
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 355 |
تعداد مقالات | 3,429 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,341,299 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,533 |
بازپژوهی مفهوم «خفیه» در جرم سرقت در فقه اسلامی و حقوق ایران | ||
مطالعات تطبیقی فقه و اصول مذاهب | ||
دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 13، مهر 1403، صفحه 266-248 اصل مقاله (720.55 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/mfu.2025.143025.1524 | ||
نویسندگان | ||
مهدی حمیدی* 1؛ محمد اسحاقی2؛ مجتبی جاویدی3 | ||
1استادیار، گروه علوم قرآن و فقه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز: ایران. | ||
2دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران: ایران. | ||
3دانشیار، گروه علوم قرآن و فقه، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شیراز، شیراز: ایران. | ||
چکیده | ||
سرقت یکی از جرایم رایج در جوامع گوناگون است و از دیرباز و در نظامهای گوناگون حقوقی، برای آن مجازات مختلفی پیشبینی شده است. یکی از قیودی که در آثار مختلف فقهی و حقوقی بهعنوان یکی از مؤلفههای ماهیت سرقت و یا شرط گونهای خاص از عقوبتهای این جرم آمده «خفیه» یا «پنهانیبودن» است که دربارهی معنا و چگونگی تحقق آن اتفاقنظر وجود ندارد. فقهای مذاهب مختلف اسلامی و حقوقدانان ایران، برداشتهای گوناگونی از مفهوم خفیه دارند و در قانون ایران نیز، موضعی در اینخصوص گرفته نشده است. مسئلهی اصلی پژوهش حاضر مفهوم خفیه در جرم سرقت میباشد که برای دستیابی به آن، هشت دیدگاهِ مطرح در این زمینه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است از جمله: پنهانبودن از دید تمام مردم؛ پنهانبودن از دید مالک یا جانشین او؛ پنهانبودن به گمان رباینده (سارق)؛ متقلبانه بودن و اقدام رباینده به پنهانکاری. طبق یافتههای این تحقیق «اقدام رباینده به پنهانکاری» قابلدفاعترین معنا برای قید خفیه است. اگرچه برداشت یاد شده از خفیه در آثار فقهی امامیه و اهل سنت بهصراحت بیان نشده؛ اما شواهدی بر مدنظر داشتن آن از سوی برخی فقهای امامی و اهل سنت وجود دارد. دادههای این تحقیق بهشیوهی کتابخانهای و از منابع فقهی امامیه و اهل سنت، و کتب حقوقی جمعآوری شده و با روش توصیفی ـ تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است. | ||
کلیدواژهها | ||
سرقت؛ جرم؛ خفیه؛ فقه اسلامی؛ حقوق ایران | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
Holy Quran. [In Arabic] A group of researchers. (Nd). al- Musūʿat al- Fiqhīyyat al-qawitya. Ejypt: Dār al-Şafwat. [In Arabic] ʿAbd al-Munʿim, M. (1998). Majmūʿat al-Muşṭalaḥāt wa al-Alfāẓ al-Fiqhīyyat. Cairo: Dār al-Faḍīlat. [In Arabic] Āghāʾīnīyā Ḥ & Rustamī H. (2022). Ḥuqūq Kiyfarī Ikhtişāşī, Jarāʾim ʿAlayh Amwāl wa Mālikīyat. Tehran: Mīzān. [In Persian] Banaei Kheirabadi, M & Rostami E. (2020). “Analysis of the Necessity of Defining Jurisprudential Titles Based on the Viewpoint of Sahib Kifayeh”. Comparative Studies of Jurisprudence and Principles of Religions. 3(1). [In Persian] bin Mulā KH. (Nd). Durar al-Ḥukkām fī Sharḥ Ghurar al-Aḥkām. Ejypt: Dār Iḥyāʾ al-Kutub al- ʿArabī. [In Arabic] Biyhaqī, Q. (1995). Işbāḥ al- Shīʿat bi-Mişbāḥ al-sharīʿat. Qum: Imām Sādiq. [In Arabic] Dāmād Iffindī, R. (1910). Majmaʿ al-Nahār. Turkey: al- ʿAmrat. [In Arabic] Dhihnī Tihrānī, MJ. (1987). al-Mabāḥith al-Fiqhīyyat Fī Sharḥ al-Rrawḍat al-Bahīyyat. Qum: Wujdānī. [In Arabic] Fakhr Bonab, H. (1999). “A Study of the Hidden Condition of Kidnapping in the Definition of Robbery”. Faculty of Literature and Humanities of Tabriz. 171. [In Persian] Ghamashi, S. (1998). “A Study and Study of the Crime of Theft from the Perspective of Jurisprudence, Law and Islamic Penal Code”. Fiqh of the Ahl al-Bayt. 15. [In Persian] Ghasemi GH & Kordnejad N. (2014). “A Comparative Study of the Hadd of Theft and the Conditions of its Implementation”. Journal of Jurisprudential Research. 10(1). [In Persian] Gulpāyigānī, SMR. (1991). al-Durr al-Manḍūd fī Aḥkām al- Ḥudud. Qum: Dār al-Qurʾān al-Karīm. [In Arabic] Ḥabībzādih, M. (2006). Sirqat Dar Ḥuqūq kiyfarī Īrān. Tehran: Dādgustar. [In Persian] Ibn Ḥamzat, M. (1987), al-Wasīlat ʾIlā Niyl al-Faḍīlat. Qum: Maktabat Ibn Humām, K. (1969). Sharḥ Fatḥ al-Qadīr. Egypt: al-Ḥalabī. [In Arabic]. Ibn Idrīs Ḥillī, M. (1989). al-Sarāʾir al-Ḥāwī li-Taḥrīr al-Fatāwā. Qum: al-Nashr al-Islāmī al-Tābiʿat li-Jimāʿat al-Mudarrisīn Fī Ḥuzat ʿIlmīyyat Qum. [In Arabic] Ibn Manẓūr, A. (1993). Lisān al- ʿArab. Beirut: Dār al-Fikr. [In Arabic] Ibn Nujaym, Z. (Nd). al-Baḥr al-Rāʾiq Sharḥ Kanz al-Daqāʾiq. Beirut: Dār al-Kitāb al-Islāmī. [In Arabic] Işfahānī Rāghib, Ḥ. (1991). Mufradāt al-Alfāẓ Qurʾān. Beirut: Dār al-Shāmīyyat. [In Arabic] Karābīsī, A. (1981). al-Furūq. Kuwait: Wizārat Uqāf Kuwait. [In Arabic] Khānsārī, J. (1985). al-Taʿlīqāt ʿAlā al-Rawḍat al-Bahīyyat. Qum: Raḍawī. [In Arabic] lojnah alfatwa bi-al-shabke al-islamiya (Nd). fataawa al-shabke al-islamiya. https://shamela.ws/book/27107. [In Arabic] Majlisī, M. (1985). Rawḍat al-Muttaqīn fī Sharḥ Man Lā Yaḥḍuruh al-Faqīh. Qum: Kūshānpūr. [In Arabic] Marʿarshī Najafī. [In Arabic] Marʿashī Najafī, SSH. (2003). Aḥkām al-Sirqat ʿAlā Ḍūʾ Qurʾān wa Sunnat. Kitābkhānih ʿUmūmī Ḥaḍrat Āyat Allāh al-ʿUẓmā Marʿashī Najafī. [In Arabic] Mīrmuḥammad Şādiqī, Ḥ. (2022). Jarāʾim ʿAlayh Amwāl wa Mālikīyat. Tehran: Mīzān. [In Persian] Mishkīnī, ʿA. (2013). Muşṭalaḥāt al-Fiqh. Qum: Dār al-Ḥadīth. [In Arabic] Muʿāwinat Āmūzish wa Taḥqīqāt Quwwih Qaḍāʾīyih. (2011). Ilal Naqḍ Ārāyi Kulāhbardārī wa Sirqat Dar Dīwān ʿālī Kishwar. Tehran: Majd. [In Persian] Najafī, M. (Nd). Jawāhir al-Kalām. Beirut: Dār Iḥyāʾ al-Turāth al- ʿArabī. [In Arabic] Parsa F, Rostami S & Roustaei M. (2020). “A Comparative Study of the Sentence of Theft from the Treasury in the Jurisprudence of Islamic Denominations and the Islamic Penal Code”. Comparative Jurisprudence. 8(15). [In Persian] Qumī, ʿA. (2000). Jāmiʿ al-Khilāf wa al-Wifāq Bayn al-Imāmīyyat wa bayn Aʾimmat al-Ḥijāz wa al-ʿIrāq. Qum: Zamīnihsāzān Ẓuhūr Imām ʿAṣr. [In Arabic] Qurashī, SʿA. (1992). Qāmūs Qurʾān. Tehran: Dār al-Kitāb al-Islāmīyyat. [In Persian] Şabrī, N. (1999). Jurm Sirqat Dar Ḥuqūq Kiyfarī Īrān wa Islām. Tehran: Quqnūs. [In Arabic] Sālārī, M (2019). Ḥuqūq Kiyfarī Ikhtişāşī Sirqat Taʿzīrī wa Rāyānihī. Tehran: Mīzān. [In Persian] Shahīd Thānī, Z. (1991). al-Rawḍat al-Bahiyyat fī Sharḥ al-Lumʿat al-Dimashqīyyat. Nashr Islāmī al-Tābiʿat li-Jimāʿat al-Mudarrisīn Fī Ḥuzat ʿIlmīyyat. [In Arabic] Shahīd Thānī, Z. (1992). Masālik al-Afhām ilā Tanqīḥ Sharāʾiʿ al-Islām. Qum: Muʾassisat Maʿārif Islāmī. [In Arabic] Sirāj al-Dīn, ʿU. (2001). Nahr al-Fāʾiq Sharḥ Kanz al-Daqāʾiq. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿIlmīyyat. [In Arabic] ʿUdat, ʿA. (Nd). al-Tashrīʿ al-Jināyī al-Islāmī Muqarar bil-Qānūn al-Waḍʿī. Beirut: Dār al-Kutub al-ʿArabī. [In Arabic] Zaylaʿī, ʿU. (1896). Tabyīn al-ḥaqāʾiq Sharḥ Kanz al-Daqāʾiq Wa ḥāshīyat al-Shalabī. Cairo: al-Kubrā al- ʾAmīrīyat. [In Arabic] Zirāʿat, A. (2013). Ḥuqūq Jazāyi Ikhtişāşī 2, Jarāʾim ʿAlayh Amwāl wa Mālikīyat. Tehran: Jangal. [In Persian] Zuḥiylī, W. (Nd). al-Fiqh al-Islāmī Wa Adillatih. Damascus: Dār al-Fikr. [In Arabic] | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 116 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 64 |