
تعداد نشریات | 31 |
تعداد شمارهها | 365 |
تعداد مقالات | 3,571 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,543,814 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 5,139,408 |
بازنمایی نقش فرشته در پردههای نقاشی قهوه خانه ای و نگارگری معاصر | ||
جامعه شناسی فرهنگ و هنر | ||
مقاله 9، دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 24، تیر 1404، صفحه 120-137 اصل مقاله (1.61 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22034/scart.2025.141299.1527 | ||
نویسندگان | ||
رامک رهبر1؛ حسین اردلانی* 2 | ||
1دانشجوی دکترا تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی ،واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
2استادیار، گروه فلسفه هنر، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر به تحلیل تأثیر مولفههای دینی بر بازنمایی نقش فرشته در نقاشی قهوه خانه ای و نگارگری دوران معاصر در ایران میپردازد. ضرورت پرداختن به این موضوع از اهمیت نمادگرایی به عنوان یکی از موثرترین ابزارهای انتقال معنا نشأت می گیرد که همواره مورد توجه هنرمندان اسلامی بوده است. در عرف عام جوامع اسلامی، فرشتگان موجوداتی تخیلی هستند که در ادبیات، افسانه ها و داستانهای ملی و مذهبی مردمان این جوامع به انحا مختلف بازنمایی شده اند. از این رو تصاویر و نقاشی های فرشتگان حاوی رمزگان و دلالتهایی اند که معرف شیوه های اندیشیدن آدمیان در برهه های متفاوت در باب موجودات آسمانی هستند. پژوهش حاضر در صدد است گونه های مختلف تصاویر فرشتگان در نقاشی های قهوه خانه ای و نیز در نگارگری ایرانی در دوران معاصر را با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی مطالعه کند. میدان مطالعه مشتمل است بر پردههای نقاشی قهوهخانهای مربوط به دوره قاجار و پهلوی اول موجود در موزهها و نیز آثار نگارگری معاصر که نقش فرشته را بازنمایی کردهاند. انتخاب این آثار بر مبنای سه ملاک «حضور آشکار یا نمادین نقش فرشته در اثر»، «اصالت اثر» و «تنوع زمانی و مکانی برای پوشش دگرگونیهای تاریخی ـ فرهنگی» انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که به لحاظ ظاهری، فرشته های اسلامی نمایی انسان گونه، واقعگرا و با خصوصیاتی معمول دارند اما هنرمند، جز در دوره هایی خاص، برای آنان جنسیت قائل نشده است. فرشته ها از این حیث در هاله ای مقدس بازنمود یافته اند. فرشتگان نمایی از درون انسان را به نمایش می گذارند و انسان را در جدال با نفس خویش یاری میکنند. در برخی آثار، فرشته ها در نقش فرشته عدالت اکثرا با چشمانی بسته و شمشیر به دست نمایانده شده و همیشه در حال نبرد با نیروی شر می باشند، اما در برخی آثار نیز آنان به صورت زنان جوانی نمایش داده شدهاند. نتایج همچنین حکایت از آن دارد که با وجود تقدس فرشته و جایگاه آن در تمامی ادیان، بازنمایی نقش فرشته در جهان بینی اسلامی متناسب با فضای حاکم و نیز رویکردهای هنری هر دوره دچار تحول شده است و به تدریج جنبه قدسی فرشته کمرنگ شده و وجوه مادی و انسانی آن برجسته شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
مولفههای دینی؛ بازنمایی؛ فرشته؛ نقاشی؛ معاصر | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 91 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3 |