
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 380 |
تعداد مقالات | 3,714 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,790,198 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,311,378 |
بررسی ترجمه کنایههای قرآنی در معانی القرآن بر اساس نظریه آنتوان برمن | ||
مطالعات ادب اسلامی | ||
دوره 4، شماره 1 - شماره پیاپی 8، شهریور 1404، صفحه 51-78 اصل مقاله (718.2 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2025.141873.1194 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه جلالوند1؛ حبیب کشاورز* 2؛ علی اکبر نورسیده3 | ||
1دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه سمنان | ||
2استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه سمنان | ||
3دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه سمنان | ||
چکیده | ||
ترجمه متون مقدس، به ویژه قرآن کریم، به دلیل وجود لایههای معنایی و بلاغی عمیق، یکی از چالشبرانگیزترین حوزههای ترجمه است. کنایهها به عنوان یکی از صور بیانی مهم در قرآن، دارای ابعاد معنایی و بلاغی پیچیدهای هستند که انتقال صحیح آنها به زبان دیگر، نیازمند دقت و مهارت ویژهای است. ازاینرو، بررسی نحوه بازتاب این پیچیدگیها در ترجمههای فارسی از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر به بررسی ترجمه کنایههای قرآنی در کتاب "معانی القرآن" اثر محمدباقر بهبودی بر اساس نظریه ریختشکنانه آنتوان برمن میپردازد. هدف این مطالعه، تحلیل میزان تطابق ترجمههای بهبودی با مؤلفههای نظریه برمن و ارزیابی تأثیر این تطابق یا عدم تطابق بر انتقال اصالت بلاغی کنایهها به مخاطبان فارسیزبان است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و 30 نمونه از آیات حاوی کنایه، بر اساس گرایشهای منطقیسازی، شفافسازی، تضعیف کمی و کیفی، آراستهسازی، و تخریب عبارات و خاصگیهای زبان بررسی شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که در ترجمههای بهبودی گرایشهای شفافسازی (24 %) و تخریب عبارات و اصطلاحات زبان (24 %) و منطقیسازی (23 %) در بیشتر آیات مشهود است و بیشترین بسامد را داشتهاند. و در برخی موارد، موجب تضعیف بلاغت و اصالت تصاویر کنایی قرآن شدهاند. این پژوهش نشان میدهد که نظریه برمن، ابزار مفیدی برای نقد ترجمههای قرآنی است و میتواند به بهبود کیفیت ترجمههای آتی و حفظ غنای متن اصلی کمک کند. | ||
کلیدواژهها | ||
نقد ترجمه؛ کنایه؛ معانی القرآن؛ آنتوان برمن؛ محمدباقر بهبودی | ||
مراجع | ||
ابن عاشور، محمد. (1884). تفسیر التحریر والتنویر. تونس: دار التونسیة للنشر.
برمان، أنطوان. (2010). الترجمة والحرف أو مقام البُعد (ترجمة وتحقیق عزالدین الخطابی، ط 1). بیروت: المنظمة العربیة للترجمة.
بهبودی، محمدباقر. (1395هـ.ش). معانی القرآن: ترجمه و تفسیر. تهران: نشر علم.
تفتازانی، سعدالدین. (د.ت). مختصر المعانی. قم: دار الفکر.
حسین، عبد القادر. (1985). القرآن والصورة البیانیة (ط 2). بیروت: عالم الکتب.
رابینسون، داگلاس. (1380هـ.ش). مترجم شدن (ترجمة رضی خدادادی). تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
سایت تألیفات محمد باقر البهبودی. بخش سیره. بازیابی از: www.mbehboudi.org
سرشار، مژگان، & صادقی، زهرا. (1389هـ.ش). معرفی روش استاد محمدباقر بهبودی در ترجمه تفسیری معانی القرآن. تحقیقات علوم قرآن و حدیث، 7(1)، 184–210. 10.22051/tqh.2010.3405
السکاکی، أبو یعقوب یوسف بن أبی بکر. (1317هـ). مفتاح العلوم. القاهرة: المطبعة الأدبیة.
السیوطی، جلالالدین عبد الرحمن. (2008). الإتقان فی علوم القرآن (ط 1). بیروت: مؤسسة الرسالة ناشرون.
الصغیر، محمد حسین علی. (1999). أصول البیان العربی فی ضوء القرآن الکریم (ط 1). بیروت: دار المؤرخ العربی.
صمیمی، محمدرضا. (1391هـ.ش). بررسی ترجمه داستان «تپههایی چون فیلهای سفید» بر اساس سیستم تحریف متن آنتوان برمن. کتاب ماه ادبیات، (65)، 44–49. دسترسی: https://surl.li/idmyah
طباطبائی، محمد حسین. (1997). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
علوان، محمد شعبان، & علوان، نعمان شعبان. (1998). من بلاغة القرآن (ط 2). القاهرة: الدار العربیة للنشر والتوزیع.
فرهادی، محمد، و همکاران. (1396هـ.ش). نقد و بررسی اطناب و توضیح در ترجمه صحیفه سجادیه بر اساس نظریه آنتوان برمن (مطالعه موردی: ترجمه انصاریان). پژوهشهای ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 7(17)، 31–53. https://doi.org/10.22054/rctall.2017.8326
قزوینی الخطیب، جلالالدین محمد بن عبد الرحمن. (1904). التلخیص فی علوم البلاغة. القاهرة: دار الفکر العربی.
ماندی، جیرمی. (1394هـ.ش). معرفی مطالعات ترجمه (ترجمة علی بهرامی وزینب تاجیک، ط 2). تهران: رهنما.
مهدیپور، فاطمه. (1389هـ.ش). نظری بر روند پیدایش نظریههای ترجمه و بررسی سیستم تحریف متن از نظر آنتوان برمن. کتاب ماه ادبیات، (41)، 57–63. دسترسی: https://surl.li/gdlouw
نیازی، شهریار، & قاسمی اصل، زینب. (1398هـ.ش). الگوهای ارزیابی ترجمه با تکیه بر زبان عربی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
الیسوعی، الأب لویس معلوف. (1927). المنجد فی اللغة والأدب والعلوم (ط 5). بیروت: دار المشرق. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 161 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 37 |