
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 357 |
تعداد مقالات | 3,466 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,394,002 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,071,878 |
تحلیل جهان زیست سیاسی سید قطب: نشانه راه اینجاست | ||
زیست سیاست و توسعه | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 خرداد 1404 | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jbpd.2025.63861 | ||
نویسندگان | ||
حسن بخشی زاده* 1؛ رقیه علائی2 | ||
1استادیار، گروه تاریخ و جامعهشناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
2استادیار، گروه آموزشی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: مقاله حاضر کاوشی است در زیست سیاست اسلامی. برای پیشبرد این هدف به میانجی تحلیل محتوای کتاب نشاته راه اینجاست به تحلیل گفتمان زیست سیاست اسلامیسم میپردازیم. مفروضه این مقاله مبنی بر اهمیت اسلامیسم به عنوان گفتمانی است که در سطح سیاست گفتمانهای ملی گرا و سک.لاریستی را انکار می کند و در سطح اجتماعی برنامه ای برای اداره زندگی اسلامی ارائه می دهد. براین اساس ما به تحلیل محتوای کتاب سید قطب به نام نشانه راه اینجاست به عنوان مانیفست شکلی از زیست سیاست اسلامیسی میپردازیم. ابعاد چنین کاوشی عبارتند از: تعریف مسئله جهان اسلام، جایگاه حاکمیت، برنامه اخلاقی و سیاستگذاری نهادی. روش: کاوش ما در درون روششناسیهای کیفی و در قالب روش تحلیل پدیدارشناسی تجربی صورت میگیرد. روش پدیدارشناسی تجربی (تحلیل شیوههای ظهور آگاهی و تجربه) است. کار پدیدارشناسی، مطالعه ساختار ذهن، تجربه و آگاهی افراد نسبت به مسائل است و از اینرو از این روش برای دستیابی به ادراک و ذهنیت سیدقطب نسب به زیست جهان مسلمانان (نشانههای راه) به صورت پدیدارشناسی تجربی یا توصیفی (در مقابل پدیدارشناسی تفسیری یا هرمنوتیک) بهره گرفته میشود. مضامین این مطالعه برگرفته از مطالعات زیست سیاست عبارتند از چالش، حاکمیت، اخلاق و سیاستگذاری. یافته ها: ایده اولیه سید قطب این است که اسلام «تئوری» نیست تا با فرضیات سروکار داشته باشد. اسلام «برنامه» است و با «واقع زندگی» سرو کار دارد. هدف برنامه اسلامی خلق زیست جهانی است که به لحاظ سلبی در برابر زندگی غربی است و به لحاظ ایجابی مبتنی بر هستیشناسی توحیدی و سیاست احیای امت اسلامی و نسل قرآنی. این هستیشناسی سیاسی بر پایه عقیده شکل میگیرد، مضمونی مترادف ایمان و تسلیم به متن مقدس در برنامه سید قطب. نتیجه این تسلیم شدن عدالت اجتماعی است، مضمونی که ریشه در عدالت خداوندی دارد به معنای پذیرش عبودیت و در نتیجه احیاء مسولیت اجتماعی با آگاهی از بندگی. تحقق عملی این برنامههای ایده آلیستی متوجه نهاد خانواده است، نهاد خانواده هم به عنوان بنیاد زندگی اجتماعی و هم به عنوان نهاد تولید زندگی فرهنگی، تخصیص نقشها و توزیع وظایف. نتیجه: برنامه سیدقطب به عنوان برنامه ای زیست سیاسی اسلامیستی با تاکید بر روی منظومه ای از ایده های اسلام، جامعه، انسان، عقیده، زندگی به لحاظ عملی خانواده را در بنیان سیاست خود قرار داده است. طبق دیدگاه سید قطب، بشریت امروز به دلیل نداشتن ارزشهای والا و ورشکستگی دموکراسی غربی بر لبه پرتگاه سقوط قرار گرفته است. و راه رهایی احیای امت مسلمان؛ بازآفرینی اسلامی و جماعت پیشتاز؛ و احیای نسل بینظیر قرآنی، از طریق نهادی به نام خانواده به عنوان جامعه ای کوچک است. در نهایت زیست سیاست اسلامی اداره خانواده از طریق کنترل آگاهیها و تخصیص نقشها است. | ||
کلیدواژهها | ||
جهان زیست؛ زیست سیاسی؛ سید قطب؛ نشانه راه؛ جامعه اسلامی | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 27 |