پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 31 |
| تعداد شماره‌ها | 355 |
| تعداد مقالات | 3,429 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,341,324 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,041,538 |
کاوشی نوین در ظرافتهای معنائی و بلاغی قصر در قرآن کریم به اعتبار اطلاق و تقیید در مقصور علیه | ||
| مطالعات ادب اسلامی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 اردیبهشت 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jilr.2025.142710.1222 | ||
| نویسندگان | ||
| سیده عذرا لطیفی حسینی1؛ حسین مهتدی* 1؛ سید حیدر فرع شیرازی2 | ||
| 1گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران | ||
| چکیده | ||
| قصر به‌معنای اختصاص امری به امر دیگر و نفی آن از غیر به‌عنوان قوی‌ترین روش تأکید نقش برجسته‌ای در فهم و تفسیر متن ایفا می‌کند. این جایگاه محوری؛ به ویژه در تحلیل متون دینی مانند قرآن کریم سبب شده تا علمای بلاغت توجه ویژه‌ای به این شیوه بلاغی داشته و تقسیمات متعددی را در بلاغت سنتی برای آن ارئه دهند؛ با این‌حال با دقت در آیات حاوی قصر به‌ویژه آیات متناظر و توجه به این نکته اساسی که خداوند متعال با توجه به سیاق کلام گاهی مقصور‌علیه را مطلق و گاه مقید بیان نموده، مشخص می‌شود تقسیم‌بندی‌های سنتی قصر که عمدتاً بر روابط معنایی بین ارکان آن تمرکز دارند نمی‌توانند تمام ابعاد این پدیده را تبیین کنند و اطلاق یا تقیید در طرفین قصر؛ به ویژه مقصورٌ علیه موجب پدید آمدن ویژگی‌های بلاغی جدیدی در ساختار قصر می‌شود. پژوهش حاضر با اتخاذ روش توصیفی-تحلیلی و از طریق استخراج نظام‌مند آیات متناظر قصر و با تحلیل نقش «اطلاق» و «تقیید»در«مقصورٌ علیه»در آیات قرآن کریم،به‌ویژه آیات متناظر حاوی قصر نشان می‌دهد که توجه به مطلق یا مقید بودن مقصورٌ علیه؛ نه تنها در تفسیر دقیق‌تر آیات نقش اساسی ایفا می‌کند؛ بلکه مبنایی برای ارائه تقسیم‌بندی نوینی از قصر فراهم می‌آورد که در بلاغت سنتی مورد غفلت واقع شده بود. بر اساس این یافته‌ها، قصر بر اساس اطلاق و تقیید مقصورٌ‌علیه به چهار نوع اصلی: مطلق، مقید، مرکب و متعدد تقسیم می‌شود.تنوع در افراد و نوع تقییدِ مقصورٌ علیه می‌تواند مفاهیم ساده یا پیچیده‌تری را از مفهوم‌سازی محدودیت قصر در آیات فراهم آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن کریم؛ قصر (حصر)؛ قید؛ مقصور علیه؛ مرکب | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 18 |
||