
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 356 |
تعداد مقالات | 3,439 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,368,439 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,053,474 |
تحولات جمعیتی استان کردستان در دوره زمانی 1330-1420 و دلالتهای سیاستی و توسعهای آن | ||
زیست سیاست و توسعه | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 17 خرداد 1404 | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/jbpd.2025.63867 | ||
نویسندگان | ||
لیلا زندی ناوگران* 1؛ فریده شمس قهفرخی2؛ عباس عسکری ندوشن3 | ||
1دانش آموخته دکتری جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران. محققق پساد دکتری دانشگاه تهران. | ||
2دانش آموخته دکتری جمعیت شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران. | ||
3استاد، گروه مردم شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد، یزد، ایران. | ||
چکیده | ||
هدف: امروزه تغییرات جمعیتی به یکی از موضوعات مهم اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی تبدیل شده است. در استان کردستان نیز، تحولاتی در حجم، نرخ رشد جمعیت، باروری و ساختار سنی و جنسی جمعیت مشاهده میشود. بررسی دقیق این تحولات و پیشبینی روندهای آینده، برای برنامهریزی و سیاستگذاری مناسب در استان ضروری است تا بتوان از فرصتهای پاداش جمعیتی به خوبی بهره برد و از اثرات منفی جلوگیری کرد. بررسی و تحلیل مشخصههای جمعیتی استان کردستان و روند تحولات آن در سالهای اخیر و برآورد آن در آینده برای برنامهریزان استان ضروری است. بنابراین در این تحقیق به دنبال پاسخ به این سؤالات هستیم. تحولات و تغییرات استان کردستان در طول زمان چگونه بوده است؟ تعیینکنندهای اصلی تغییرات جمعیت کدامند؟ نقش باروری، مرگ ومیر و مهاجرت در این تغییرات استان کردستان چیست؟ دورنمای حجم و ساختار سنی جمعیت استان کردستان چگونه خواهد بود؟ باتوجه به وضعیت جاری جمعیت و چشمانداز آیندهی آن سیاست جمعیتی مناسب برای استان کردستان کدام است؟ روش: تحقیق حاضر به لحاظ داده مورد استفاده یک تحلیل ثانویه است. منبع اصلی دادهها برگفته از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن و همچنین نتایج ثبت سالانه وقایع حیاتی در سازمان ثبت احوال است. در این تحقیق در کنار استفاده ثانویه از اطلاعات با استفاده از فنون جمعیتشناختی به آینده نگری در حوزه تغییرات جمعیتی پرداخته شده و با استفاده از شاخصهای جمعیتشناحتی روند تحولات جمعیت و ابعاد آن تحلیل و تفسیر شده است. دادههای مورد استفاده شامل دادههای جمعیت، مهاجرت، مرگومیر، باروری، میباشند. دادههای جمعیت به تفکیک سن و جنس برگرفته از نتایج سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن استان کردستان و شهرستانهای استان در مقاطع زمانی 1335، 1345، 1355، 1365، 1375، 1385، 1390 و 1395 است. دادههای مهاجرت نیز از نتایج سرشماریهای مذکور و اعمال روشهای غیرمستقیم بدست میآید. دادههای مرگومیر و باروری برگرفته از سازمان ثبت احوال استان، و نتایج بدست آمده از پیمایشهای صورت گرفته در این حوزهها هستند. برای بررسی مشخصههای مرتبط با ساخت و پویایی جمعیت، از سنجهها و شاخصهای مختلف جمعیتی استفاده شده و بهمنظور پیشبینی جمعیت با روش ترکیبی از مدل DemProj نرمافزار Spectrum استفاده میشود. یافته ها: از روش براس برای برآورد مرگ و میر بر اساس احتمال بقای فرزندان استفاده شده است. این روش بر دادههای سرشماری ۱۳۸۵، ۱۳۹۰ و ۱۳۹۵ اعمال شد و امید زندگی محاسبه شد. همچنین پیشبینی امید زندگی با استفاده از معادله لجستیک صورت گرفت. نتایج نشان میدهد که امید زندگی در بدو تولد در استان از ۷۰.۱ سال در سال ۱۳۸۵ به ۷۵.۴ سال در سال ۱۴۲۰ افزایش مییابد.نرخ باروری استان کردستان از سال ۱۳۹۵ تا ۱۴۲۰ به تدریج افزایش یافته و در سال ۱۴۲۰ به ۲.۳۱ میرسد. استان دارای نرخ مهاجرت منفی است .طبق سناریوی منتخب (افزایش باروری و مهاجرت ثابت)، جمعیت استان در پایان دوره به حدود ۱.۹۱۵ میلیون نفر خواهد رسید. در دیگر سناریوها نیز با ترکیبهای متفاوت باروری و مهاجرت، افزایش جمعیت تا سال ۱۴۲۰ پیشبینی میشود که بسته به شرایط باروری و مهاجرت، بین حدود ۱.۸۴ تا ۱.۹۲ میلیون نفر متغیر است. نتیجه: تغییرات اخیر در ساختار سنی جمعیت، با افزایش جمعیت سالمند و کاهش افراد در سن کار، چالشهایی را برای اقتصاد و سیستمهای بهداشتی به همراه داشته است. پژوهش در استان کردستان نشان میدهد که اگر روندهای فعلی ادامه یابد، این استان با مشکلاتی نظیر سالمندی جمعیت و کمبود نیروی کار مواجه خواهد شد. با توجه به پنجره جمعیتی کشور، لازم است سیاستهایی در راستای جذب و حفظ نیروی کار و استفاده از ظرفیتهای اقتصادی دوران پنجره جمعیتی تدوین شود؛ در غیر این صورت، فرصتهای بالقوه از دست خواهد رفت و به بار اقتصادی تبدیل میشود. | ||
کلیدواژهها | ||
تحولات جمعیت؛ میزان باروری کل؛ پنجره جمعیتی؛ مهاجرت؛ استان کردستان | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 9 |