پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 355 |
| تعداد مقالات | 3,429 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,341,322 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,538 |
تحلیل نشانه شناختی عناصر بصری هنر پارچه بافی ایرانی در عصر صفوی | ||
| جامعه شناسی فرهنگ و هنر | ||
| مقاله 10، دوره 6، شماره 4 - شماره پیاپی 22، دی 1403، صفحه 132-141 اصل مقاله (1 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/scart.2024.140925.1486 | ||
| نویسندگان | ||
| دلارام مالکی1؛ رامونا محمدی* 2؛ امیرابراهیم فهیمی3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد، رشتۀ تصویرسازی، دانشکده هنر و معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار، گروه تاریخ تطبیقی هنر اسلامی، دانشکده هنر، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 3استادیار، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| پارچه های دستبافِ سنتی بازنماگر و حامل کهن ترین معناها، سنن و رسوم تاریخی تمدن ایرانی هستند. این مصنوعات قدیمی درمقام وجوه مادی تمدن در عین حال معنوی ترین وجوه زندگی روزمره مردم و فرهنگ معمولی افراد متعارف را روایت می کنند. عصر صفوی که نماد شورش فرهنگ ایرانی علیه دیگری متجاوز است روح خود را در برخی مصنوعات تمدنی، از جمله در پارچه های دستباف و نقوش روی آنها نمایانگر ساخته است. پژوهش حاضر تلاشی است است برای تحلیل نشانه شناختی نقوش و عناصر بصری در هنر پارچه بافی دوران صفوی و نیز مطالعۀ اثرات هنر آن دوره بر خط سیر هنر در ادوار بعدی. روش پژوهش نشانه شناسی و نمونه گیری به شیوۀ هدفمند انجام گرفته است. نتایج به دست آمده حکایت از آن دارد که در پارچه های دوران صفوی تنوع و گستردگی نقوش بسیار و اغلب کلیت پارچه با تلفیقی از خط نوشته و نقوش و مضامین داستانی و عاشقانه پر شده است. تلفیق مضامین رمانتیک و دینی و ملی در اغلب این مصنوعات بیانگر تلاش تمدن ایرانی برای فاصله گیری از دیگری و برساخت فرم نوینی از هویت ایرانی ـ اسلامی است. تداوم این تلاش را می توان به شکل های دیگری در ادوار بعدی، حتی در سایر ژانرهای هنری نیز به وضوح مشاهده کرد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| پارچه بافی؛ نقوش؛ نشانه شناسی؛ عصر صفوی؛ روح ایرانی؛ تمدن | ||
| مراجع | ||
|
اپهام پوپ، آرتور(1374). شاهکارهای هنر ایران. ترجمه پرویز ناتل خانلری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
احمدی، بتول (1363). سیری بر هنر پارچه بافی در ایران: تموج حریر، تار و پود ترنجها و نرمای نسیم. فصلنامه هنر، 7، 130-139.
آکرمن، فیلیس(1363). نساجی سنتی در ایران. ترجمه زریندخت صابر شیخ، تهران: سازمان صنایع دستی ایران.
بیکر، پاتریشیا (1385). منسوجات اسلامی. ترجمه مهناز شایسته فر، تهران: موسسه مطالعات هنر اسلامی.
پورپیرار، ناصر (1374). هنر ایران. تهران: نشر کارنگ.
تامسون، جان (1384). قالیها و بافته های اوایل دوره صفوی. ترجمه بیتا پوروش. نشریه گلستان هنر، 1 (2)، 70-105.
توسلی، رضا (1387). بررسی تطبیقی نقوش منسوجات صفوی و عثمانی. نشریه مطالعات هنر اسلامی، 8، 87-106.
روبرتو اسکارچا، جیان (1384). هنر صفوی، زند، قاجار. ترجمه یعقوب آژند، تهران: نشر مولی.
روح فر، زهره (1380). نگاهی بر پارچه بافی دوران اسلامی. تهران: انتشارات سمت.
رهرو اصفهانی، لیلا (1394). مطالعه پارچه های طراز در تمدن اسلامی با تأکید بر دوره فاطمیون مصر. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و هنر یزد، دانشکده هنر و معماری.
زکی، محمدحسن (1363). تاریخ صنایع ایران (بعد از اسلام). ترجمه محمدعلی خلیلی، تهران: انتشارات اقبال.
زکی، محمدحسن (1377). هنر ایران. ترجمه محمد ابراهیم اقلیدی، تهران: صدای معاصر.
طالب پور، فریده (1392). تاریخ پارچه و نساجی در ایران. تهران، انتشارات مرکب سپید.
گری، بازل (1384). نقاشی ایرانی. ترجمه عربعلی شروه، تهران: دنیای نو.
شریفی مهرجردی، علی اکبر (1392). هنر نساجی و پارچهبافی یزد در دوره درخشان صفوی. فصلنامه چیدمان، 2 (2)، 102-109.
فتحی، لیدا (1386). خطنوشته ها روی پارچه های دوره اسلامی. نشریه مدرس هنر، 2 (2)، 63-75.
محمدی، رامونا (1397). مطالعه خط و نوشتار در منسوجات دوران اسلامی، همایش مبانی نظری هنرهای تجسمی ایران با رویکردهای نوین. تهران، دانشگاه علم و فرهنگ.
محمدی، رامونا (1400). تأثیر قران و تجلی هنر خوشنویسی بر هنر پارچه بافی در دوران اسلامی، همایش ملی مبانی نظری هنرهای تجسمی ایران با رویکرد هنر قرآنی. تهران، دانشگاه الزهرا.
یاوری، حسین (1392). نساجی سنتی ایران. تهران: انتشارات سوره مهر.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 194 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 97 |
||