
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 379 |
تعداد مقالات | 3,694 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,730,302 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,264,900 |
بازنمایی زبان جنسیتگرا در آثار سعدی و فردوسی: تحلیل گفتمان انتقادی | ||
تحلیل گفتمان ادبی | ||
دوره 3، شماره 1 - شماره پیاپی 8، خرداد 1404، صفحه 91-116 اصل مقاله (670.45 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/lda.2025.143695.1048 | ||
نویسنده | ||
عادل محمدی* | ||
دکتری تخصصی زبانشناسی، پژوهشگر زبانکده ملی، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
ادبیات کلاسیک فارسی، بهعنوان بازتابی از ساختارهای فرهنگی و ایدئولوژیک جامعه، نقش مهمی در تکوین و تثبیت گفتمانهای مسلط از جمله گفتمان جنسیتزده ایفا کرده است. پژوهش حاضر بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی به بررسی بازنمایی زبان جنسیتگرا در آثار سعدی و فردوسی میپردازد تا سازوکارهای زبانی و مؤلفههای گفتمانمدار را که در تولید و بازتولید نظم نمادین مردسالار در این متون ایفای نقش میکنند، شناسایی کند. دادههای پژوهش بهصورت هدفمند شامل نمونههایی از ابیات شاخص در آثار شاعران مذکور است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و گردآوری دادهها به صورت کتابخانهای انجام شده است. نتیجۀ واکاوی متون نشان میدهد که هرچند نحوۀ بروز گفتمان و زبان هر دو شاعر در بافتهای تاریخی و فرهنگی متفاوتی شکل گرفته است؛ اما در ابیات هر دو شاعر، زبان جنسیتگرا وجود دارد و در لایههای زبانی و معنایی نمایان است که این پدیده، نشان از ردّ پای سلطۀ مردسالارانه است و به بازتولید گفتمان جنسیتزده دامن زدهاند؛ بنابراین، این پژوهش نشان میدهد که ادبیات کلاسیک فارسی با وجود تفاوتهای سبکی و تاریخی، در مجموع در خدمت حفظ نظم نمادین مردمحوری عمل کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
تحلیل گفتمان انتقادی؛ سعدی و فردوسی؛ زبان جنسیتگرا؛ گفتمان جنسیتزده | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 391 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 115 |