پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 334 |
| تعداد مقالات | 3,274 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,073,540 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,879,361 |
جرم، مجازات و برهم‌کنش میان فقاهت و سیاست در اسلامِ دورانِ پیشامدرن | ||
| مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
| دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 13، مهر 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mfu.2025.142875.1515 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدمهدی صادقی* 1؛ لیلا جلیلیان2 | ||
| 1دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشگاه رازی کرمانشاه | ||
| چکیده | ||
| موضوع این مقاله، تحلیل تعدادی از نظرات و تفاسیر ارائه‌شده در مورد جرم و مجازات در جوامع اسلامیِ پیشامدرن در گستره‌ی جغرافیایی منطقه‌ی نیل در آفریقا تا آمودریا در آسیای مرکزی و نحوه‌ی تعامل متقابل فقها و خلفا در این باره است. طلوع اسلام در شبه جزیره‌ی عربستان و شکل‌گیری حکومت‌های اسلامی، تدوین احکام ناظر به جرم و مجازاتِ مجرمان و اجرای آن‌را منطبق با قرآن و روایات ضروری ساخت. حاکمان و سیاستمدارانِ مسلمان تلاش کردند تا با پایبندیِ ظاهری به احکام فقهیِ کیفریِ مستنبَط بر سلطنت خود مشروعیت ببخشند؛ اما اقتضائاتِ سیّالِ حوزه‌ی سیاست در کنارِ ماهیتِ ثابت فقاهت باعث شد که خلفا با ایجاد شبکه‌های گسترده‌‌ی قضایی و اجراییِ فاقد سابقه‌ی فقهی نظیر دیوان مظالم، پلیس شهری و محتسب عملاً از فتاوای فقهیِ کیفری تا اندازه‌ای عبور کنند. گر چه این وضعیت باب طبع فقهای اهل سنت نبود؛ اما گروهی از ایشان در اثر پذیرش واقعیت‌های سیاسیِ موجود و این تصور که وجودِ حاکمِ ستمکار و در عین حال شریعتمدار، بهتر از نبودنِ یک حاکم است، در صدد برآمدند تا نقص سیاست را به سوزنِ مصلحت رفو کنند، توجیهات فقهی برای اقدامات کیفری حاکمان بیابند. از این طریق، پیوندی میان فقاهت و سیاست برقرار شد. با این حال، به دلیل سنی‌مذهب بودنِ خلفا، فقهای شیعه نقشی در بازی سیاست نداشتند. پژوهش حاضر که به لحاظ هدف، توصیفی و از نوع بنیادیِ نظری است و اطلاعات با استفاده از کتاب‌ها و مقالات گردآوری شده‌اند به دنبال ارائه‌ی رویکردهای زمینه‌ای و فرارشته‌ای به حقوق کیفری اسلامی دوره‌ی پیشامدرن است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جرم، مجازات؛ سیاست، فقاهت، مصلحت | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 29 |
||