و حسین پاینده، ترجمه). نی.
یاکوبسن، رومن. (1369ش). دو قطب استعاری و مجازی (احمد اخوت, ترجمه). مشعل.
یاکوبسن، رومن. (1376ش). روندهای بنیادین در دانش زبان (چاپ دوم) (کورش صفوی, ترجمه). هرمس.
یاکوبسن، رومن. (1380ش). ساختگرایی، پساساختارگرایی و مطالعات ادبی (فرزان سجودی, ترجمه). سازمان تبلیغات اسلامی حوزه هنری. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 128 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 37 |